Almanya Yeşiller Partisi Parlamenteri ve Türkiye-Almanya Parlamentolar arası Dostluk grubu başkanı, Max Lucks, Almanya’nın askeri birliklerinin Irak ve Kürdistan Bölgesi’nde kalış süresinin uzatılmasından yana olduğunu belirterek, “herkes Alman angajmanının devam etmesini istiyor ve biz de gerçekten birkaç alanda çalışmalarımızı sürdürmek istiyoruz. Şahsen benim için, Kürdistan Bölgesi’ndeki askeri varlığımızla angajmanımızı sürdürmemiz çok önemli. Müttefiklerimizi desteklemek, Peşmergeleri eğitmek ve Peşmerge reformu için baskı yapmak çok önemli” dedi.
Peşmerge Güçleri bünyesinde devam eden reform süreci hakkında da konuşan Alman yetkili, “Tüm siyasi ana aktörlerin Peşmerge'yi birleştirmeye istekli olması iyi bir şey, ancak gerçekten bu sonuca varıldığını görmek istiyoruz. Gerçekten birleşik bir Peşmerge görmek istiyoruz” diye konuştu.
Türkiye’de Kürt meselesinde yeni bir çözüm sürecine ihtiyaç olduğuna inandığını belirten Lucks şunları söyledi:
“Türk demokrasisinin Kürt sorunu hakkında gerçekten yeni bir barış sürecine ihtiyacı olduğuna inanıyorum. Kürt sorununa bir çözüm bulunmadan ve bir barış süreci yeniden başlatılmadan bölgede ve Türkiye'de barış olmayacak. Bunu gerçekten yapmalılar ve bundan bir bütün ülke olarak ve çeşitlilik içinde birleşmiş bir ülke olarak faydalanabilirler.”
Max Lucks, Türkiye’nin Rojava ve Kürdistan Bölgesi’ndeki askeri operasyonlarıyla ilgili olarak da “Dışişleri Bakanımız İstanbul’da Türkiye’nin Suriye ve Irak'taki askeri harekâtlarının uluslararası hukuka uygun olmadığını yüksek sesle ve net bir şekilde dile getirdi. Bu çok güçlü bir açıklamaydı ve bizim tutumumuz bu. Terörle mücadeleye karşı değiliz, ancak sivilleri tehdit eden, sivilleri öldüren, tüm bir bölgeyi ve bu arada Ezidi bölgelerini istikrarsızlaştıran askeri operasyonlara karşıyız” dedi.
Almanya Yeşiller Partisi Parlamenteri ve Türkiye-Almanya Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı, Max Lucks Rudaw’ın sorularını yanıtladı. Röportajdan öne çıkanlar şöyle:
(Kürdistan Bölgesi’ni ziyaret eden) delegasyonda yer alıyorsunuz. Delegasyonun ziyaret amacını bize anlatabilir misin?
Delegasyonun ziyaret amacı, müttefiklerimizi bu bölgede yalnız bırakmayacağımızı göstermekti. Bölgeyle, hükümetle ve ayrıca sivil toplumla birlikte çalışmaya devam edeceğiz. Belirli konulara de çok önem veriyoruz, örneğin Ezidi halkına yönelik soykırımdan 10 yıl sonra, onları savunmaya devam ediyoruz.
Ziyaretinizin ikinci günündesiniz ve birçok görüşme yaptınız. Görüşmelerin sonucunu bilmek istiyorum.
Sonuç olarak herkes Alman angajmanının devam etmesini istiyor ve biz de gerçekten birkaç alanda çalışmalarımızı sürdürmek istiyoruz. Şahsen benim için Kürdistan Bölgesi’ndeki askeri varlığımızla angajmanımızı sürdürmemiz çok önemli. Müttefiklerimizi desteklemek, Peşmergeleri eğitmek ve Peşmerge reformu için baskı yapmak çok önemli. Ancak aynı zamanda bölgedeki hükümetten de medya ve basın özgürlüğünü güçlendirme, insan hakları koşullarının daha da iyi düzeye getirilmesi gibi pek çok konuda adımlar atmasını bekliyoruz. Aynı zamanda Şengal’deki soruna bir çözüm bulunmasını istiyoruz. Böylece Ezidi halkı yurtlarına geri dönebilir.
