ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta ‘’ulusa sesleniş’’ konuşmasında, “Geçen yıl, IŞİD’i dünya üzerinden yok etmek için müttefiklerimizle çalışacağımıza söz vermiştim. Bir yıl sonra, koalisyonun IŞİD’i yendiğini, Irak ve Suriye’de neredeyse ellerindeki tüm toprakları geri aldıklarını söylemekten gurur duyuyorum,’’ demişti.
New York Times için bir yazı kaleme alan Eric Schmitt ise ABD’nin bu militan grubu büyük ölçüde mağlup ettiği iddiasını masaya yatırıyor ve Afrin Operasyonu’nun IŞİD açısından değerlendiriyor. Schmitt, Suriye’de ABD’nin öncülük ettiği askeri operasyonda binlerce IŞİD militanı ve ailelerinin Suriye’nin güneyine ya da batısına kaçtığını, başkent Şam’da saklanarak çatışma bölgelerinden sadece uzaklaştığını - ve iddia edildiği gibi bölgenin IŞİD’den temizlenmediğini - paylaşıyor.
Kimyasal silah eğitimi olan bazı militanlar El Kaide’nin Suriye şubesine geçiyor. Bazıları ise on binlerce dolar karşılığında insan kaçakçılarının yardımıyla Türkiye’ye geçiş yapıyor. Amaçları, asıl evleri olan Avrupa’ya geri dönmek.
Analistler, IŞİD militanlarının sivillere dehşet saçmak için gerilla taktiklerine geçiş yaptıklarına dikkat çekiyor.
ABD ve Batı istihbaratının tam olarak kaç militanın Suriye ve Irak çöllerine kaçtığını söylemesi zor, fakat eldeki veriler ışığında rakamın düşük binlerde seyrettiği ifade ediliyor.
ABD ordusu, Türk Silah Kuvvetleri (TSK) öncülüğünde Kürt-ağırlıklı Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı gerçekleşen Afrin Operasyonu’nun IŞİD militanları problemini kötüleştireceği yönünde kaygılı.
SDG sözcüsü Mustafa Balli, IŞİD’in ‘yeniden canlanması’ olarak adlandırdığı gelişme için Türkiye’nin Afrin Operasyonu’nu suçluyor:
‘’Türkiye’nin Afrin’i işgalinden beri IŞİD Güney’de güçleniyor,’’ diyen Balli, ‘’Güney’de IŞİD’e karşı savaş ile Afrin’de Türklere karşı savaş, aynı savaş. Türkler IŞİD’e yeniden büyümesi için bir fırsat vermek istiyorlar. Türk işgalinden önce IŞİD’i yok etmeye çok yaklaşmıştık,’’ ifadelerini kullanıyor.
120’yi aşkın ülkeden yaklaşık 40,000 militanın son dört yıldır Suriye ve Irak’taki savaşlara katıldığı kaydediliyor. Çatışmalara dahil olan 5000 kadar Avrupalının 1500’ünün evlerine döndüğü düşünülüyor.
Fakat terörle mücadele yetkililerine göre Avrupa ve Kuzey Amerika’daki evlerine dönen IŞİD militanlarının sayısı yine de beklenin çok altında.
IŞİD’in hala Suriye’deki mevkilerini muhafaza etmek için çok sayıda militan toplama kabiliyetine sahip olduğu düşünülüyor.
Suriye ve Washington’daki bağımsız ve hükümet analistleri - buna Savaş Çalışmaları Enstitüsü de dahil - IŞİD militanlarının Türkiye’ye kaçışına yardımcı olan kaçakçılığın arttığını ve bu militanların Türkiye’deki gizli hücrelerle irtibatta olduğunu ifade ediyor.
‘’Türkiye’ye 50 kadar İŞİD savaşçısını kaçırdım,’’ diyor Suriye ve Türkiye arasında bir kaçakçı olarak çalışan Abu Omar. Abu Omar militanların Suriye ve yabancı kökenli olduklarını ve çoğu zaman sınırda dikkat çekmemek adına kadın kıyafeti giydiklerini anlatıyor.
