Paul Krugman: Türkiye’nin başı cidden dertte

New York Times gazetesinin köşe yazarı Paul Krugman, köşesinde Türkiye ekonomisini masaya yatırdı. Nobel ödüllü ekonomist, ‘Başı dertteki Türkiye’yi konuşalım’ başlıklı makalesinde, Türkiye’deki ekonomik sıkıntıların gelişmekte olan ekonomilere ‘bulaşma riski’ taşıdığı tespitini yaptı. Krugman’ın yazısından satırbaşları şöyle:
Ortak endişe:

Türkiye sorunlarını bulaştırır mı?

* Ekonomide yaşanan diğer gelişmeler düşünüldüğünde, şu an son ihtiyacımız olan şey, zaten siyasi çalkantılarla sarsılan bir ülkede yeni bir ekonomik krizin patlak vermesiydi. Şu doğru ki, ekonomisi sadece Los Angeles’ınki kadar büyük olan Türkiye’de yaşananların doğrudan etkileri çok geniş çaplı olmayacak. Fakat o korkutucu ‘bulaşma’ sözcüğünü duymaya başladık; bir zamanlar Tayland’daki krizin Asya’ya, daha yakın zamanda da Yunanistan’daki krizin Avrupa’ya yayılmasında görüldüğü türden bir ‘bulaşma’ bu. Ve şimdi herkes, Türkiye’nin sorunlarının dünyanın gelişmekte olan ekonomilerine bulaşmasından endişeli.

Güven veriyor ama…

* Peki [geçmiştekilerden] kötü bir kriz mi geliyor? Temel görüntü bir miktar güven veriyor: Özellikle de Türkiye’de hükümetin borçlanma oranları düşük, özel sektörün dış borcuysa yüksek. Mali durum çok kötü görünmüyor. Fakat geçmişteki her kriz iyimser beklentilere karşı geldi. Ve Türkiye’ye sermaye akıtan güçler, dünya ekonomisini de genel olarak kırılganlaştırıyor.

Asıl sorunu Türkiye yaratmıyor

* Büyük resimde, asıl sorunu yaratan ülke Türkiye değil. Tıpkı Güney Afrika, Rusya, Macaristan, Hindistan ve şu an yara alan diğer ülkeler örneğinde olduğu gibi… Asıl sorun, varlıklı ekonomilerin, yani ABD, avro bölgesi ve diğer küçük oyuncuların, kendi ekonomilerindeki temel zayıflıkları ele almakta başarısız olması. Şu ortada: Aşırı derecede tasarruf edip çok az yatırım yapmak isteyen bir özel sektör karşısında, ekonomik durgunluğu derinleştiren kemer sıkma tedbirleri uyguladık. Daha kötüsü, bütün gösteriler şuna işaret ediyor: İşsizliğin kök salmasında izin vererek, hem kısa vadeli ham de uzun vadeli büyüme ihtimallerini azaltıyoruz; bu da, özel sektör yatırımını daha da zora sokuyor. Ve tabii ki, Avrupa’nın büyük kısmı şimdiden Japonya tarzı bir deflasyon tuzağına düşme riski altında. Gelişmekte olan piyasalarda yaşanacak bir kriz, bu riski gerçeğe dönüştürebilir.

Batı ekonomileri güçlenmek zorunda

* Evet Türkiye’nin başı cidden dertte. Ve çok daha büyük bir oyuncu olan Çin de çalkantılı görünüyor. Ancak bu sorunları daha da korkutucu hale getiren şey, Batı’daki ekonomilerin temelinde yatan ve gerçekten kötü politikalarla daha da artan zayıflık.