İnsan haklarından bahsettiniz. Bu heyetin İnsan hakları konusuna odaklandığını biliyorum. Özellikle bugün Erbil'de farklı siyasi partilerle yaptığınız tüm toplantılar hakkındaki değerlendirmeniz nedir? Belki önümüzdeki günlerde medya ve STK'larla da bir araya geleceksiniz. (Kürdistan Bölgesi’nde) İnsan haklarını nasıl görüyorsunuz?
Öncelikle, Irak'ın tamamına oranla bu bölgede daha iyi bir insan hakları durumu gördüğümüzü söylemeliyim ve gerçekten bunlar iyi bir sinyal. Ancak gazetecilerin özgürce çalışabildikleri bir ortam ve özgür seçimlerin yapıldığını görmek istiyoruz. Öte yandan insan haklarının sağlık ve iş gibi altyapıya erişimi de içermesini istiyoruz. Özellikle bu bölgedeki gençler için burada iyi ve düzgün bir yaşam fırsatları görmek istiyoruz.
Kürdistan Bölgesi’nin Almanya ile ilişkisi stabil devam ediyor mu yoksa bu ilişkide yeni gelişmeler var mı?
Almanya ile Kürdistan Bölgesi arasındaki ilişki gerçekten kalpten bir ilişki. Almanya'da tüm dünyadaki en büyük Ezidi diasporasına sahibiz. Ayrıca tüm dünyadaki en büyük Kürt diasporalarından birine sahibiz. Yani, birçok halk ile bağlantımız var. Örneğin, Erbil'de bir süre Almanya'da eğitim gören ve geri dönüp burada siyaset yapan ve örneğin milletvekili olan birçok politikacımız var. Yani, ilişkilerimizi güçlendiren bu bağlantılardan birçoğuna sahibiz. Örneğin bölgedeki birçok insanın insan hakları söz konusu olduğunda bizimle aynı değerleri paylaştığını görüyoruz. Bunlar çok iyi.
Yeşiller olarak Erbil ile Berlin arasındaki ilişkileri daha da geliştirmek için hangi adımları attınız?
Bölgede çok sayıda somut projemiz var. Duhok Üniversitesi'ni düşündüğümde, örneğin Duhok Üniversitesi'nde psikologlar için çok iyi bir eğitimimiz var. İklim kriziyle mücadele etmek ve yeni işler yaratmak için çok sayıda projemiz var. Sivil topluma katkıda bulunan projelerimiz var ve elbette Duhok'taki birçok IDP kampında "Hayata Dönüş" projesi gibi, IŞİD mağdurlarına katkıda bulunan ve onlara bir bakış açısı kazandıran projelerimiz var.
Ezidilerden bahsettiniz. Alman Parlamentosu Bundestag, 2014'te Ezidilere yapılan saldırıyı soykırım olarak tanımladı ve siz şahsen bu yasada çok kritik bir rol oynadınız. Peki, Almanya, Almanya'daki ve Kürdistan Bölgesi’ndeki Ezidiler için ne yapacak?
Almanya'da, onların kültürlerini ve dinlerini onur ve özgürlükle yaşamalarına yardımcı olmaya çalışıyoruz. Ayrıca, Almanya'da, özellikle genç Ezidilerin, kadınların özgür olabilmesi, kiminle evleneceklerini veya evlenmeyeceklerini özgürce seçebilmeleri için dinlerini yeniden düzenlemelerine yardımcı olmaya çalışıyoruz. Burada, bölgede Ezidileri savunmak istiyoruz çünkü bölgedeki birçok devletin ve birçok politikacının Ezidileri kendi politik amaçları için bir oyun alanı gibi kullandığını görüyoruz. Alman vatandaşları olarak en büyük Ezidi diasporasına sahibiz, bu nedenle onların güvende olmaları ve bölgede bir geleceklerinin olması bizim için ulusal bir konu. Bu bölgede ve evlerinin bulunduğu Şengal’deki Ezidi halkı için gerçek bir gelecek istiyoruz. Bu yüzden herkesin Şengal Anlaşması'ndan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve güçlerinin yettiği ölçüde barışı yaratmak için ellerinden gelen her şeyi yapmaları gerektiğini savunuyoruz.
