Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM), “Kürt sorunu bağlamında Türkiye medyası” adlı projenin tanıtımı için Diyarbakır’da bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda konuşan DİTAM Başkanı Mehmet Vural, Kürt sorunun çözümü konusunda DİTAM olarak ellerinden gelen çabayı sarf edeceklerini kaydetti.
Ardından söz alan DİTAM Başkan Yardımcısı Mesut Azizoğlu, projenin amacını açıkladı.
Azizoğlu, “Toplumsal alanda çatışmalı konuların çözümünde olduğu kadar, bizzat çatışmalı durumun gelişmesinde ve derinleşmesinde medyanın rolü geçtiğimiz yüzyılın tamamında olduğu gibi bugün de önemli bir tartışma konusudur. Kürt sorunu da hangi boyutuyla ele alınırsa alınsın, medyanın bu sorundaki rolü tartışmanın ayrılmaz bir parçası olmuştur” dedi.
DİTAM olarak bu konunun az çalışılmış bir boyutunu ele alarak araştırmayı önemli bulduklarını ifade eden Azizoğlu, “Kürt Sorunu Bağlamında Türkiye Medyası” konusuna, bu görece az incelenmiş noktadan eğilmeyi ve başta Kürt yurttaşları olmak üzere, bölgedeki gazetecilerin, sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin, hukukçuların ve aktivistlerin Türkiye medyasına ilişkin algısını görünür kılacak bir çalışma yapmayı tasarladıklarını söyledi.
Bu amaçla Diyarbakır, Van, Mardin ve Urfa başta olmak üzere bölgede Kürt yurttaşlarla geniş ölçekli bir saha çalışması yürüttüklerini kaydeden Masut Azizoğlu, şunları kaydetti:
“Saha çalışmamızın, özellikle çözüm sürecinin sona ermesinde Türkiye medyasının rolüne ilişkin Kürtlerin düşüncelerini ve medyaya ilişkin güvensizliklerinin nedenlerini daha derinlemesine kavramak bakımından çok yararlı olacağını umuyoruz. Öte yandan bölgede bu konuyla hak temelli mesleki ya da politik çalışmaları çerçevesinde ilgilenmiş isimlerle derinlemesine mülakatlar gerçekleştiriyoruz. Bu kapsamda ilkini önümüzdeki günlerde Diyarbakır’da yapacağımız üç ayrı çalıştay da düzenleyeceğiz. Bu çalıştaylarda gerek bölgeden gerekse ulusal medyadan temsilciler, hak savunucuları ve ilgili diğer kesimlerle bir araya gelerek çalışmalarımızın ön bulgularını değerlendireceğiz ve konuyla ilişkili deneyimlerin paylaşılacağı bir ortam sağlayacağız.”
Bu çalışmalar sonucunda hazırlayacakları raporda, medyanın Kürt sorunuyla ilişkili rolüne ışık tutmak kadar, bu konuda özellikle 1990’lı yıllardan başlayarak tarihsel hafızayı canlandırma çabalarına katkı sunmayı da hedeflediklerini kaydeden Azizoğlu, “En önemli hedefimiz ise, Kürtlerin ve Kürt sorununun bu medyada nasıl temsil edildiği gibi görece daha fazla incelenmiş bir konu yerine, sözü doğrudan kendilerine vermek ve Kürtlerin Türkiye medyası tahayyülünü ya da algısını mümkün olduğunca anlamaktır” dedi.
DİTAM Başkan Yardımcısı Mesut Azizoğlu, projenin faaliyetlerini ise şöyle sıraladı:
“1. Saha Araştırması
Araştırma, nicel ve nitel olmak üzere iki yöntemle yapılmıştır. Nitel yönden Diyarbakır, Van, Mardin, Şanlıurfa gibi bölgedeki illerden STK temsilcileri, gazeteciler, aktivistlerden oluşan 50 kişi ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Nicel yönden ise yine Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van büyükşehirlerinde 600 kişiye yönelik rastgele ilkesiyle anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulguların analiz ve raporlanma çalışması devam etmektedir.
Saha araştırması, Rawest Araştırma Şirketince yürütülmektedir.
2. Çalıştaylar
Çalıştaylar, ağırlıklı olarak bölgedeki gazeteciler olmakla birlikte Kürt sorununa dair araştırmalar yapan gazeteciler, akademisyenler ve hak temelli STK’ların katılımıyla gerçekleştirilecektir.
02 Ekim 2021 tarihinde Diyarbakır, 23 Ekim 2021 tarihinde Van ve Kasım 2021 tarihinde Antep’te düzenlenecek çalıştaylarda, aşağıdaki konularla ilgili tartışmalar yürütülecektir.
- Çözüm Sürecinde Kürtlerin Türkiye Medyası Algısı konulu saha araştırmasının ön bulguları,
- Türkiye’de toplumsal barış ve medya sorunu,
- 90’lardan günümüze ve çözüm sürecinde Kürt coğrafyasında Türkiye medyasına ilişkin algıyı birlikte düşünmek,
- Barışın inşasında medyanın rolü-deneyim paylaşımları
Aralık 2021 tarihinde Diyarbakır’da yapılması planlanan final çalıştayında ise saha araştırmasının analiz ve raporunun sunulması hedeflenmektedir.
3. Raporlar ve Yayınlar:
Çalıştay tartışmaları, saha araştırması analizi ve yapılan yüz yüze görüşmeler kapsamlı bir araştırma raporunun hazırlanmasına esas teşkil edecek ve bu rapor ilgili kamuoyuyla paylaşılacak bir yayın haline getirilecektir. Yayınlar, Türkçe, İngilizce ve Kürtçe olacak şekilde 3 dilde hazırlanacaktır.
Bu rapor ayrıca Kürt sorunu bağlamında Türkiye medyasının durumunu ele alan önceki çalışmaları da kısaca değerlendiren bir literatür özeti de içerecek. Literatür özetini takiben, raporda, Türkiye’de medyanın durumunu genel hatlarıyla değerlendireceğimiz bir bölüme de yer vereceğiz. Bu bölümde 1990’lı yıllardan itibaren mesleki faaliyetleri nedeniyle gazeteciler hakkında açılan davalar, soruşturmalar, yaşadıkları zorluklar, işsiz kalan gazeteciler ve belli başlı olaylar gözden geçirilmiş olacaktır. Çözüm sürecinde Türkiye medyasının durumunu tespit etmek amacıyla örnek olaylar seçilerek karşılaştırmalı haber çalışması da yapılacaktır.
Bu proje, sivil toplum kuruluşlarına yönelik, demokratik değerleri güçlendirme ve ifade özgürlüğü başlığı kapsamında ABD Ankara Büyükelçiliği tarafından desteklenmektedir.”
