BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura Cenevre’de bugün yaptığı açıklamada Suriye görüşmelerinin 29 Ocak’ta başlayacağını ve görüşmelerin aralıklı olarak 6 ay sürmesinin planladığını söyledi.
Tarafların müzakere masasında hangi grupların yer alacağı konusunda uzlaşmaya varamaması nedeniyle 25 Ocak\'ta yapılması planlanan Cenevre görüşmeleri ertelenmişti.
Bugün yaptığı açıklamada görüşmelere katılacaklara davetiyelerin yarından itibaren gönderileceğini ifade eden Mistura, görüşmelerde ilk önce ateşkesin sağlanması ve muhalefetin büyük bir kısmının katılması için çaba göstereceklerini dile getirdi.
2014\'te yine Cenevre\'de gerçekleşen Suriye barış görüşmeleri başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Cuma günü başlaması planlanan görüşmeler konusunda tarafların umut dolu mesajlar vermelerine rağmen, davetiyeler gönderilmeden başlayan problemler nedeniyle görüşmelerin başarılı geçmesi zayıf bir ihtimal olarak değerlendiriliyor.
Terörist örgütler tartışması
Al Jazeera\'de yer alan habere göre, Mistura, \"Davet edilecekler konusunda birçok farklı görüş var. Tartışmalar birçok başkentte yürütülüyor. Cenevre-2\'de olanların tekrarlanmaması için bu kez davetliler konusunda çok dikkatli davranmaya çalışıyoruz. Başladığımızda doğru adımla başlamak istiyoruz\" dedi.
Suriye\'de savaşan gruplardan hangilerinin davet edileceği konusunda ise \"Kimlerin terörist sayılıp sayılmayacağına ilişkin görüşmeler sürüyor. Benim için terörist tanımı BM Güvenlik Konseyi\'nin tanımlamalarına dayanıyor. Onlar da şimdilik IŞİD ve Nusra gibi görünüyor\" ifadelerini kullandı.
Mistura’nın IŞİD ve Nusra’ya atıfta bulunduğu bu ifadeleri, Türkiye’nin Cenevre görüşmelerine katılmasını istemediği PYD’nin BM tarafından davet edileceğinin sinyalleri olarak kabul edildi.
Rusya ve ABD PYD’nin katılmasını istiyor
Geçtiğimiz hafta, Rusya\'nın PYD\'nin de Cenevre\'ye davet edilmesini istediği yönünde medyada haberler yayınlanmış ve davetin gerçekleşmesi durumunda ise Türkiye\'nin görüşmeleri boykot edeceği öne sürülmüştü.
ABD öncülüğündeki koalisyonun Suriye’deki en etkili müttefiği konumundaki Kürtlerin siyasi partisi PYD’ye Türkiye’nin dışında hiçbir ülkeden Cenevre görüşmelerine katılmama yönünde bir baskısı yok.
Türkiye’nin PYD’ye dönük olumsuz bakış açısı ve terörist nitelemesi uluslararası toplum tarafından tasvip edilmiyor. Amerika IŞİD’e karşı mücadelede Peşmerge ve YPG’yi sahadaki en önemli ve güvenilir müttefiği olarak kabul ederken, Rusya ise sınırda uçağını düşürmesinin ardından Türkiye ile ilişkileri kopararak Kürtlere açık destek vermeye başladı.
PYD’yi terörist bir örgüt olarak görmediklerini defalarca dile getiren her iki ülke, Cenevre görüşmelerinde Kürtlerin de bir taraf olarak davet edilmesi beklentilerini açıkça dile getirdiler.
Salih Müslim Cenevre’de
SputnikNews’de Elif Örnek imzasıyla bugün yayınlanan bir haberde Staffan De Mistura tarafından telefonla aranan Salih Müslim’in, toplantıların planlamasının yapılabilmesi için Cenevre\'ye davet edildiği belirtildi.
Bu gelişme üzerine PYD Eş Başkanı Salih Müslim, bu akşam görüşmelerin yapılacağı İsviçre\'nin Cenevre kentine gitti.