Şengal’deki durumu nasıl görüyorsunuz? Elbette, oradaki durumun farkında olduğunuzu ve Şengal’deki durumu yakından takip ettiğinizi biliyorum.
Kişisel olarak, Şengal’in güvenli olmamasını ve yeniden inşa edilmemesini görmek beni üzüyor. Birçok Ezidi'nin Şengal’e geri dönmesi mümkün değil çünkü altyapı yok, güvenlik yok, barış yok ve hatta iş bulma ve ekonomik olarak yaşama koşulları bile yok. IŞİD'in bu korkunç soykırımının kurbanları olan Ezidilerin, Irak hükümeti tarafından ihmal edilen IDP kamplarında yaşamaya devam etmek zorunda kalmaları çok üzücü.
Siyasi açıdan, Irak hükümetinin bir yandan IDP kamplarını kapatmak istediğini duyururken diğer yandan Şengal Anlaşması'ndan doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesini anlamıyorum. Orada gerçek bir hareket görmek istiyorum ki bir gün IDP kamplarını kapatabilelim, ancak bunu yaparken de savaştan kurtulan Ezidilere yönelik bir bakış açısıyla olmalı.
Şengal Anlaşması ve bu anlaşmanın sahada uygulanmaması söz konusu olduğunda kimi suçluyorsunuz?
Kimseyi suçlamıyorum çünkü suçlamanın işe yaradığına inanmıyorum, ancak kimin çok fazla sorumluluğu olduğunu ve kimin de sorumluluğu olmadığını görüyorum. Şengal Anlaşması'ndan doğan en büyük sorumluluk Bağdat'taki Irak merkezi hükümetine ait. Ayrıca Kürdistan Bölgesi Hükümetinin de bazı sorumlulukları var. Elbette, Türkiye'den gelen askeri operasyonlar istikrarsızlık iklimi yaratmaya devam ettiği sürece Şengal’de barış olmayacak.
Irak'ta diğer siyasi partiler tarafından kullanılan Ezidilerden bahsettiniz. Bu endişe Irak'ta ve hatta Irak'ın Kürdistan Bölgesi’nde çok yaygın. Ezidilere odaklanan bir parlamento üyesi olarak Almanya'da da aynı endişeyi yaşıyor musunuz?
Benim böyle bir endişem yok çünkü 2021'den beri parlamento üyesiyim ve parlamentomuzda üstü kapalı veya gizli bir yasa taslağının oybirliğiyle geçtiğini görmedim ancak Ezidi halkının soykırımının tanınması Almanya'da parlamentomuzdan aleni ve açık bir şekilde geçti.
Önümüzdeki Ekim ayında, Bundestag'ın Alman birliklerinin Irak'ta ve Kürdistan Bölgesi’nde kalması için verdiği yetki sona erecek. Siz ve siyasi partiniz Yeşiller, Alman birliklerinin burada kalması için görev süresini uzatacak mısınız, siz de bundan yana mısınız?
Dürüst olmak gerekirse, burada çalışmalarımıza devam etmekten kesinlikle yanayız ve askerlerimiz de öyle. Çalışmalarımıza gerçekten devam etmek istiyoruz çünkü çalışmalarımız son derece mantıklı. Bölgeye istikrar getirebiliriz, birlikte çalışabilir ve Peşmergeleri eğitebiliriz. Bu arada, tüm dünya olarak Peşmergelere hepimiz için IŞİD'i yendikleri için minnettar olmalıyız. Ancak buradaki çalışmalarımıza devam edip edemeyeceğimiz sorusu sadece bizim elimizde değil. Çalışmalarımıza devam etmenin bir yoluna ihtiyacımız var. Umarım şu anda olduğu gibi burada askeri varlığımızla çalışmalarımıza devam edebiliriz ancak Bağdat ile ABD arasındaki müzakereler nedeniyle bunun mümkün olup olmadığını henüz bilmiyoruz.
Şu anda Bağdat ile ABD arasında Irak'taki IŞİD'e Karşı Uluslararası Koalisyon’ un görevinin sona erdirilmesi konusunda müzakereler sürüyor. Almanya da bu koalisyonun çok önemli bir parçası. Almanya bu müzakerelerin içeriğinden haberdar mı?
