Terör örgütü Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) günlerce süren saldırılarının ardından Kürt güçlerinin direnmesiyle Kobanê merkez olmak üzere birçok köy işgalden ve saldırılardan kurtarıldı. Koalisyon güçlerinin yoğun bombardımanı ve Kobanê merkezdeki sokak çatışmaları yüzünden şehir harabeye döndü. Kent bu haldeyken birçok Kobanêli yaşadıkları yerlere geri dönme kararı aldı. Ancak Kobanêlileri bu kez de kentteki alt yapı sorunları, susuzluk ve elektriğin olmaması gibi sorunlar vurdu. Yoğun çatışmaların yaşandığı kentte gelenleri en çok tedirgin eden ise son günlerde artış gösteren şark çıbanı vakalarının artması oldu. Enkaz altında kalan cesetlerin Tatarcık sineğini meydana getirdiği ve bu sineklerin şark çıbanına sebep olduğu düşünülen kentte şu andaki oranların yüzde 20 civarında olduğu düşünülüyor.
UNUTUR: YETKİLİLERDEN DESTEK İSTİYORUZ
Konuyla ilgili acil çağrı yapan AlîkariyeMirovî (DEST) Genel Başkanı Zeki Unutur, “Kobanê’den 3-4 gün önce dönenler oldu. Şu anda 3 tane okul açılmış. Bu şark çıbanın çocuklardaki vaka sayısı yüzde 20 civarında diyebilirim. Bu şark çıbanı enkaz altında kalan cesetlerden yayılan salgın bir hastalık. Büyük sinekler oluşmuş. Cesetlere konulan bu sinekleri Suruç’ta da görmek mümkün. Suruç’ta da tesiri görülmekte. Buna acilen önlem alınması lazım. Biz, DEST olarak uluslararası yardım kuruluşlarına da acil mesajlar çektik. Ben, şahsen sağlık il müdürlüğüyle de görüştüm. Bu konuyla ilgileneceklerini söylediler. Yazılı olarak da bir başvurumuz olacak. Umarız bir netice alırız. Çünkü savaş esnasında ölen insanların oranıyla savaştan sonra oluşan tahribatın vermiş olduğu salgın hastalıklar daha çok görülüyor” diye konuştu.
‘SURUÇ’TA DA BÜYÜK SİNEKLER GÖRÜLÜYOR’
Şark çıbanı vakalarının daha çok Kobanê merkezde görülmeye başlandığını kaydeden Unutur, Kobanê’nin köylerinde de vakaların nadir de olsa görüldüğünü söyledi. Unutur, “Köylerde nadir görülse de etrafa yayılıyor. Suruç’ta savaş olmadı. Suruç’ta da çok büyük sinekler oluşmuş. Bizim korkumuz eğer sıcaklar bastırırsa geç kalmış olabiliriz. Hala enkazın altında bir sürü ceset var. Onlara ulaşılamıyor ağır iş makinelerinin yetersizliğinden dolayı. Bu cesetlerin kaldırılması lazım. Dezenfekte edilmesi lazım. Profesyonel bir ekip tarafından buraların temizlenmesi lazım” dedi.
‘BİR SÜRÜ SALGIN HASTALIK GETİRECEK’
Lokal olarak tedbirlerin yeterli olmadığını dile getiren Unutur, “Malumunuz Kobanê’nin alt yapısı tahrip edilmiş durumda. Bu susuzluk, elektriksizlik ve kanalizasyonların tahrip edilmiş olması beraberinde bir sürü salgın hastalık getirecek. Ayrıca büyük fareler oluşmuş durumda ceset yiyen cinsten. Bunlar muhakkak ki, Suruç’a da tesir edecektir. Çünkü bir 8-9 kilometre. Ayrıca Suruç’un konum olarak Kobanê’den daha alt bir seviyede olması etkisini gösterecektir” ifadelerini kullandı.
ÖNCÜL: GEREKLİ KONTROLLERİ YAPIYORUZ
Konuyu sorduğumuz Şanlıurfa Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Şubesi Müdürü Muharrem Öncül ise, Suruç, Ceylanpınar’da ve diğer sınır ilçelerinde gerekli kontrolleri yaptıklarını ve şu ana kadar şark çıbanıyla ilgili bir vakanın kendilerine intikal etmediğini kaydetti. Türkiye genelinde vektörle mücadelenin yapıldığına dikkat çeken Öncül, DEST tarafından iddia edilen konuyla ilgili kendilerine yazılı bir talep gelmesi halinde de konuyu değerlendireceklerini belirtti.
ŞARK ÇIBANI NEDİR?
Şark çıbanı hastalığı, dünyada belli iklim bölgelerinde görülen ve yıl çıbanı, Halep çıbanı, Bağdat çıbanı, Diyarbakır çıbanı, Antep çıbanı gibi farklı isimlerle bilinir. Şark çıbanı hastalığı, Akdeniz ve Ortadoğu’da çok sık görülüp, ülkemizde ise daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.
Şark çıbanı hastalığının temelinde “leishmaniatropica” adlı bir parazit vardır. Hastalık direk olarak phlebotomus (tatarcık) adı verilen ara hayvanları aracılığı ile bulaşmaktadır. Aynı zamanda karasineklerde şark çıbanı hastalığını bulaştırmaktadır.
Şar çıbanına sebep olan parazit, vücuda girdikten 15 gün veya 16 ay sonra girdiği bölgede birkaç milimetre ebatlarında pembe bir leke oluşturur. Zaman geçtikçe söz konusu pembe leke daha belirgin hale gelir ve 5.günden sonra sertleşip kabarır. Gün geçtikçe renkleri koyulaşır. Şark çıbanı ortalama 1 yıl sonra kendiliğinden kaybolabilir ve leke izi kalabilirken bazen de leke açılan yara şeklini alabilir. Yara kabuğu tutup kaldırıldığında, bazı çıkıntılar görülür ve bu çıkıntılara çivi belirtisi denir. Bu tür vakalarda hastalık birkaç sene sonra iz bırakarak iyileşir. Şark çıbanı daha çok alın, burun, çene, yanaklar, boyun ve kol gibi açık bölgelerde daha çok meydana gelir. Şark çıbanı hastalığını hayatımda bir defa geçiren kişi bir daha şark çıbanı hastalığına yakalanmaz.
