İslamcıların hedefinde Facebook var

Endonezya’nın önde gelen radikal İslamcı gruplarından İslam Savunucuları Cephesi (FPI), Facebook ve mesajlaşma yazılımı Whatsapp’ı Noel günü protesto etme kararı aldı. Grup ayrıca, Facebook’un Endonezya ofisi yakınlarında yakın zamanda protesto gösterisi yapacaklarını duyurdu.

İnternette yer alan açıklamalarına göre grup, Facebook, Twitter ve Instagram benzeri önde gelen sosyal medya sitelerinin FPI’ın sayfalarını kapattığını ancak buna karşın LGBT yanlısı ve şeriat karşıtı sayfalara izin verdiğini söylüyor. FPI ayrıca yeni yılla birlikte Endonezya İletişim ve Enformasyon Bakanlığı’nı protesto etmeyi planlıyor.

Facebook üzerinde büyük bir etki yapması beklenmese de boykot, FPI’ın sosyal medyada resmi hesaplarının engellendiğini gösteriyor ve bunun da Endonezya hükümetinin isteğiyle yapıldığına dair söylentiler bulunuyor.

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nde Güneydoğu Asya ülkelerindeki medyayla ilgili araştırmalar yapan Ross Tapsell ise bunun pek mümkün olmadığını söylüyor.

Tapsell, “Hükümetin Facebook, Twitter gibi sosyal medya şirketlerine bu hesapların önlenmesi konusunda talepte bulunduğu, şirketlerin de buna uyduğu şeklinde FPI’ın içinde de dışında da bir yanlış algı hakim. Çünkü sosyal medya şirketlerinde işler bu şekilde ilerlemiyor. Sosyal medya şirketlerinin bu kararları nasıl alacakları konusunda kendilerine özgü kuralları, işleyişleri ve iç süreçleri var ve söz konusu kararlar bunların sonunda alınıyor” diye konuştu.

Tapsell, Facebook’un, FPI’ın sayfalarını, geçmişte bu hesaplarda görülen nefret söylemleri ve şiddeti savunan içeriklerin, şirketin politika ve kurallarını ihlal etmesi nedeniyle kapattığını düşünüyor.

Gelinen durum, 1999 yılında Suharto’nun düşüşünün ardından kurulan ve uç bir grupken hızla yükselerek başkent Cakarta’da valilik seçimlerinde etkili olabilecek bir noktaya ulaşan FPI açısından belirsiz bir ana işaret ediyor.

FPI 2016’nın sonlarında, Çinli Hıristiyan bir valinin Kur-an’a hakaret ettiği suçlamasıyla Cakarta’da büyük protestolar düzenlemişti. Daha sonra seçimleri kazanan Vali Anies Baswedan kampanyası sırasında FPI’yla açıkça işbirliğine gitti.

İslamcı gruplara baskı

Güney Asya İfade Özgürlüğü Ağı Koordinatörü Damar Juniarto, “Twitter ve Facebook sıkıntılı içerikler konusunda sadece hükümetle değil Endonezya’daki birçok sosyal medya organizasyonuyla güvenilir ortaklık konusunda işbirliği yaptı” diyor.

Tapsell de “Çok sayıda FPI üyesi, 2017 yılında liderlerini eleştiren kişilere yönelik nasıl saldırılarda bulunduklarını gösteren ve şiddet içeren videolar yayınladılar. Bu videolar Facebook’un FPI hesaplarını dondurması konusunda kanıt olarak gösterildi” diye konuştu.

Haziran ayında Çin kökenli Hintli bir genç FPI lideriyle ilgili yayınladığı mesajlar nedeniyle FPI üyelerinin fiziksel saldırısına uğradı.

Facebook ve Twitter hesapların dondurulması konusunda henüz bir açıklama yapmadı.

Sosyal medya dışında da diğer bazı Endonezyalı aşırıcı gruplar bu yıl baskıların hedefi oldu. Temmuz ayında hükümet İslamcı örgüt Hizbut Tahrir’i ülkenin Pancasila olarak bilinen çoğulcu devlet yapısına karşı tehdit oluşturduğu gerekçesiyle yasakladı. Hizbut Tahrir şiddet içermeyen şekilde küresel bir İslam halifeliğini savunuyor.

Belirsiz liderlik

FPI’ın lideri Habib Rizieq Shihab şu anda Suudi Arabistan’da kaçak durumda. Shihab eşi olmayan bir kadına uygunsuz içerikli fotoğraflar gönderdiği gerekçesiyle seçimlerden hemen sonra ülkedeki pornografi yasası nedeniyle ceza aldı. Bu gelişme, 2016 yılında Rizieq’in, FPI’yla birlikte valiye karşı “barışçıl eylemler” yapmak için toplanan yüz binlerce müslümanı adeta büyülediği andan çok uzak bir tablo.

FPI ayrıca etkisini Java dışına taşımak konusunda sorunlar yaşadı. Örneğin grup benzer bir gösteriyi Borneo’daki Batı Kalimantan bölgesinde organize etmeyi denedi ancak başarılı olamadı.

Araştırmacılar Marcus Mietzner, Burhanuddin Muhtadi ve Rizka Halida’nın yaptıkları son araştırmaya göre, FPI’a verilen destek Haziran 2016’yla Ağustos 2017 arasında yüzde 15,6’dan 23,6’ya yükseldi.

Yılın sonuna yaklaşılırken, Endonezya’nın bir nevi resmi olmayan ahlak polisliğine bürünen FPI’ın gündemi bir kez daha nispeten yerel ve iç meselelere dönüyor. Örneğin son olarak FPI, çalışanlarının noel şapkası giymesine izin veren işyerlerine baskınlar yapma sözü verdi. Gelecek yıl FPI ulusal siyasi arenadaki etkili dönemine dönecek mi yoksa grup zaten yapabileceği maksimum noktaya ulaştı mı, bu henüz belirsiz.