Dersim’de yapılmak istenen baraj, HES ve siyanürlü altın aramalarına karşı eylem ve etkinlikler gerçekleştiren Dersim Doğa Gönüllüleri üyelerinden Haydar Çetinkaya, “Munzur Vadisi’nde yapılacak olan barajlar yaklaşık 60 köyü su altında bırakacak. Pülümür ve Munzur Vadisi’nin akmadığını düşünürsek Dersim anlamsız bir hale gelecektir” dedi.
Dersim’de bulunan ve halk tarafından kutsal olarak görülen Munzur Vadisi doğa katliamı ile karşı karşıya. Vadi üzerinde yapılması planlanan 26 HES barajından 6′sının faaliyete girmesi Dersim’de iklim değişikliğine ve Munzur vadisinde bulunan endemik bitkilerin, yaşayan canlıların yok olmasına neden oluyor. Dersim’i bekleyen en büyük tehlike siyanürlü altın madenciliği projesi olurken, Ovacık’ın Cevizlidere, Merkez Sin köyü, Ovacık-Mamlis arasında yer alan ve sınırları Hozat ile Çemişgezek sınırlarına da dayanan devasa bir alanda altın madeni çıkarılmak isteniyor. Munzur Milli Park’ının iki katı büyüklüğünde 80 bin hektarın üzerindeki alan talan edilmek amacıyla devlet tarafından “küresel katil” olarak bilinen Rio Tinto ve Çalık gruba verildi. Bu iki şirket ortaklığa giderek Dersim’de Tunçpınar Madencilik adıyla çalışmalar yürütüyorlar.
Bin 815 bitki çeşidi 43 endemik bitki yok oluyor!
Dünya’da en önemli bitki alanlarından biri olan Munzur Vadisi 1971 yılında Milli Park olarak ilan edildi. 42 bin hektarlık alanı kapsayan Munzur Milli Park sahasında bin 518 bitki çeşidi yer almakta olup, bunların 43′ü ise dünyada sadece Dersim coğrafyasında bulunuyor. Günümüzde yapılan ve hala devam eden biyolojik çeşitlilik araştırmasında Dersim coğrafyasında bulanan bitki türlerinin ve endemik türlerinin sayısının çok daha fazla olduğu biliniyor. Baraj ve HES projeleri ile Dersim coğrafyasının büyük bir bölümünü kapsayan Cevizlidere-Sin Mamlis üçgeninde siyanürle altın arama projesinin hayat bulması durumunda Dersim coğrafyasında doğal ortamda yetişen bu zengin flora yok olmaya yüz tutacaktır.
‘Yabani hayat barajlar yüzünden yok edilecek’
Konuya ilişkin değerlendirmede bulanan Dersim Doğa Koruma gönüllüsü Haydar Çetinkaya, baraj ve HES projelerinin yapılışında farklı amaçlar olduğunu belirterek, yapılan barajların enerji amaçlı değil, güvenlik amaçlı olduğunu söyledi. Barajlara kesinlikle karşı çıktıklarını ifade eden Çetinkaya, Dersim’in Türkiye’nin en zengin biyolojik çeşitlilik alanını taşıdığını dile getirdi. Barajların yapılması durumunda Dersim’de ki çeşitliliğin sona ermeyle karşı karşıya olduğunu söyleyen Çetinkaya, Dersim yöresine ait çeşitli endemik bitki ve nesli tükenmekte olan yabani hayatın barajlar yüzünden yok edileceğini de vurguladı. Dersim’in Alevi inancına sahip bir toplum olduğunu söyleyen Çetinkaya, Alevilik inancında, Dersimde ibadet yerleri olan mekanların birçoğunun ırmak boylarında yer aldığını belirterek, barajların yapılması ile bu yerlerin de sular altında kalacağını aktardı. Çetinkaya, Gola Çeto Ziyareti’nin, Uzun Çayır Barajı’nın altında kaldığını, Peri Vadisi üzerinde yapılan Pembelik Barajı altında ise Hızır Gölü’nün kalacağını söyleyerek, “Yapılacak olan barajların sonucunda birden çok ziyaretin yine su altında kalacaktır” dedi.
‘Barajlar 60 köyü su altında bırakacak’
Dersim’de bulunan ırmakların önemli değerlerden biri olduğunu söyleyen Çetinkaya, baraj ve HES projelerinin yapılmasıyla insanların Dersim’e olan bağlarının kopacağını ifade etti. Çetinkaya, vadi boylarında olan köylerin yapılan ve yapılacak olan projeler sonucunda sular altında kalacağını kaydederek, “Munzur Vadisi’nde yapılacak olan barajlar yaklaşık 60 köyü su altında bırakacak. Pülümür ve Munzur Vadisi’nin akmadığını düşünürsek Dersim anlamsız bir hale gelecektir” dedi. Dersim’de baraj ve HES projelerinin yapılması yerine alternatif birçok yatırımın yapılması gerektiğini söyleyen Çetinkaya, “Munzur Vadisi’nde rafting, kampçılık, kaya tırmanışları ve bir çok sporu değerlendirebiliriz. Bir barajın getireceği ekonomik faydadan daha çok şey getirecektir. Barajlar yerine, gelecekte turistik yerlerin değerlendirilerek insanlara fayda sağlayacak yerler yapılmasını savunuyoruz” diye konuştu.
‘Munzur Milli Parkı yok edilmeye çalışılıyor’
Köye geri dönüş projelerini hayata geçirdiklerini belirten Çetinkaya, yapılan ve yapımları devam eden baraj projeleri yüzünden köylere dönüş projelerinin sonuçsuz kalacağını aktardı. Ziyaretlerin, kutsal mekanların ve köylerin yok edilmesinin kültürel yıkımlara ve bir nevi asimilasyona yol açacağını belirten Çetinkaya, kendilerine düşen görevin bundan sonra ki zamanlarda daha doğru temelde mücadele yürütmek olduğunu kaydetti. Çetinkaya, Dersim’i ve Kürdistan bölgesini gelecekte zor bir sürecin karşılayacağını ifade ederek, baraj projelerinin kesinlikle politik olduğuna inandığını söyledi. 1870′lerden beri yayınlanan raporlarda barajların olmadığını ancak, bentlerden bahsedildiği söyleyen Çetinkaya, “Baraj projelerinin o tarihlere dayandığını düşünürsek, günümüzde de bilimsel verilere dayanarak, uluslararası sözleşmelere aykırı olmasına rağmen devam ediyorsa, birinci dereceden Munzur Milli Parkı yok edilmeye çalışılıyor” dedi.
‘Devlet hukuk tanımıyor’
Bugüne kadar Dersim halkının gerek Dersim’de gerekse Dersim dışında, yapılan bu yıkım kararları için protestolar ve çeşitli etkinlikler düzenlediğini söyleyen Çetinkaya, “Bunun dışında yıllardır hukuksal bir mücadele yürütülüyor. Tüm Dersim halkına şunu söylüyoruz; halkın bu mücadelesi olmasaydı Munzur Vadisi çoktan yok olmuştu. Devlet hukuk tanımıyor. Devlet uluslararası sözleşmeleri, anayasasını tanımıyor” dedi.
Halkın her zaman gösterdiği tepkinin önem kazandığını belirten Çetinkaya, yıkım projelerine karşı halkın daha da duyarlı davranarak her ortamda demokratik tepkilerini ortaya koymalarını istediklerini vurguladı.Kaynak:Diha
