Türk Genelkurmay Başkanlığı Şırnak’ın iki köyüne 1994’te düzenlenen ve 34 kişinin katledildiği saldırının Türk uçaklarınca yapıldığını itiraf etti.
Olayı ortaya çıkaran yazının, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) değil, Genelkurmay Başkanlığı kaynaklı olduğu ortaya çıktı.
Şırnak’ın Kuşkonar ve Koçağılı köylerine 25-26 Mart 1994 tarihlerinde düzenlenen ve 34 kişinin hayatına mal olan saldırıları PKK’nin değil Türk Hava Kuvvetleri uçaklarının yaptığını ortaya çıkaran yazının, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) değil, Genelkurmay Başkanlığı kaynaklı olduğu ortaya çıktı. Genelkurmay Başkanlığı, Hava Kuvvetleri’nin, savcılık yazılarına verdiği cevaplarda defalarca inkâr ettiği uçuşları, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün dava konusu tarihlerdeki uçuşlara yönelik sorusu üzerine doğruladı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, dava dosyası ile ilgili olarak Türk tarafını ’savaş hukukuna uymamakla’ suçlamış ve Türkiye’yi katledilen köylülerin yakınlarına tazminat ödemeye mahkum etmişti.
Türkiye ’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde 2 milyon 310 bin 700 Euro tazminata mahkûm edilmesine ilişkin olayın, SHGM’nin Hava Kuvvetleri’ne bağlı savaş uçaklarının olay tarihindeki uçuşlarını teyit eden 16 Kasım 2013 tarihli yazısıyla ortaya çıktı. Ancak, SHGM’de bu tür askeri uçuş defterlerinin bulunmadığını vurgulanıyor. Hava Kuvvetleri operasyonunu ortaya çıkaran yazının, savcılığın başvurduğu SHGM’nin yönelttiği soru üzerine Genelkurmay Başkanlığı’nca yazıldığı öğrenildi. Genelkurmay, Hava Kuvvetleri’nin savcılığa gönderdiği yazılardaki iddiaların aksine, 2’si F-16, 2’si F-4 olmak üzere 4 savaş uçağının 25-26 Mart 1994 tarihlerinde bölgede uçuş yaptıklarını bildirdi.
YILLARCA UYUTULAN DOSYA VE İNKÂR EDİLEN UÇUŞLAR
Strasbourg’daki mahkûmiyete kadar 18 yıl sonuçsuz kalan soruşturma süreci, AİHM’deki dosya kapsamındaki bilgilere göre özetle şöyle gelişti:
- Şırnak Cumhuriyet Savcılığı, yaklaşık üç yıl süren soruşturmanın ardından 34 kişinin hayatına mal olan saldırıları ’PKK’nin gerçekleştirdiği’ iddiasıyla dosyayı Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı’na gönderdi.
- Burada yıllarca işlem görmeyen dosya, 2004’te tekrar açıldı. Bombardımanın ’havadan yapıldığı’ yolundaki tanık ifadeleri nedeniyle dosya 2005’de Diyarbakır İkinci Hava Kuvvet Komutanlığı Askeri Savcılığı’na gönderildi. Askeri savcılık, 13 Şubat 2006’da, kendi karargâhındaki komutanlık makamına, olay tarihinde uçuş yapılıp yapılmadığını sordu.
- Komutanlık, uçuş yapılmadığı cevabını verince askeri savcılık ’bombalamanın uçaklar tarafından yapıldığını destekleyen hiçbir delil bulunmadığı’ iddiasıyla dosyayı kapatarak Diyarbakır Başsavcılığı’na gönderdi. Burada dosyayı ele alan savcı yine Diyarbakır İkinci Hava Kuvvet Komutanlığı ile Malatya’daki Hava Üs Komutanlığı’na gönderdiği yazılarda, olay tarihinde Şırnak’ta yapılan uçuş detayları ile görevlendirilen pilotların ismini istedi.
- Savcılık iki komutanlıktan da cevap gelmeyince ikinci yazıyla sorularını tekrarladı. 5 Kasım 2008’de Diyarbakır Hava Komutanlığı, 11 Kasım 2008’de de Malatya Üs Komutanlığı, ’kendi komutanlıklarındaki üslerden 26 Mart 1994’te uçuş faaliyeti yürütüldüğüne dair bir kayıt bulunmadığını’ bildirdi.
- 27 Haziran 2012’de, saldırıda yakınlarını kaybeden ailelerin avukatları, 26 Mart 1994’te bomba yüklü 4 savaş uçağının ’verilen görevleri yerine getirdiğini ve kullanılan bombaların türlerini’ gösteren uçuş defterlerini AİHM’ye iletti.
GENELKURMAY O UÇUŞLARI DOĞRULADI
- Belgelere göre, Diyarbakır Başsavcılığı, Diyarbakır ve Malatya komutanlıklarından gelen ’uçuş yapılmadığı’ cevaplarının ardından 20 Aralık 2011’de SHGM’ye başvurarak olay tarihinde Şırnak bölgesi üzerinde ’herhangi bir uçuş yapılıp yapılmadığını’ soruldu.
- SHGM, bu yazıdaki soruları Ankara ’da Genelkurmay Başkanlığı’na yöneltti. Genelkurmay Başkanlığı Komuta Kontrol Dairesi Hava Savunma Şubesi, 31 Ocak 2012 tarihinde ’Şırnak’ın batısı ile kuzeybatısında (...) Hava Kuvvetleri tarafından iki uçuş icra edildiğinin tespit edildiğini’ bildirdi ve bu kayıtları içeren uçuş defterlerini paylaştı.
- SHGM’de bu uçuş defterlerini Diyarbakır Savcılığı’na iletti. Mağdur avukatları belgeyi AİHM’ye taşıdı. Böylece Genelkurmay, 34 Kürd vatandaşın ölümüyle sonuçlanan saldırıda, olay tarihinde uçuş yapılmadığını öne süren Hava Kuvvetleri’ni yalanlamış oldu ve Türkiye’nin AİHM’de mahkûmiyetiyle sonuçlanan davada tayin edici olan belgeyi ortaya koydu.
- Uçuş defterlerindeki kayıtlar ışığında; hem saldırıya ilişkin sorumluları, hem de soruşturmada gerçeğe aykırı iddia öne süren yetkilileri kapsayacak şekilde dosyanın tekrar açılması bekleniyor.
