Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) 2015 görünüm raporunu açıkladı.
Türkiye’nin de üyesi olduğu OECD, üye ülkelerin birçoğunda gelir eşitsizliğinin son 30 yılın en yüksek oranına ulaştığını açıkladı.
Türkiye’de yüzde 22 yoksulluk sınırının altında
Türkiye, yüzde 28.5 yoksulluk oranıyla 34 OECD ülkesini ‘geride bıraktı.’ Türkiye’de en yoksul yüzde 10’un gelirden aldığı pay sadece yüzde 2.1. En zengin yüzde 10’un gelirden aldığı pay tam yüzde 31.7.
Bu oran Şili’de yüzde 40.9, Meksika’da yüzde 36.7’yken Türkiye bu iki ülkeyle birlikte en kötü üç ülke arasında yer alıyor. Türkiye’de en zengin yüzde 10 ile en yoksul yüzde 10 arasındaki gelir farkı ise 15.2 kat.
Gelir adaletsizliği en yüksek olan dördüncü ülke ABD, beşinci ülke ise İsrail oldu.
Toplumda gelir dağılımın en adil olduğu ülkeler geçen yıllarda olduğu gibi yine Kuzey Avrupa ülkeleri oldu. Listenin başında Danimarka var. Ardından Slovenya, Slovakya ve Norveç geliyor.
Ä°ÅŸsizlik resmi rakamdan iki kat fazla
Öte yandan genç işsizliğinin yüzde 20’ye vardığı Türkiye’de yoksulluk ve gelir dağılımındaki eşitsizlikten en çok gençler etkileniyor.
Buna göre, Türkiye’nin gençleri göreli gelir yoksulluğu oranı sıralamasında tüm OECD ülkeleri arasından gençlerin en yoksul olduğu ülke çıktı. 0-17 yaş arası gençlerin yoksulluk oranı yüzde 28.5’ken, Türkiye’nin en yakın rakibi yüzde 25.8 ile Meksika. OECD ortalaması ise Türkiye’nin 8 puan altında, yüzde 20.4.
18-25 yaş grubunda yüzde 16.2 olan göreli gelir yoksulluğu oranıyla Türkiye 10’uncu sırada, yaş ilerledikçe Türkiye’nin bulunduğu konum da yükseliyor.
2000’lere göre ise 9 kat arttı
OECD raporunda gelir adaletsizliğine dair diğer veriler şöyle:
* Gelir eşitsizliği alarm veriyor. En zengin yüzde 10’u oluşturanların gelirden aldıkları pay en yoksul yüzde 10’un tam 9.6 katı.
* Gelir eşitsizliği 1980’lere göre yedi kat, 2000’lere göre ise 9 kat arttı.
* Bu sene elde edilen rakamlar şu zamana kadarki en yüksek orana denk geliyor. Başka bir deyişle, dünya her geçen gün daha adaletsiz bir gelir dağılımı sistemine giriyor.
Ekonomik büyüme zarar veriyor
Kriz zamanlarında işsizliğin artması nedeniyle gelir eşitsizliğinin arttığına dikkat çeken OECD, toplumda sosyal uyumu bozmanın yanı sıra uzun dönemde ekonomik büyümeye de zarar verdiğini söyledi.
1985-2004 arası gelir dağılımı eşitsizliği nedeniyle, 1990-2010 arası ekonomik büyüme yüzde 4,5 oranında azaldı.
Nedenler ve çözümler
İşverenlerin yarı zamanlı çalışanlar tercih etmesi, geçici sözleşmeler yapması ve kendi işini kuranların sayısının artması da gelir uçurumunun genişlemesine neden oluyor.
Eşitsizliğin kapanabilmesi için OECD hükümetlere, gelir dağılımında cinsiyet ayrımcılığının giderilmesi ve kaliteli işgücüne yatırım yapılmasını tavsiye ediyor.
Vergilerin halka hizmet ve altyapı olarak geri dönüşünün de önemine dikkat çeken OECD, geliri yüksek şirketler ile bireylerden daha adil vergiler alınması gerektiğini belirtti.
