Hükümetin yerel seçimlerden önce tartışmaya neden olduğu için askıya aldığı MİT teklifi için önceki gece yapılan AK Parti MYK toplantısındaki son rötuşların ardından düğmeye basıldı. TBMM Genel Kurulu gündemine bugün gelecek olan MİT teklifi, itirazlar nedeniyle çok sayıda önergeyle revize edilecek. Basına verilen cezalar azaltılırken, İmralı’da yapılan görüşmelere güvence getirilecek. MİT teklifine henüz monte edilmeyen bu değişikliklerin Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay tarafından düzenlemeye itirazı olan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e de götürüldüğü, yapılan iyileştirmelerden sonra Gül’ün teklife itirazının kalmadığı da öğrenildi.
İMRALI GÜVENCESİ: Muhalefetin ve STK’ların tanınan ayrıcalıklar nedeniyle sert dille eleştirdiği MİT teklifi, seçimden önce gece yarılarına kadar yapılan toplantılarda, komisyondan kabul edilen haline kıyasla önemli şekilde değiştirilecek. Bugünden itibaren yapılacak görüşmelerle önergelerle teklif neredeyse yeniden yazılacak. MİT’in gizli yönetmeliğinde bulunan, “Terör örgütü liderleriyle irtibat kurulabilir, görüşmeler yapabilir” ifadesi, yasaya taşınacak. “Başkalarına da görüşme yaptırılabilir” hükmü de metne konulacak. Bu hüküm, BDP ’lilerin ve MİT dışındaki görevlilerin cezaevinde Abdullah Öcalan ile yaptığı görüşmeleri suç olmaktan çıkaracak.
BDP’LİLER SUÇTAN KURTULDU: Teklifin üçüncü maddesinin J fıkrasındaki hüküm, “MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilir veya görüşmeleri yaptırabilir. Görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere millî güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilir” şeklinde düzenlenecek.
HER TÜRLÜ GÖREV OLAMAYACAK: Yapılacak başka bir değişikle de teklifin birinci maddesinde yer alan, “Dış güvenlik, terörle mücadele ve millî güvenliğe ilişkin konularda bakanlar kurulunca verilen her türlü görevi yerine getirmek” ifadesinden “her türlü” kelimesi çıkartılacak. Bunun gerekçesi de “Her türlü ifadesi, sanki usulsüz ve kanunsuz görevleri de yapabilirlermiş gibi algılanabilir, o nedenle çıkarıldı” şeklinde açıklandı.
ASKERİ BELGELERİ GÖREMEYECEK: Düzenlemenin 3’üncü maddesinin C fıkrasında yapılan değişiklikle MİT’in soruşturma ve kovuşturma tutanaklar ile her türlü bilgi ve belgeye ulaşacağı davalara sınır getirilecek. Askeri davalar kapsam dışında tutulacak. Buna göre, “halkı askerlikten soğutma, askeri itaatsizliğe teşvik, seferberlikle ilgili görev ihmali, düşmandan unvan ve benzeri payeler kabulü, askeri yasak bölgelere girme” suçlarına ilişkin bilgiler MİT’e verilmeyecek.
ÖZEL MAHKEMEDEN VAZGEÇİLDİ: Teklifte, MİT mensupları ve emeklilerine silah verilmesi konusunda da değişiklik yapılacak. MİT’in mevcut personeline silahı da ruhsatı da kurum verecek. Ancak emekli MİT mensupları silahı emniyetten alabilecek. Düzenlemeden, “Kanun kapsamına giren suçlar ile MİT mensuplarının görev suçlarına ilişkin yargılamaları yapmaya Ankara ağır ceza mahkemeleri yetkilidir” ifadesi çıkartılacak. “MİT Müsteşarı hakkındaki yargılama Yargıtay ilgili dairesince yapılır” hükmü kalacak.
DİNLEMENİN ÜSSÜ GES: MİT teklifi, 2012 yılında kısmen MİT’e devredilen GES’le ilgili iki önemli düzenleme içeriyor. Düzenlemeler, GES’in tamamen MİT’e devredilmesini ve bu merkezde “yeni bir dinleme üssü” kurulmasını sağlıyor. MİT teklifinin 11. maddesinde yer alan, “Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşların bu kanunda yazılı görevlerin yerine getirilmesi sırasında ihtiyaç duyulan hallerde, kullanımında bulunan her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı diğer kanunların bu konudaki düzenlemelerine bakılmaksızın kuruma devretmesi” hükmü, GES’i tamamen devralma sonucunu doğuracak. MİT’e kendi dinleme merkezini kurma yetkisi veren bir başka madde ile de GES arazisinde daha büyük bir dinleme kampüsü kurma olanağı da doğmuş olacak. Maddede “yurtiçi veya yurtdışı dinleme” ifadesi kullanılmadığı için yeni dinleme merkezinin sadece uluslararası istihbarat amaçlı değil, ulusal istihbarat için de kullanılacağı ifade edildi. Bu düzenleme, MİT’in TİB’e alternatif bir dinleme merkezi oluşturduğu ve denetim sorunu yaşanacağı eleştirilerini de beraberinde getiriyor.
BAŞKA NELER VAR?: MİT yönetimi ve çalışanlarının koruma kalkanlarını güçlendirip yetkilerini arttıran teklif, gizli dinlemelerin tek hâkim onayıyla daha kolay yapılmasına da olanak sağlıyor. MİT Müsteşarı’nın yargılamasını Yargıtay’a alan düzenleme, MİT’in tüm kamu kurumları, meslek kuruluşları ve Bankacılık Kanunu kapsamındaki tüm kuruluşlar ile şirketlerin elektronik verilerine doğrudan ulaşmasını sağlayacak. MİT’in yurtdışı operasyonlarını genişletmeye dönük hükümler içeren teklif, MİT görevlileriyle ilgili isimsiz, imzasız, adressiz veya takma isimle yapılan ve delil içermeyen ihbar ve şikâyetlerin yok sayılmasını da düzenliyor. Teklifte, MİT belgelerinin basında yayımlanması durumunda, gazete sanhiplerine de dahil ceza verilmesine ilişkin hükümler de ayıklandı. Cezalarda indirime gidildi.
