Şam kırsalında gerginlik: Ceramana'da ne oldu?

Suriye'nin başkenti Şam'ın kırsalında yer alan Ceramana ilçesi, dün akşam eski rejim yanlısı milisler tarafından saldırıya uğraması ve bir kişinin ölmesi, bir kişinin de yaralanmasının ardından daha önce eşi ve benzeri görülmemiş bir güvenlik gerilimine sahne oldu.

Olayın ardından, milislerin bir polis karakoluna saldırması sonucu iç güvenlik güçleri bölgeye sevk edilirken, Suriye Savunma Bakanlığı da bölgeye askeri takviye gönderdi.

Yerel kaynaklar, eski rejim yanlısı milisler tarafından öldürülen kişinin İdlib'in güneyindeki Kefer Nebil beldesinden Ahmed Edib el-Hatib isimli kişi olduğunu aktardılar.

Peki olaylar nasıl başladı?

Şam Kırsalı Emniyet Müdürü Husam et-Tahhan yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Suriye Savunma Bakanlığı mensupları akrabalarını ziyaret etmek üzere ilçeye girerken, ‘Ceramana Kalkanı' adlı silahlı bir grup tarafından kontrol noktasında durduruldular. Silahlarıyla birlikte ilçeye girmeleri engellendi. Silahlarını teslim ettikten sonra darp edilip, aşağılandılar ve ardından araçlarına doğrudan ateş edildi. Kontrol noktasından açılan ateş sonucunda bir unsur olay yerinde öldürüldü, bir unsur ise yaralanarak kontrol noktasındaki unsurlar tarafından alıkonuldu.”

Tahhan, olayın ardından silahlı kişilerin Ceramana'daki polis karakoluna saldırdığını, hakaretler eşliğinde polis memurlarını karakoldan çıkardığını ve silahlarını aldığını söyledi. Ceramana Kalkanı başlangıçta polis memurunu esir aldığını reddetse de esir alınan polis memuru daha sonra Ceramana’nın ileri gelenlerinin aracılığıyla serbest bırakıldı.

Güvenlik yetkilisi, Şam Kırsalı Emniyet Müdürü Tahhan’ın Ceramana'nın ileri gelenleri aracılığıyla silahlı saldırı olayına karışanların peşine düşmek için çabalarını sürdürdüğünü ve polis memurlarının söz konusu birime iade edilmesi için çalıştığını söyledi.

Independent Arabia’ın aktardığı habere göre  kaynaklar, Suveyda'nın ileri gelen Dürzi liderlerinden Leys el-Bulus liderliğindeki bir konvoyun Ceramana’ya gittiğini ve Genel Güvenlik Güçleri ile silahlı unsurlar arasındaki çatışmaların dün akşam yeniden başladığını, çatışmalarda bir kişi öldüğünü ve beş kişinin de yaralandığını bildirdiler.

Yerel kaynaklara göre Bulus, yeni Suriye yönetimine yakın bir isim ve Suveyda'ya gelişi durumu sakinleştirmeyi amaçlıyor.

Diğer kaynaklar, Genel Güvenlik ile Ceramana ilçesinin ileri gelenleri arasında yapılan görüşmelerin ilk aşamada gerginliğin azalmasıyla sonuçlandığını bildirdi. Suriyeli yetkililer militanlara kanun kaçaklarını teslim etmeleri, silahlarını teslim etmeleri ve şehirdeki kontrol noktalarını kaldırmaları için beş günlük bir süre verdi.

Ceramana'nın ileri gelenleri: Onlar bir çete

Bu gelişmelerle bağlantılı olarak Ceramana’nın ileri gelenleri, polis memurlarını ilçe polis karakoluna dönmeye ve Genel Güvenlik personeline yönelik saldırı hakkında soruşturma başlatmaya çağıran bir açıklama yayınlayarak saldırıyı kınadılar ve faillerin cezalandırılmasını istediler.