Almanya bu müzakerelerin öneminin çok farkında ancak bu müzakerelerin her içeriğinden haberdar değil çünkü bu Bağdat ile ABD arasındaki bir müzakere. Ancak Almanya, Irak ve Bağdat'ın merkezi hükümetinden ne yapmasını istediğimizin çok farkında. Bu hükümetten bu bölgeyi istikrara kavuşturmak, bu bölgeye ve tüm devlete egemenlik getirmek ve IŞİD karşıtı koalisyonda askeri varlığımızı sürdürmek için kendi çıkarlarına bile uygun bir karar almasını istiyoruz.
Buradaki varlığınız ABD ve Irak arasındaki müzakerelerin sonucuna mı bağlı, Alman birliklerinin veya Alman varlığının Irak'ta askeri olarak kalıp kalmayacağı, bu görüşmelerden çıkacak sonuçlarla mı şekillenecek?
Uluslararası hukuka bağlı ve uluslararası hukuk perspektifinden, burada bulunmak için Bağdat'tan bir davet almamız gerekiyor.
Irak'taki durum hakkında değerlendirmeniz nedir? Böyle bir adımın atılması Irak ve bölgedeki gelişmeler Uluslararası Koalisyon’ un rolünü sona erdirmek için uygun olduğunu düşünüyor musunuz?
Irak merkezi hükümetine, buradaki görevimizin devam etmesi için çağrıda bulunuyorum çünkü IŞİD ile mücadele konusunda yaptığımız çalışmalarımız son derece önemli. Elbette, IŞİD'in genel askeri kontrolü ortadan kalktı, ancak IŞİD hala bölgede, Kürdistan Bölgesi’nde, tüm Orta Doğu'da ve tüm Irak'ta güvenlik için bir risk. Bu nedenle askeri varlığımız Irak için hayati önem taşıyor ve aynı zamanda Kürdistan Bölgesi için de hayati önem taşıyor. Bu bölgedeki birçok insanın Peşmerge'yi eğitmemizi, onlarla birlikte çalışmamızı, Peşmerge'yi birleştiren reformlar için çabalamamızı gerçekten takdir ettiğini ve çalışmalarımıza burada devam etmemizi istediklerini biliyorum.
Almanya da Peşmerge reform planının bir parçası. Buradaki birlikleriniz bu konuda harika bir iş çıkarıyor. Çok çaba sarf ediyorlar, ancak Peşmerge güçlerini birleştirme ve onu siyasi bağlılıktan uzak ulusal bir güç haline getirme planının sonuçlardan memnun musunuz?
Biliyor musunuz bu durum gerçekten ilginç, iki yıl önce Irak'tayken, herkes bana Peşmerge'nin birleşmesi gerektiğini söylüyordu. Herkes Peşmerge Güçleri’nin yüze yüz birleşeceğiniz söylüyordu. Ancak bugün baktığımızda Peşmerge Güçleri hala birleşmedi. Tüm siyasi ana aktörlerin Peşmerge'yi birleştirmeye istekli olması iyi bir şey, ancak gerçekten sonucu görmek istiyoruz. Gerçekten birleşik bir Peşmerge görmek istiyoruz.
Bunu hala göremediniz mi?
Hala göremedik.
Bundestag'da Türkiye'deki insan haklarını izleme konusunda da bir rolünüz var. Türkiye'deki insan haklarını nasıl görüyorsunuz?
Ben sadece Türkiye'deki insan haklarını izleme rolüm yok; aynı zamanda Alman-Türk Parlamento Grubu'nun başkanıyım, bu benim için gerçekten büyük bir onur, özellikle de benim yaşımda ve parlamentoda yeni olmam nedeniyle. ABD parlamento grubundan sonra parlamento değişimleri için ikinci en önemli grup olduğunu söylüyoruz çünkü Almanya ile Türkiye arasında çok fazla bağlantım var. Seçim bölgem olan Bochum şehrinde, Türkçe belki de insanlar ve yeni doğan çocuklar için ikinci en büyük ana dil ve bu çok iyi bir şey. Bu yüzden biraz Türkçe de anlayabiliyorum çünkü orada büyüdüm. Türkiye'yi düşündüğümde ve Türkiye hakkında konuştuğumda, sadece hükümeti veya siyasi aktörleri görmüyorum; birçok insan ve cesur bir sivil toplum görüyorum, özellikle de iyi bir demokrasi ve güçlü bir hukukun üstünlüğü yeniden inşa etmeye istekli birçok genç görüyorum. Örneğin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nden gelen kararları uygulamayarak Türkiye'deki bu hukukun üstünlüğünün saldırı altında olduğunu görmek üzücü. Ayrıca, Türk askeri güçlerinin bazen Suriye'deki operasyonlarıyla ve ayrıca örneğin Irak'taki operasyonlarla uluslararası hukuka zarar verdiğini görmek de üzücü. Bunlar Türkiye ile tartışmamız gereken birçok konudan sadece bazıları.