Haberde Mistura\'nın sözcüsünün önceki günlerde Brüksel\'de Cenevre görüşmelerine katılmak üzere davet ilettiği Salih Müslim\'e dün ise, \"İsminizi çekin. O zaman sorun ortadan kalkabilir\" şeklinde bir öneride bulunduğunu ancak, Müslim’in Ankara’yı ima ederek \"Ben mutlaka geleceğim diye bir şart koymadım. Kendisini şart koşan kim varsa o çeksin ismini\" sözleriyle öneriyi reddettiğine yer verildi.
Müslim\'in, Mistura tarafından telefonla aranarak, Cenevre\'deki toplantıların gidişatı hakkında konuşmak ve planlama yapmak üzere kente davet edildiği aktarılan haberde, yazılı davetiyenin de yüz yüze görüşmelerde verileceği öne sürüldü.
Haberdeki bir diğer bilgi ise, Müslim\'in Cenevre\'de konaklayacağı yer de yine BM heyeti tarafından ayarlandı.
Muhaliflerden çatlak çıkabilir
Türkiye PYD\'nin katılımını engellemek için girişimlere devam edip, bu amaçla lobi çalışmalarını sürdürürken Riyad’ta toplanan ve PYD’ye karşı açık bir şekilde cephe alan muhaliflerde, ABD\'nin baskı uyguladığı ve kendilerini ciddiye almadığı yönündeki yoğun tepkiler nedeniyle çatlak çıkma olasılığı yüksek olarak değerlendiriliyor.
Muhalif grupların oluşturduğu Yüksek Müzakere Konseyi, masaya oturmadan önce Cenevre’ye hazır olduğunu açıklayan Esad yönetiminden, hava operasyonlarını durdurması, mevcut kent kuşatmalarını kaldırması ve tutukluların serbest bırakılması şeklindeki 3 temel talebi yerine getirmesini istiyor:
BM Güvenlik Konseyi\'nin Aralık ayında aldığı Suriye kararında da Suriye hükümetinden talep edilen bu adımlar karşısında Suriye hükümeti, görüşmelerin öncesinde yeni tavizlerin verilmeyeceği açıkladı.
Müslim Cenevre\'ye kadar çağrıldıktan sonra bunun geri alınmasının zor olduğu, ancak yine de yarın yazılı davetiye teslim edilene kadar çok şeyin değişmesi ihtimal dahilinde
FP: Türkiye görüşmelerden çekilebilir
ABD\'de yayımlanan Foreign Policy dergisi, Türkiye\'nin PYD\'nin davet edilmesi halinde BM aracılıyla düzenlenecek Suriye görüşmelerini boykot edebileceğini, ABD\'nin ise görüşmelerin iptal edilmesini önlemek amacıyla Türkiye ve Suudi Arabistan\'a üst düzey heyetler gönderdiğini yazmıştı.
Kaynaklar, Cenevre görüşmelerinin bir daha başarısızlığa uğramasını istemeyen BM yetkililerinin bir ara yol bulmaya çalıştıkları ve hem PYD’nin hem de Türkiye’nin katılımını sağlamak için girişimlerde bulunduklarını dile getiriyorlar.
PYD’nin Cenevre görüşmelerinde muhalif olarak yer alacağı yüksek bir olasılık olarak görünüyor. Bu durumda görüşmelerde PYD’nin muhalifler safında değil de rejim yanında yer almasını isteyen Türkiye\'nin görüşmeleri boykot edebilme ihtimali doğuyor.
Bu sorunun çözümü için yarın teslim edilecek yazılı davetiyeler öncesinde oldukça yoğun diplomatik görüşmeler ve orta yol çözüm girişimleri bekleniyor.
Türkiye’nin uzlaşmaz tavrını sürdürmesi halinde PYD konusunda Rusya ve ABD engelini aşması çok düşük bir ihtimal olarak değerlendiriliyor. Suriye konusunda hep fiyasko ile sonuçlanan politikalar yürüten Türkiye’nin Cenevre görüşmelerinde de benzer bir kaderi yaşayabileceği öngörülüyor.
