İran’da şiddet gördüğü kocasını öldürdüğü gerekçesiyle idama mahkum edilen 22 yaşındaki Zeynep Sekaanvand’ın infazı gerçekleşti. Zeynep Sekanvand , 2 Ekim Salı günü sabahı erken saatlerde İran’ın Batı Azerbaycan eyaletindeki Urmiye cezaevinde idam edildi.
Uluslararası Af Örgütü Orta Doğu ve Kuzey Afrika Araştırma ve Savunuculuk Direktörü Philip Luther, “Zeynep, eşinin cinayetinden sonra erkek polis memurları tarafından işkence altında soruşturmaya uğradığını ve soruşturma sırasında herhangi bir avukatın bulunmadığını söyledi. Avukata erişimine ilk kez davanın karar duruşmasında izin verildi. Zeynep, bu duruşmada, daha önce yaptığı ‘itirafları’ baskı altında yaptığını söyleyerek geri çekti. Buna rağmen hakim, soruşturmayı derinleştirmek yerine Zeynep’i ölüm cezasına mahkum etti.” açıklaması yaptı.
Zeynep Sekanvand’la birlikte beşinci kez bir çocuk suçluya idam cezası uygulandığını belirten Luther, “Öyle görünüyor ki İran yetkilileri, suçun işlendiği sırada çocuk olan kişiler hakkında verilen ölüm cezalarını en kısa sürede uygulanacak şekilde planlıyor. Bu uygulama, uluslararası insan hakları hukukunun ihlalidir” dedi. Af Örgütü, uluslararası toplum acilen harekete geçmediği sürece bunun son olmayacağından endişe ettiklerini söyledi.
Ne Olmuştu?
Yoksul ve muhafazakar bir aileye mensup olan 24 yaşındaki Zeynep Sekanvand, 15 yaşındayken kendisinden dört yaş büyük olan Hüseyin Sarmadi ile evlenmek için evden kaçmıştı. Zeynep, Hüseyin Sarmadi ile evlenmeyi daha bir hayat yaşamak için tek fırsat olarak gördüğünü söylemişti. Ancak evlenmelerinden kısa bir süre sonra eşinin kendisini sözlü ve fiziksel olarak istismar ettiğini ve devamlı olarak dövdüğünü belirtmişti.
Zeynep Sekanvand, eşinden defalarca boşanmak istedi ancak eşi boşanmayı reddetti. Uğradığı istismarı birçok kez polise bildirmesine rağmen polis Sekanvan’ın şikayetlerine yönelik hiçbir işlem yapmadı. Sekanvand ailesine geri dönmeyi de denedi, fakat ailesi evden kaçtığı için Zeynep Sekanvand’ı evlatlıktan reddetti.
Şubat 2012’de gözaltına alınan Zeynep Sekanvand, polis merkezinde eşini öldürdüğünü “itiraf etti.” Takip eden 20 gün boyunca erkek polis memurlarının vücudunun her yerini darp ederek kendisine işkence ettiğini söylediği polis merkezinde alıkonuldu. Sekanvand, kendisini fiziksel ve sözel olarak taciz eden ve boşanma isteğini reddeden eşini bıçakladığını “itiraf” etti.
Sadece karar duruşmasında devletin görevlendirdiği bir avukata erişimi sağlandı ve bu duruşmada hakime, kendisine birkaç kez tecavüz eden eşinin erkek kardeşinin cinayeti işlediğini söyleyerek “itirafını” geri çekti. Zeynep, eşinin erkek kardeşinin, cinayetin sorumluluğu üstlendiği takdirde kendisini affedeceğini söylediğini ifade etti. (İslam hukukuna göre öldürülen bir kişinin yakınlarının katili affetme ve maddi tazminat kabul etme yetkisi var.)
Mahkeme Zeynep Sekanvand’ın duruşmadaki ifadelerini soruşturmadı ve Zeynep Sekanvand’ın avukatının yanında olmadığı sırada gerçekleştirdiği “itiraflarına” dayanarak ölüm cezası verdi. Suçun işlendiği sırada Sekanvand 18 yaşın altında olmasına rağmen mahkeme, İran’ın 2013 tarihli İslami Ceza Kanunu’nda bulunan ve çocuklara verilen cezaları düzenleyen hükümleri uygulamadı. Söz konusu hükümler, çocuk suçlunun suçun niteliği veya sonuçlarını anlamadığı ya da suçun işlendiği sırada “zihinsel gelişimi ve olgunluğu” ile ilgili şüpheler mevcut olduğunda ölüm cezası yerine başka bir ceza vermeyi hakimin takdirine bırakıyor.
