Irak Başbakanı Mustafa Kazimi, 17 Aralık’ta kalabalık bir heyetle Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirdi.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine Kazimi’nin Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyarette, Ankara ile Bağdat arasında güvenlik, ekonomi, yatırım, enerji, su, iki ülkenin demir yoluyla birbirine bağlanması, vize, dondurulmuş mal varlıkları ve yeni sınır kapısı olmak üzere dokuz meselenin görüşüldüğü belirtiliyor.
Doski: İlk Amaç Kürtler
Erbil Kürdistan Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Beyar Doski, Türkiye ile Irak’ın bir araya gelmesindeki ilk amacın Kürtler olduğunu söyledi.
Kazimi’nin Türkiye ziyaretinde Kürtlere karşı bazı kararlar alındığını düşündüğünü ifade eden Doski, şunları söyledi:
“Türkiye ve Irak hatta İran ve Suriye de bir araya geldiklerinde görüşmelerinin birinci konusu Kürtlerdir, sınırlardır. Kazimi, Türkiye’ye gelirken büyük bir heyetle geldi. Ben bu ziyarette yine Kürtlere karşı bazı girişimlerde bulunulması için karar aldıklarını düşünüyorum. Bunu sadece Kürdistan Bölgesi için değil, Rojava ve Türkiye Kürtleri için de diyorum. Kürtler söz konusu olduğunda bu iki devlet arasındaki görüşmelerde Erbil, Diyarbakır, Kamışlo arasında bir fark yoktur. Referandum öncesi iki devletin arası çok kötüydü ama referandum gündeme geldiğinde Türkiye Irak’la hemen bir araya geldi ve İran’dan daha sert tepki gösterdi. Türkiye Kürtlerin Ortadoğu’da küçük bir temsiliyetinin olmasını istiyor. Kendisi de bölgede ABD’nin yerini almak istiyor.”
Kazimi’nin ziyaretinin Erbil ile Bağdat arasındaki görüşmeleri de etkileyeceğini belirten Doski, “Bu ziyaret Erbil ile Bağdat arasında devam eden bütçe ve diğer meseleleri etkileyecek, bunun sonucunu önümüzdeki günlerdeki görüşmelerde göreceğiz. Çünkü Türkiye Bağdat üzerinde etkili olmak istiyor, eğer bu gerçekleşirse Erbil’i de etkileyecek. Belki Irak ile Kürdistan Bölgesi anlaşırlar ama Türkiye bozabilir. Türkiye’nin Irak üzerinde etkisi İran’ın etkisini azaltacak. Bundan dolayı Mustafa Kazimi’nin Türkiye’ye yönelik ziyareti bölge için çok önemli. Evet, medyada sınır güvenliği, Şengal, PKK sorunu gibi konular gündeme geldi ancak asıl üzerinde durdukları konuların genel olarak Kürtler ve petrol meselesi olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
"Ziyaretin Sebebi, Güvenlik ve Ekonomidir"
Soran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Yasin Mahmud ise Kazimi’nin Türkiye ziyaretini, iki komşu ülke için gayet doğal bir durum olarak değerlendirdi.
K24’e konuşan Mahmud, Kazimi’nin Türkiye ziyaretinin daha çok güvenlik-askeri ve ekonomiye dönük olduğunu ifade ederek, “Çünkü biliyoruz ki Irak’ta hem askeri hem de ekonomik olarak durumlar çok kötü. Kazimi, özellikle ekonomik yardım almak ve ticareti canlandırmak için Türkiye’ye gitti. Diğer mesele ise sınır güvenliği ve askeri konulardır. PKK hem Irak hem Kürdistan Bölgesi hem de Türkiye sınırları için bir sorun. Hiç şüphesiz Türkiye ile Irak’ın görüşmesinde Kürt karşıtı bir ittifakın yapılması tarihi bir gerçekliktir ama şu an durum biraz farklı. İki ülke de içerisinde bulunduğu ekonomik durumları düşünerek çıkarları için bir araya gelmek zorundalar. Türkiye eğer Kürdistan Bölgesi’ne yönelik sert politika izlerse Kürdistan Bölgesi İran ve Suriye ile ilişkilerini geliştirecek. Bir diğer ziyaret sebebi ise, Şengal Anlaşması’dır. Çünkü anlaşmanın uygulanması Türkiye, Irak ve Kürdistan Bölgesi’nin çıkarınadır. Bu ziyaret, anlaşma şartlarının yerine getirilmesinde ciddi anlamda etkili olacaktır” ifadelerini kullandı.
“Kazimi’nin Ankara ziyareti Erbil ile Bağdat arasındaki müzakereleri de etkiler mi?” sorusuna Dr. Yasin Mahmud şöyle yanıt verdi:
“Bu da mümkündür. Çünkü askeri ve özellikle petrol konusunda coğrafik olarak Türkiye, Irak için güçlü bir komşudur. Türkiye Irak ile Kürdistan Bölgesi’nin anlaşmasını istiyor. Türkiye’nin bazı petrol şirketleri Irak ve Kürdistan Bölgesi'nde aktif olarak çalışıyor. Eğer Erbil ile Bağdat anlaşmazlarsa Irak ekonomisi zarar görür ve bu Türkiye’nin de çıkarına olmaz. Bundan dolayı Türkiye iki hükümetin anlaşmasını istiyor ve görüşmede bunun konuşulduğunu düşünüyorum.”