 Yazılı olarak yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Dün gece Ceramana’da meydana gelen ve Ahmed Edib el-Hatib'in ölümü ve iki kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan, örf ve adetlerimize uymayan disiplinsiz bir güruhun eliyle meydana gelen bu vahim kaybın hüznünü sizlerle paylaşıyoruz. Hatib'in ölümüne yol açan koşulların yeniden oluşmasına izin verilememeli ve failler adalet önüne çıkarılarak hak ettikleri cezayı almalı. Bireysel eylemlerin Guta ve Şam'daki komşularımızla ve anavatanımız Suriye’nin halkına olan bağlılığımıza ve onlarla olan ilişkilerimize zarar vermesine izin vermeyeceğiz.”

Açıklamada, mevcut durumu kullanan tüm istismarcıların ve kanun kaçaklarının üzerine gidilmesi ve bu trajik olaydan sorumlu olduğu kanıtlanan herkesin hakkettikleri cezaları almaları için yetkili makamlara teslim edilmesi ve Ceramana Bölge Merkezi’nin en kısa sürede durumu akıllıca ve etkin bir şekilde yönetebilecek yetkinliklerle yeniden faaliyete geçirilmesi gerektiği vurgulandı.

Gözlemciler, bu açıklamayı Ceramana'daki Dürzi azınlığın yeni Suriye yönetimine destek gösterisi olarak değerlendirdi.

İsrail ‘yardım hattında’

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, İsrail ordusuna Ceramana'daki Dürzileri savunmak üzere hazır olması talimatı verdi. Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada İsrail'in Dürzilerin güvenliğine bağlı olduğu, onlara zarar verecek her türlü girişime karşılık vereceği ve güvenlikleri için gerekli tüm adımları atacağı ifade edilirken yeni Suriye yönetimine yönelik tehditlere de yer aldı.

Netanyahu, birkaç gün önce ‘İsrail'in Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ya da Yeni Suriye Ordusu güçlerinin Şam'ın güneyindeki bölgelere girmesine izin vermeyecekleri’ açıklamasında bulunmuş, Tel Aviv'in Suriye'nin güneyindeki Dürzileri korumaya kararlı olduğunu ve onlara yönelik herhangi bir tehdide müsamaha göstermeyeceğini vurgulamıştı.

Başkent Şam'ın kırsalında yer alan ve idari olarak Şam Kırsalı vilayetinin bir parçası olan Ceramana ilçesinde yaşayan Dürzilerin çoğunluğunu Suriye'nin güneyindeki Dürzi nüfusun yoğun olduğu Suveyda’dan gelen göçmenler oluşturuyor.

Askeri konsey ‘kabul edilemez’

Ceramana'daki olaylardan birkaç gün önce, Suveyda'nın güneyindeki el-Gariye beldesinde yerel bir grup, 8 Aralık 2024 tarihinde Beşar Esad rejiminin düşmesinden sonra bir grup subay tarafından kurulan ve ‘Askeri Konsey’ adı verilen oluşuma katıldığını duyurdu.

‘Suveyda Askeri Konseyi’ isimli bir Facebook hesabı, Ürdün sınırındaki el-Gariye beldesinde bulunan hizmet binasının önünde duran askeri üniformalar giymiş bir grup insanın videosunu yayınladı. Videoda söz konusu gruptan bir kişinin Suveyda Askeri Konseyi’ne katıldığını duyuran bir bildiri okuduğu görülüyordu. Söz konusu kişi grubun ‘topraklarını ve onurunu her türlü tehlikeden korumak için her türlü görevi yerine getirmeye hazır olduğunu’ söylüyordu.

Buna karşın Suveyda'da Dürzilerden oluşan grupların çoğu Savunma Bakanlığı çatısı altındaki yeni Suriye ordusuna katılmaya hazır olduklarını duyurdu.

Suwayda24 haber ağı, Suveyda Askeri Konseyi’nden yapılan çağrılara Suveyda’daki büyük askeri gruplardan yanıt gelmediğini ve bu grupların da ‘operasyon odaları’ adı altında gruplar oluşturduğunu bildirdi. Suwayda24 tarafından aktarılan bilgilere göre aralarında Dürzilerin ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri'nin de bulunduğu bazı önde gelen din adamları, Suveyda Askeri Konseyi’nin Suveydalıları temsil etmediğini açıkladılar.