ABD merkezli Yazda sivil toplum kuruluşu, IŞİD’in 3 Ağustos 2014’te Şengal’e yönelik saldırıları ve gerçekleştirdiği katliamın 6’ıncı yıl dönümü vesilesiyle bir videokonferans düzenledi.
Konferansa Irak, Kürdistan Bölgesi, Avrupa ve ABD’den çok sayıda şahsiyet ve yetkili katıldı.
BM: Şengal’in Hala İnşa Edilmemesi Mantıksız
Konferansta konuşan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Irak Özel Temsilcisi ve BM Irak Yardım Misyonu (UNAMI) Başkanı Jeanine Hennis-Plasschaert, Musul’un IŞİD işgalinden kurtarılmasının üzerinden 3 yıl geçmesine rağmen Şengal’in hala inşa edilememesinin “mantıksız” olduğunu söyledi.
Jeanine Hennis-Plasschaert, zaman geçtikçe konunun gündemden düştüğünbe dikkat çekerek, “Ama Şengal hala sorunlarla boğuşuyor. Halkı huzur, güvenlik, altyapı hizmetleri ve ortak bir yönetim olmadığı için sorunlar yaşıyor. Peki tüm bunların hesabını neden Şengal halkı versin?”
Uzun süreli çözüm planı geliştirilebileceğini burgulayan UNAMI Başkanı Hennis-Plasschaert, “Bölgede huzur ve güvenlik inşa ve kalkınmanın temel altyapısıdır” dedi.
Mustafa: Uluslararası Toplum Açıklamalarını Pratikleştirmeli
Konferansta konuşan Kürdistan Bölgesi Başkanlığı Kıdemli Dış Politika Danışmanı Felah Mustafa da “Uluslararası toplum artık Ezidi Kürtler hakkındaki açıklamalarını pratikleştirmeli” dedi.
Mustafa, “Şengal’de farklı silahlı grupların bulunması bölgenin inşasını ve halkın yurtlarına geri dönmesini geciktiriyor” ifadelerini kullandı.
Irak hükümetini üzerine düşen görevi layıkıyla yerine getirmemekle eleştiren Felah Mustafa, şunları belirtti:
“Merkezi hükümet bu meseleye öncelik vermeil. Kürdistan Bölgesi hükümetine düşen sorumluluğua gelince, Erbil elinden geleni yapmaya hazırdır. Şengal’deki sorunları çözmek için Bağdat’la yakın işbirliğine hazırız. Öncelikli olarak da güvenlik ve huzurun sağlanması konusunda ortak bir mekanizmanın kurulması konusunda. Bölge halkının kendi güvenliğini sağlayabileceği bir şekilde Peşmerge ve Irak güvenlik güçlerinin ortak çalışması ile bölgenin güvenliği sağlanabilir. Ikinci bir konu ise Şengal’de bulunan farklı güçlerdir ki bunlar bölgenin inşasını ve halkın geri dönmesini geciktiriyorlar. Bu konuda da Bağdat ile Erbil’in koordine halinde çalışmasına ihtiyaç var.”
Nadia Murad: Halk İmkansızlıklar İçerisinde
Nobel Barış ödüllü Birleşmiş Milletler (BM) İyi Niyet Elçisi Nadia Murad da uluslararası toplumun Şengal halkına yardım konusundaki tutumunu eleştirdi.
Şengal’in inşası ve halkın geri dönüşü konusunda verilen sözlerin yerine getirilmediğini belirten Murad, “Uluslararası toplum Ezidilere, özellikle de kadın ve çocuklara verdiği sözleri yerine getirme konusunda başarısız oldu. Bugün IŞİD teröründen kurtarılan Ezidi kadın ve çocuklar ya kamplarda yaşıyor yada köylerine dönerek imkansızlıklar içerisinde yaşamaya çalışıyor. 300 bin Ezidinin Şengal’e döndüğü söyleniyor ama ne sağlık hizmeti, ne temiz su, ne güvenlik ve ne de okuma imkanı var. Halk imkansızlıklar içerisinde” dedi.
Şengal Katliamı: Bir İnsanlık Dramı
IŞİD mensupları 3 Ağustos 2014'te, Ezidi Kürtlerin yaşadığı Musul’un Şengal ilçesi ve çevresini saldırı düzenlemiş ve bölgeyi işgal etmişti. Binlerce Ezidi Kürt’ün öldürüldüğü bu saldırıda, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 6 bin 410 kişi ise kaçırıldı.
Ezidi Kürtlerin "73’üncü ferman" olarak adlandırdığı saldırıdan kaçan yüzbinlerce Ezidi ise Şengal Dağı’na, Kürdistan Bölgesi ve Rojava’ya sığındı. Hala binlerce Ezidi Kürdistan Bölgesi’ndeki kamplarda yaşıyor.
IŞİD’in tüm dünyanın gözü önünde Ezidi Kürtleri topluca katletmesi, kaçırdıklarına “savaş ganimeti” muamelesi yapılarak sistematik işkence ve cinsel saldırıda bulunması büyük bir insani suç olarak kayıtlara geçti.
Kürdistan Bölgesi hükümeti ve çok sayıda sivil toplum kuruluşları yakın tarihte yaşanmış bu insanlık suçunun “soykırım” olarak tanınması için çeşitli düzeylerde çalışmalar yürütüyor ve uluslararası topluma Ezidilerin sesini duyurmak için çabalıyor.
2014’te dönemin Başbakanı, şimdiki Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani’nin talimatıyla IŞİD tarafından kaçırılan Ezidi Kürtleri kurtarmak için merkezi Duhok’ta bulunan ‘Ezidileri Kurtarma Ofisi’ kuruldu. Bu ofis şu ana kadar kaçırılan 3 bin 509 kişiyi kurtarmayı başardı. Ancak kaçırılanların birçoğunun akıbeti hala bilinmiyor.
Rûdaw’a konuşan Kürdistan Bölgesi Diyanet ve Vakıflar Bakanlığı’na bağlı Ezidi İşler Genel Müdürü Hayri Bozani, “3 Ağustos 2014 ile 29 Temmuz 2020’e kadar IŞİD tarafından kaçırılan toplam 6 bin 417 kişiden bin 530’u kurtarıldı. Şu ana kadar 2 bin 887 Ezidi Kürdü ya IŞİD’in elinde bulunuyor ya da akıbetiyle ilgili her hangi bir bilgi yok” dedi.
13 Ekim 2015’te Başkan Mesud Barzani’nin liderliğinde yürütülen kapsamlı bir operasyonla Şengal, IŞİD’den geri alınmıştı.
Kürdistan Parlamentosu, 3 Ağustos 2019’da aldığı kararla 3 Ağustos tarihini “Ezidi Soykırımı Günü” olarak ilan etti.
