İngiltere’nin başından beri Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olduğunu belirten Burt, 25 Eylül 2017’de Kürdistan’da gerçekleştirilen bağımsızlık referandumuna destek vermemelerini Kürtlerin hak taleplerine karşı oldukları için değil, yapılacak referandumun Bağdat yönetimi ile gerçekleştirilecek müzakereler sonucunda gerçekleşmesi gerekliliğine dayandırdı.
Referandum sürecinde İngiltere’nin Irak Büyükelçisi ile taraflarla görüşmeler gerçekleştirdiklerini dile getiren Alistair Burt, Kürtlerin taleplerini anlayışla karşıladıklarını ancak referandumun iki tarafın ortak onayı ile gerçekleşmesini umduklarını söyledi.
Referandumunun gerçekleştiği günlerde Irak’ta olduğunu belirten İngiliz bakan, referandumun ertesi günü ne tür gelişmelerin gerçekleşeceğini bilemediklerini belirterek şunları söyledi: \"Kuşku yok ki Kürt yönetiminin inisiyatifinde gerçekleşen referandumun amacı bağımsızlıktı. Yani referandum bir araçtı ve asıl amaç bağımsızlıktı. Kürt bağımsızlığı hep gündemdeydi ve Kürtlerin bağımsızlıkla ilgili hep bir planları vardır.\"
Referanduma yaklaşıldığı günlerde referandumun ertelenmesini beklediklerini dile getiren Burt, buna rağmen İngiltere’nin sorunun diyalog yoluyla çözümü için çabalarını sürdüreceğini ve bu amaçla önümüzdeki süreçte Irak ve Kürdistan’a ziyaretler gerçekleştireceklerini söyledi.
Konuyla ilgili Kürtlerin İngiltere’ye kızgınlığına yönelik de konuşan Alistair Burt, referandum sürecine müdahil olmadıklarını, sorunun dış müdahaleyle değil, asıl taraflar arasında çözüme kavuşturulmasını beklediklerini belirterek şöyle devam etti:\"
Kürdistan yönetimi ile merkezi yönetim arasında yetkilerin paylaşımı, sınır kapılarının kontrolü, petrol ve gelirlerin dağılımı gibi temel sorunlar var. Ancak dış güçlerin varolan bu sorunlara müdahalesini benimsemiyoruz ve tüm taraflara sorunların kalıcı bir şekilde ve iki yönetim arasında çözüme kavuşturulması gerektiğini ilettik.\"
Haşdi Şabi Uyarısı
Tarafların terör örgütü IŞİD’le mücadeleyi gözönünde bulundurarak birbirlerine karşı askeri yöntemlere başvurmadan sorunlara çözüm üretmeleri gerektiğini vurgulayan İngiliz bakan İran’ın bölgedeki faaliyetleri ve desteklediği Şii paramiliter güç Haşdi Şabi’ye de değinerek şunları söyledi:
\"Haşdi Şabi’nin dışardan bir güç eliyle kanalize edildiğini biliyoruz. Biz Irak’ın dış güçlerin etkisinde kalmayarak kendi siyasi ve askeri kararlarını vermesini istiyoruz. Dolayısıyla Kürt bağımsızlığı veya Irak’ın birliği konusunun müzakerelerle sonuca bağlanmasını istiyoruz.\"
Erbil’den Özür Diledi
İngiltere’nin Erbil Başkonsolosluğu’nun İnternet hesaplarında Kürdistan isminin değiştirilmesi ardından Kürtlerin İngiltere’ye tepkilerine de değinen Alistair Burt, başkonsolosluğun isim değiştirmesinin bilinçli yapılmadığını ve yanlış anlaşıldığını belirterek, “Ancak yanlış anlaşılmaya sebebiyet verdiysek bunun için Kürdistan hükümetinden özür diliyoruz.” dedi.
Burt, ülkesinin Kürdistan’la ilişkilerinde bir değişikliğin olmadığının ve ilişkilerin gelişerek devam etmesinden yana olduklarını söyledi.
Irak merkezi yönetiminin Kürdistan’a uyguladığı baskı uygulamalarını eleştiren Alistair Burt, şunları söyledi:
\"Merkezi yönetimin Kürdistan’a karşı girişimleri çok sert. Maalesef Bağdat’ta Kürdistan’a karşı olumsuz tutumlar içerisinde olan bazı taraflar var. Hassas bir süreçten geçiliyor. Irak ve Kürdistan’da seçimlere yaklaşılıyor ve seçimlerle ilgili tartışmalar var. İki tarafın sorunları kısa vadede çözüme kavuşturmaları zor görünüyor. Ama her şeye rağmen taraflar, olumsuz sonuçlar doğuracak girişimlerden kaçınmalı.\"
\"Türkiye’de Barış Süreci Yeniden Başlatılmalı\"
Alistair Burt, Türkiye ile PKK arasında barış görüşmelerinin başlaması gerektiğini söyledi.
Türkiye’nin PKK ile mücadeleden dolayı güvenliğiyle ilgili sıkıntılar yaşadığını, bundan dolayı zor bir süreçten geçtiğini vurgulayan İngiliz bakan, Türkiye’nin yaşadığı sorunları diyalogla çözmesi için çaba gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Suriye’de yaşanan iç savaşın sona erdirilmesi ve ülkede güvenliğin sağlanmasının Türkiye ile PKK arasında yaşanan sorunların çözümüne katkı sunacağının altını çizen Alistair Burt, \"Bize göre Türkiye ve PKK\'nin, aralarındaki sorunları diyalogla çözmeleri için desteklenmesi gerekir.\" dedi.
Geçmişten dersler çıkarması için Türkiye’ye şans verilmesi gerektiğini de vurgulayan Burt, \"Türkiye’nin geçen yıllarda PKK ile başlattığı barış süreci, olumlu sonuçlar ortaya çıkarmıştı. Taraflar, barış sürecine tekrar dönülebilirler ve bu her açıdan olumlu olur.\" diye konuştu.
\"PYD, Suriye’deki Siyasi Sürece Katılmalı\"
Batı Kürdistan’da (Rojava) kontrolü elinde bulunduran Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) Suriye ile ilgili uluslararası düzeyde devam eden müzakere süreçlerine katılmamasıyla ilgili de konuşan bakan Alistair Burt, PYD’nin Suriye’de yaşanan iç savaşın sonlandırılması için gerçekleştirilen diyalog girişimlerine katılması gerektiğini söyledi.
Rojava’da PYD tarafından ilan edilen kanton idarelerinin tek taraflı olarak alınmış kararlar neticesinde gerçekleştiğini ifade edn Burt, tek taraflı bu girişimleri desteklemediklerini vurguladı.
PYD’nin Suriye’de etkin bir siyasi güç olduğunu da dile getiren Alistair Burt, Suriye Kürt Ulusal Konseyi’nin (ENKS) de Rojava’da varlığını sürdürdüğünü belirtti.
Türkiye, Suriye, Irak ve İran gibi Ortadoğu’nun 4 ülkesinde Kürt sorununun varlığına işaret eden Burt, bu ülkelerde sorunun devam etmesinin temel sebebini siyasi çözüm arayışı eksikliğine bağladı.
