Irak’ta yeni iller tartışma konusu

Telafer, Hurmatu, Helebce, Ninova Ovası ve Felluce’nin il olması için hazırlanan yasa tasarılarının Irak Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilmesi, siyasi çevreler tarafından tepkiyle karşılandı. Kararı eleştiren siyasi güçler bu ilçelerin de il olmasıyla Irak’ın idari sorunlarının artacağını düşünüyor. Öte yandan siyasi gözlemciler bu kararın içinden çıkılmaz yeni bir siyasi krize dönüşeceğini öngörüyor.

Konuya ilişkin BasNews’e bir açıklama yapan Irak Başbakanı Nuri Maliki’nin başkanlığını yaptığı Kanun Devleti Listesi milletvekillerinden Muhammed Sadun el-Sehyud, ‘Söz konusu ilçelerin il olması için alınan karar pek çok kişi tarafından eleştirildi. Ancak yürütme organı tarafından alınmış bir karar olduğu için kimse buna itiraz edemez. Uzun bir araştırmadan sonra bu ilçelerin il olmasına karar verildi. Bu bölgelere daha iyi hizmet götürülmesi, güvenliğin sağlanması ve ekonomik kalkınma için verilmiş bir karardır. Irak Bakanlar Kurulu bir kez daha toplanarak bu ilçelerin ekonomik ve yasal haklarının ne olduğuna karar verecek’ dedi.

Kürdistan İttifakı ve Irak İttifakı’nın bu ilçelerin il olması kararına karşı çıktığını söyleyen El-Sehyud, ‘Karşı çıkmalarının yasal bir zemini yok. Irak İttifakı neden Helebce’nin il olmasına karşı çıkmadı? Ama söz konusu diğer ilçeler olunca karara karşı olduklarını açıkladılar. Kendileriyle çelişiyorlar. Kürdistan İttifakı da bu konuda artık tavrını ortaya koymalı’ dedi.

Stratejik araştırmalar uzmanı Dr. Cevad el-Bekri de Irak Anayasası’nda söz konusu ilçelerin il olmasını engelleyecek bir madde olmadığını belirterek ‘İller üç kritere göre belirlenir. Yüzölçümü, nüfus ve doğal kaynaklar. Artık yasa taslakları Irak Parlamentosu’na gönderilmiş durumda. İl olup olmayacaklarını parlamentodaki oylama belirleyecek. Asıl tartışılması gereken, kararın bu bölgelerdeki vatandaşların yararına olup olmayacağıdır’ diyerek ilçelerin il olması için herhangi bir yasal engelin bulunmadığını ifade etti.

Konuya ilşkin BasNews‘e bir açıklama yapan siyaset danışmanı Ahmet el-Esedi ise bazı kesimlerin bu kararı siyasi rant elde etmek için kullandığını belirterek ‘İlçeleri il yapmak isteyenlerin mantıklı bir gerekçesi yok. Yeni illerin oluşması demek Irak’taki idari krizin derinleşmesi demektir. Bu aynı zamanda parlamentodaki tarafları birbirinden uzaklaştıracak bir karar’ dedi.

Öte yandan İbrahim Hamit el-Taayi konunun yasal dayanaktan yoksun keyfi bir karar olduğunu belirterek ‘Bu ilçelerin gelirlerini belirleyecek bir yasaya ihtiyaç var. Özellikle Telafer ve Hurmatu gibi ihtilaflı bölgelerin Kürdistan Bölgesi yönetimine dahil olması gerekir. Çünkü ekonomik anlamda Kürdistan daha iyi durumda. Irak Anayasası’nın 140. maddesi Telafer ve Hurmatu’yu da kapsıyor. Bu bölgeler üzerindeki siyasi ve idari anlaşmazlıklar çözülmeden parlamento tarafından il olmalarına karar verilmesi mümkün değil’ dedi.