ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake,Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden’ın gelecek ay Washington’da yapılacak NATO Zirvesi’nde programları uyması halinde biraraya gelebileceğini ancak şu an için planlanan bir program olmadığını söyledi.
CNN Türk’ün sorularını yanıtlayan Flake, Erdoğan’ın Beyaz Saray’ı ziyaret etmesi için açık bir davetlerinin olduğunu, Temmuz ayında Washington’da yapılacak NATO Zirvesi’nde programlar uyuşursa Erdoğan ve Biden’ın görüşebileceğini belirtti. Flake, ülkeler arasında üst düzey temasları her zaman teşvik ettiklerini de kaydetti.
NATO Zirvesi 9-11 Temmuz’da Washington’da yapılacak. Erdoğan’ın Mayıs ayında planlanan Washington ziyareti ertelenmişti.
Türkiye ile ABD arasındaki stratejik ortaklığın her zamankinden daha güçlü olduğunu vurgulayan Flake, bu çerçevede Türkiye’nin NATO müttefiki olarak Ukrayna’da oynadığı önemli rolü vurguladı.
“F-35 ortak üretimine dönmek zor olabilir”
Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satışı konusunda atılan adımın önemine vurgu yapan Büyükelçi Flake, Amerikan yönetiminin S-400 konusundaki kaygıları giderilirse F-35 programına dönüşün mümkün olabileceği yönündeki görüşünü ise yineledi. Ancak Flake, F-35 programı konusunda ortak üretime dönmenin zor olabileceğini, bu konuda kararı ortaklara bırakmak gerektiğini dile getirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden Victoria Nuland bu sene başında Türkiye temasları sırasında verdiği bir röportajda, Türkiye’nin F-35 programına dönüşünün görüşmeye açık bir konu olabileceğinin sinyalini vermiş, bunun için ABD’nin S-400 konusundaki kaygılarının giderilmesi gerektiğini ifade etmişti.
Türkiye kurucu ortaklarından olduğu F-35 programından, Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasının ardından çıkarılmış, Amerikalı yetkililer S-400’lerin beşinci nesil savaş uçağı olan F-35’ler için güvenlik riski oluşturduğunu belirtmişti.
2019 yılında Rusya’dan S-400 sistemi satın alan Türkiye, Rusya ile kapsamlı savunma işbirliği yapan ülkelere yaptırım öngören ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında yaptırım uygulanan ilk NATO ülkesi olmuştu.
“Dedeağaç’taki yığınak Ukrayna için”
Büyükelçi Flake, “ABD’nin Yunanistan’ın Dedeağaç limanına askeri yığınak yaptığı” iddialarına ilişkin soruya ise, Dedeağaç’taki yığınağın Ukrayna’ya ikmal yapmak amaçlı olduğunu, bunun Türkiye’ye karşı bir yığınak olmadığını belirterek ve Türkiye’nin ABD’nin müttefiği olduğunu söyleyerek yanıt verdi.
Stratejik ortaklık hiç bu kadar güçlü olmamıştı"
ABD Büyükelçisi Jeff Flake, Reuters haber ajansına da bir demeç verdi.
Flake, İsrail-Hamas savaşı konusunda Türkiye ile ABD arasında görüş ayrılıkları olsa da, Türkiye'nin Batı'ya sıkı sıkıya bağlı olduğunu ve ABD ile ortaklığının hiç bu kadar güçlü olmadığını söyledi.
Bu sonbaharda görevinden ayrılacak olan 61 yaşındaki Flake, Türkiye'nin NATO genişlemesini desteklemesinin ve ABD F-16'larının satışına ilişkin anlaşmanın Ankara'nın bu yıl Batı'ya yöneleceğinin sinyallerini verdiğini ve ticaret ile yatırımda kalıcı bir ivme için zemin hazırladığını söyledi. Flake, "Stratejik ortaklık hiç bu kadar güçlü olmamıştı ve iyi bir yerdeyiz" dedi.
Büyükelçi Flake ayrıca, Türkiye'nin Rusya ile güçlü ekonomik, ticari ve enerji bağlarına karşın, Ukrayna'daki savaşa verdiği desteğin NATO ve Batı'ya olan bağlılığını gösterdiğini kaydetti.
Flake, Türkiye'nin "Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine verdiği destekte mükemmel olduğunu" belirterek, Karadeniz'e geçen Rus savaş gemilerini durdurmasını ve Kiev'e insansız hava araçları sağlamasını örnek gösterdi.
Büyükelçi Flake, ABD Kongresi'nde Türkiye'ye yönelik iki partili duyarlılığın bu yıl olumluya döndüğünü ve bunun Kasım ayındaki ABD seçimlerinin sonucundan bağımsız olarak devam edeceğini de kaydetti.
"NATO Zirvesi Biden-Erdoğan görüşmesi için fırsat"
ABD elçisi, Erdoğan'ın geçen ay Biden ile Beyaz Saray'da yapmayı planladığı ziyaretin zamanlama sorunları nedeniyle ertlendiğini, ancak bunun aynı zamanda Gazze'deki durumun "zorlu bir siyasi zemin" oluşturduğu bir dönemde gerçekleştiğini söyledi.
Flake, "Açıkçası Gazze'deki durumla ilgili farklılıklar olacak, bu zor bir durum" dedi.
Ancak Flake, Ankara'nın Hamas'ın siyasi liderleriyle olan yakın bağlarının çatışma sırasında ve ateşkes görüşmelerinde değerli bir kanal sağladığını ve Washington'un bazen Hamas'a mesaj iletilmesini istediğini de kaydetti.
"Türkiye'nin BRICS'e katılmaması umuyorum"
Büyükelçi, gelecek ay Washington'da yapılacak NATO Zirvesi'nin Biden-Erdoğan görüşmesi için bir fırsat sunduğunu, zira "her iki tarafta da bu yönde bir istek olduğunu" belirtti.
Reuters haber ajansı Flake'e, Türkiye ve Rusya'da gelen "Türkiye'nin BRICS grubuna katılabileceği" yönündeki açıklamalar ve Dışişleri Bakanı Fidan'ın son Rusya ziyareti de anımsatıldı.
Flake, Türkiye'nin BRICS'e katılmamasını umduğunu ancak böyle bir adımın Türkiye'nin Batı ile olan uyumunu değiştirmeyeceğini söyledi.
Büyükelçi, "Bence Rusya'nın ekonomisinin bir savaş ekonomisine dönüştüğünün farkındalar. Özellikle Batı'nın uyguladığı yaptırımlar nedeniyle Rusya'nın fazla bir geleceği yok" dedi ve Washington'un Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmak için Ankara ile birlikte çalıştığını sözlerine ekledi.
