Ortadoğu’da ABD ve İran arasında bir çatışma mümkün olabilir mi? Çatışma kaçınılmaz olursa, Kürtlerin alacağı pozisyon ne olmalıdır?
ABD yönetiminin İran’a karşı yeniden uygulamaya geçirdiği ambargo etkisini hissetirmeye başlarken iki ülke arasında karşılıklı sert mesajlar sonrası savaş hazırlıkları ve buna yönelik açıklamalar artmaya başladı.
İran’ın taviz vermez tutumu ve gerekirse ABD hedeflerine saldırı yapılabileceği yönündeki mesajlarının tonunun giderek sertleşmesi Trump yönetimini endişelendirdi. İran’ın açıklamalarını ciddiye alan ABD, uçak gemisinin yönünü bölgeye çevirdi. savaş uçakları ise İran'a cevap vermek için Basra Körfezinin semalarında manevra uçuşları yapmaya başladı.
İki ülke arasında karşılıklı atışmalar sürerken haber ajanslarına Pentagon’un, Ortadoğu'ya 120 bin asker göndermeyi planladığı haberleri düştü.
Müdahale kaçınılmaz gibi
Bazı çevreler, ambargonun İran üzerinde etkili olması için ABD’nin şantaj kartını gösterdiğini ve psikolojik bir savaş yürüttüğünü ileri sürüyor. ABD’nin Ortadoğu’daki taktik ve stratejisini yakından izleyen uzmanlar, Irak’ta geçmişte uyguladığı operasyonları da dikkate alarak, müdahalenin kaçınılmaz olabileceğine dikkat çekiyor. Burada olayı sadece ABD-İran çelişkisi olarak değerlendirmenin yanıltıcı olabileceğine de vurgu yapmadan geçmeyelim!
İran ciddi tehdit olarak görülüyor
Arap baharıyla birlikte ve özellikle Suriye iç savaşında oynadığı rolü de dikkate alırsak İran, Ortadoğu’da ciddi bir siyasi ve askeri güç haline geldiği ve bölge açısından büyük tehdit olabileceği düşüncesi bir çok kesim tarafından dillendiriliyor. İran’ın bölgede oyun kuran devlet durumuna gelmesi yanı sıra Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından sonra Rusya ile birlikte ABD’ye karşı güçlü bir blok oluşturmasıyla da kendinden söz ettirdi. Bu durum bölgede ABD çıkarlarına ciddi bir tehdit oluşturdu.
ABD’nin gücü sorgulanır oldu
Çin’in askeri ve ekonomik alanda ABD ile yarışması, Kuzey Kore’nin nükleer bir güç olarak ortaya çıkması ile köşeye sıkışan ABD’nin süper güç olmasını sorgular duruma getirdi. ABD’nin İran’nın Ortadoğu’daki güç genişlemesini engelleyememesi halinde Rusya’nın bölgedeki otoritesini sınırlaması da mümkün olmayacaktır. Bu nedenledir ki, ABD’nin İrana karşı hamlesinin taktiksel değil stratejik olduğunu görmekte fayda var.
ABD’nin, İran’la tırmanın geriliminde değişik yol ve yöntemleri kullanacağı biliniyor. Şu an ABD’nin ekonomik ve politik hamlelerini görüyoruz. Ancak bunlarla sınırlı olmayacağı kesindir. ABD’nin en öncelikli amaçları; İran’ı, Suriye, Irak, Yemen, Lübnan’ın da içinde yer aldığı Ortadoğu’dan izole etmektir. İran, ABD’nin restini görmezse önümüzdeki süreçte askeri seçeneklerin öne alınacağı mümkün olabilir.
Kürtler ne yapabilir?
İşte böylesi bir süreçte Kürtlerin alacağı pozisyon hayati önemde olacaktır. Kürtler ABD’nin İran’a olası saldırısı ve beraberinde yaşanacak büyük savaşta tarafını seçer mi?
Şüphesiz Kürtler açısından bunu değerlendirmek kolay olmayacaktır. ABD, dünyanın süper gücü, İran ise Ortadoğu’da etkili bir aktör. Her iki tarafında olası bir savaşta Kürtleri kendi safına çekme girişimi kesindir.
İran’ın savaşı kazanması mümkün mü?
Bu açıdan Kürtler, tarafların baskılarına ne kadar dayanabilir? Bu önemli bir sorundur. Askeri bir seçeneğin uygulamaya geçirilmesi halinde İran’ın bu savaşta başarılı çıkması pek mümkün görünmüyor. Bu durumda Kürtlerin ABD’nin safında yer alması kaçınılmaz gibi görünüyor. Kuveyt işgali sonrası Irak’a yapılan ABD müdahalesine taraf olan ve Saddam yönetimine karşı ABD ile birlikte savaşan Kürtlerin bölgedeki kazancı Kürtlere yol göstericidir.
İbre ABD’den yana ağır basıyor
Mevcut durumda Kürtler ilk etapta dengeyi tutturmaya çalışacaklar. Çatışmanın şiddetlenmesi halinde denge politikası uygulamak zorlaşabilir. Bu durumda Kürt dinamiklerinin ABD cephesine kayması kaçınılmaz olacaktır
Savaşa ilişkin her kesin kendine göre plan ve projeleri elbette olacaktır. Ancak Suriye savaşında olduğu gibi her türlü sürprize hazır olmak gerek!
ABD'den, YNK'ye "ültimatom"
İran’ın Irak ve Kürdistan’daki faaliyetlerini yakından izleyen ABD, ilişkide bulundukları örgüt ve grupları yakın takibe aldı. Bu kapsamda YNK’nın da İran’la temasları ABD tarafından izleniyor. Bu kapsamda ABD Bağdat Büyükelçiliğinin dün, ABD Dışişleri Siyasi Müsteşarı David Hale adına Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih'e bir mesaj göndererek YNK’nın, Iran Pasdarları ile ilişkisini kesmesini istediği ileri sürüldü. .
ABD Büyükelçiliği mesajında, Berhem Salih'e 16 Ekim olayı ve Iran'ın KDP-İ nin kampına yönelik balistik füze saldırısını hatırlattığı ileri sürüldü. ABD'nin Irak’ta faaliyet gösteren 4 örgüt ve grup ile 42 Irak’lıyı terör listesine alacağı iddialar arasında.
Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
