5 Mart 1991 Güney Kürdistan Halk Ayaklanması (Raperîn)

Güney Kürdistan halkı 24 yıl önce, 5 Mart 1991’de Süleymaniye’ye bağlı Raniye kentinden Saddam Hüseyin’in Baas rejimine karşı büyük bir ayaklanma başlattı.

Ayaklanmanın (Raperin) ilk günü Çwarkurna, Bıtwen Ovası, Haciawa ve Serkepkan bölgeleri kurtarıldı. Ertesi gün (6 Mart), Süleymaniye’ye bağlı Bazyan ve Pışder Ovası bölgeleri Saddam’ın askerlerinden temizlendi. 7 Mart günü Süleymaniye halkı ayaklanarak, sabaha karşı Emniyet Müdürlüğü ve Selam Karakolu’nu ele geçirdi. Raperin, üçüncü gününde, Çemçemal, Halepçe, Arbat, Zarayan ve Piramagrun’ya sıçradı.

Aynı gün içinde Süleymaniye – Kerkük anayolu peşmergelerin kontrolüne geçti. 9 Mart’ta Koye (Köysancak) Şaklawa ve Basımra ilçelerinde halk ayaklandı. Erbil’e bağlı Soran ilçesi, Haci Omaran, Mergasor, Çoman, Spılk, Halifan, Herir, Batas, Masif, Taktak, Ağcalar ve Karahancir halkıda rejime karşı bayrak kaldırdı.

11 Mart günü Erbil halkı ayaklandı ve aynı gün içinde Kesnazan, Bınaslawa, Daratu, Kuştepe, Şawes, Birzin, Malaomer, Cadide, Topzawa, Kewrgosk, Bahırka ve Berhuştır bölgelerinden rejim güçleri çıkartıldı. Hanakin ve Celavla ilçelerinin yanısıra Musul’a bağlı Mahmur ve Duhok’a bağlı Akre, Bıcil, Surçi bölgeleri, Barderaş, Cinarte, Zırebar ve Şeyhan bölgeleri kurtarıldı. 13 Mart’ta Zaho, Slevan, ayaklanırken, Kerkük’e bağlı Perde nahiyesi, Germiyan’da ise Kalar ve Cabara bölgeleri rejimden alındı.

Duhok halkı 14 Mart ayaklanarak, Zaweta, Sarsang, Deraluk, Şiladze, Amediye ve Bamarne bölgelerinde kontrolü sağladı. 15 Mart’ta Sımel halkı, 16 Mart’ta Serbaşah, Karaçuh ve Mahmur, 18 Mart’ta Perde ve etrafı, 19 Mart’ta Kerkük bölgesi Baas’tan arındırıldı.

Kerkük halkı 20 Mart’ta ayaklanarak kent merkezinden Saddam rejimini attı. 21 Mart’ta Kerkük’te Newroz ateşi yanarken, kentteki Halid karargahında çatışmalar devam ediyordu.

27 Mart 1991’de Irak Ordusu saldırıya geçti. Aynı gün Kerkük, ayın 31’inde ise Erbil işgal edildi. Ardından Güney Kürdistan halkının büyük göçü başladı ve yüz binlerce kişi Türkiye’ye geçti.