Türkiye'deki Kürtlerin durumunu nasıl görüyorsunuz?
Türkiye'deki Kürtlerin durumunu nasıl görüyorum, yani Kürtler Türkiye'nin bir parçası; Türkiye vatandaşı. Bu arada İstanbul, dünyanın en büyük Kürt şehirlerinden biri. Çok fazla Kürt var ve hiç kimse İstanbul'un bir Kürt şehri olduğunu inkar edemez. Bunu söylerken, bir demokrasinin azınlıklarına iyi davrandığı kadar güçlü olduğuna inanıyorum ve Kürtler Türkiye'de bir azınlık. Her açıdan çok iyi muamele gördükleri söylenemez. Türkiye'de Kürt sorununun sesi olan Selahattin Demirtaş'a yönelik siyasi baskıları düşünün. Ders ve eğitim almak için yeterli erişim yok ve ayrıca Kürt anadillerinde resmi eğitimleri yok. Bunların Türkiye'nin atması gereken adımlar olduğunu düşünüyorum. Türk demokrasisinin Kürt sorunu hakkında gerçekten yeni bir barış sürecine ihtiyacı olduğuna inanıyorum. Kürt sorununa bir çözüm bulunmadan ve bir barış süreci yeniden başlatılmadan bölgede ve Türkiye'de barış olmayacak. Bunu gerçekten yapmalılar ve bundan bir bütün ülke olarak ve çeşitlilik içinde birleşmiş bir ülke olarak faydalanabilirler.
Ama mevcut hükümet Türkiye'deki Kürt sorununu çözdüklerini ve Kürt sorunu diye bir şey kalmadığını söylüyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan geçen yıl boyunca bunu defalarca söyledi. Sizin bu konudaki görüşünüz nedir?
Kürt sorununun çözülmediğine inanıyorum çünkü Kürt sorunu muhalif bir siyasetçi olan Selahattin Demirtaş'ın hala hapiste olmasının nedenlerinden biri. Kürt sorunu, Kuzey Suriye'de YPG güçleri ile Türk ordusu arasında askeri bir çatışma olduğu sürece çözülmez. Bu çatışma her gün yaşanıyor ve devam ettiği sürece sorun ve kriz çözülmez. Silahlı bir savaş alanında değil, masada görüşmelerle çözülmesi gerekiyor.
Türk ordusu ile PKK arasındaki savaş Irak'ın uluslararası sınırları içinde, Irak Kürdistan bölgesinde devam ediyor. Türkiye NATO üyesi ve Almanya da NATO üyesi. Bu operasyonu nasıl görüyorsunuz?
Yeşil Parti'de siyaset yapıyorum ve dediğiniz gibi dışişleri bakanı da yine partimizin üyesi, tüm NATO ülkelerinden sadece bir dışişleri bakanının Türkiye'de, İstanbul'da Türk dışişleri bakanıyla yaptığı basın toplantısında, Türkiye’nin Suriye ve Irak'taki askeri harekâtlarının uluslararası hukuka uygun olmadığını yüksek sesle ve net bir şekilde dile getirdi. Bu çok güçlü bir açıklamaydı ve bizim tutumumuz bu. Terörle mücadeleye karşı değiliz, ancak sivilleri tehdit eden, sivilleri öldüren, tüm bir bölgeyi ve bu arada Ezidi bölgelerini istikrarsızlaştıran askeri operasyonlara karşıyız.
Siz ayrıca İran'ı da izliyor musunuz?
Evet, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi için çalışıyorum.
İran'da yeni bir cumhurbaşkanı seçildi, Mesut Pezeşkiyan. İran'ın dış politikasında herhangi bir değişiklik öngörüyor musunuz?
Hayır, bunun olacağına inanmıyorum. O hükümete güvenmiyorum. İran'ın sözde hükümetinin izin verdiği seçimlere güvenmiyorum. Bence İran'daki bu rejim, halkının çoğunluğunun desteğine sahip değil. İran'daki bu rejimin bölgede iyi niyeti yok. Gazze'deki insanların korkunç durumuna bakın, her gün acı çekiyorlar, masum erkekler, kadınlar ve çocuklar ölüyor. Bu acıdan kim faydalanıyor? İran rejimi bu acıdan faydalanıyor çünkü birçok insan onlardan uzaklaşıyor. Bu yüzden bu acıya giden yolu finanse ediyorlar. İran'daki bu rejim bölgede kendileri için para ve güç elde etmekten başka bir şey istemiyor ve bu çok büyük bir sorun. Bu yüzden İran halkını ve ayrıca İran'daki Kürt halkını desteklemeliyiz.
Bu cesur bir açıklama.
İran halkı ve İran'daki Kürt halkının bu rejime karşı sokaklara çıkması kadar cesurca değil.
İran'daki mevcut hükümetten Kürt sorunu konusunda en azından önümüzdeki birkaç yıl içinde herhangi bir adım bekliyor musunuz?
Dürüst olmak gerekirse bu rejimden insanlık adına düzgün hiçbir şey beklemiyorum.
Rojava, Kuzeydoğu Suriye, Kürtlerin yaşadığı bölgeler hakkında - oradaki durumu, özellikle PYD tarafından kontrol edilen yönetimdeki insan hakları durumunu ve medya özgürlüğünü nasıl görüyorsunuz?
Oradaki insan hakları durumu eksiksiz değil ve belki de İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü'nün raporlarına bakıldığında mükemmel olmaktan çok uzak. Örneğin çocuklar askeri güçlerde görev yapmaya zorlanıyor, bu hiçbir insan hakları perspektifinden kabul edilemez. Ancak elbette bu bölgede insan hakları durumlarını diğer bölgelerle karşılaştırmanız gerekir. Suriye'de Esad tarafından kontrol edilen veya İslamcı gruplar gibi Türk askeri güçlerinin müttefikleri tarafından kontrol edilen bölgelerle karşılaştırıldığında, Kürtlerin kontrol ettiği kuzey Suriye bölgesindeki insan hakları durumu daha iyidir.
Sizce Almanya ve uluslararası toplum Suriye'nin geleceğinde Kürtlerin haklarını güvence altına almak için ne yapmalı?
Öncelikle Suriye için ortak bir yaklaşım bulmalıyız. Biz Suriye'de ortak bir Avrupa yaklaşımına öncülük ediyoruz. Çünkü şu anda Suriye'ye ve orada yaptıklarımıza bakarsanız, hedeflerimize ulaşamadık. Çünkü hedeflerimizden biri Suriye'deki Kürt nüfusunu güvence altına almak olmalı. Bunun anahtarlarından birinin Kuzey Suriye'deki Kürt yetkililerle birlikte çalışmak olduğunu düşünüyorum. NATO müttefiklerimizden Türkiye’nin Suriye'deki askeri operasyonlarını durdurması için bir yol bulmalıyız, bu özellikle Kürt azınlıkları korumak için önemli. Türk askeri güçlerinin müttefiklerinden Kürt halkına yönelik insan hakları ihlalleriyle ilgili birçok rapor geliyor ve bu kabul edilemez. Bunu Türkiye'ye daha istikrarlı ve daha yüksek sesle dile getirmeliyiz.
Esad rejimiyle ilişkileri normalleştirme yönündeki farklı ülkelerin çabalarını nasıl görüyorsunuz? Bunu destekliyor musunuz?
Esad rejimi, tüm dünyada sahip olduğumuz en acımasız rejimlerden biri ve bu yüzden Esad rejimiyle ilişkileri normalleştirmeye ikna olamıyorum. Ancak, Suriye'ye yönelik politika yaklaşımımızın istediğimiz gibi çalışmadığını görmeliyiz. Bunun nedenlerinden biri Rusya'nın etkisi ve Esad'a olan desteğidir. Bu yüzden Suriye için şimdi yeni bir yaklaşım hakkında Avrupa Birliği'nde müzakereler yapmamız gerektiğine gerçekten inanıyorum.
