Kürt dilinin geliştirilmesi, resmi dil olması ve okullarda öğretilmesi amacıyla HDP, DBP, ÖSP, PDK-Bakur, KDP-Türkiye, PSK, PAK, İnsan ve Özgürlük Partisi ve Azadî Hareketi tarafından oluşturulan Kürt Dili Platformu'nun düzenlediği Dil Çalıştayı, Diyarbakır’da başladı. Çalıştaya HDP milletvekilleri, siyasi parti temsilcileri, sivil toplum örgüt temsilcileri ve çok sayıda dil uzmanı katıldı.
“Dilimizi Kaybetsek, Ulusumuzu Da Kaybederiz”
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan PDK-T Sözcüsü Şerefhan Ciziri, Kürtçe üzerinde devam eden asimilasyon politikalarına dikkat çekerek, “Dilimizi kaybetsek ulusumuzu da kaybederiz” dedi. Açılış konuşmasının ardından divan kuruldu. Divan Başkanı Dil Bilimci Mülkiye Birtane, yaptığı konuşmada çalıştayın önemini anlattı. Eskiden Kürtlerin varlığının inkar edildiğini ifade eden Birtane, “Şimdi ise Kürdün varlığı kabul ediliyor ancak temel hakları inkar ediliyor. Bu hakların en başında anadilde eğitim geliyor. Dil üzerinde asimilasyon politikalarının katlanarak devam ettiği ve farklı evrelere taşındığına görüyoruz” diye konuştu. Birtane’nin konuşmasının ardından çalıştaya katılan kurum temsilcileri birer konuşma yaptı.
“Kürtler İçin Anadil Namaz Kadar Farzdır”
Azadi Hareketi Sözcüsü Ayatullah Aşiti, anadilin önemini Kuran’ı Kerim’den alıntılar yaparak anlattı. Anadili öğrenmenin farz olduğunu söyleyen Aşiti, “Allah her peygamberi kendi dilleri ile yollamış ise neden 50 milyon nüfuslu bir halkın dili yasaklanıyor? Maalesef bin yıla yakındır biz İslam dini adına öldürülüyoruz. Bu durum şuanda da devam ediyor. Ayetlerde de ifade edildiği gibi, dilin rengi ve farklılığı Allah’ın ayetlerindendir. Bu yüzden anadilde eğitim ve konuşma da namaz gibi biz Kürtler üzerinde farzdır. Kürt dili üzerindeki yasaklama ve ayrıştırma, Allah’ın sınırlarını çiğnemek gibidir” dedi.
“Dilimizi Geliştirmezsek, Torunlarımız Bize Hesap Soracak”
DBP Diyarbakır İl Eşbaşkanı İbrahim Çiçek, dilin tarih ve kültür olduğuna dikkat çekti. Kültür ve tarihlerinin bugün saldırı altında olduğunu vurgulayan Çiçek, “Dilimize sahip çıkmazsak yarın çocuklarımız ve torunlarımız bizde hesap sorar. Dilimizi koruyup ve geliştirmek bizim insani ve ahlaki sorumluluğumuzdur. Kürt kazanımları dört parçada da saldırı ve tehdit altında. Bu saldırılara en büyük ve kutlu cevabın ulusal birlik olacaktır” diye konuştu.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Batman Milletvekili Feleknaz Uca, Kürdün varlığını diline saldırarak yok etmek isteyenlerin asimilasyon politikalarını uyguladığına dikkat çekti. Asimilasyonun kayyumlar üzerinden devam ettiğini ifade eden Uca, Kürt partilerinin dil çalıştayı ile bu saldırılara karşı tarihi bir adım attığını belirtti. Tüm Kürtlere seslendiğini söyleyen Uca, başlatılan kampanyaya omuz verilmesi gerektiği çağrısında bulundu.
“Parti Elbiselerimizi Çıkarıp Dil Elbiselerimizi Giymeliyiz”
ÖSP Genel Başkanı Sinan Çiftyürek, Kürtçenin her geçen gün daha az konuşulduğuna dikkat çekti. Dokuz parti ile yapılan bu çalışmanın geliştirilip süreklileştirilmesi gerektiğini belirten Çiftyürek, ulusal birlik mesajı verdi. “Parti elbiselerini çıkarıp dil elbisesini giyip sokakta ortak bir fotoğraf vermeliyiz” diyen Çiftyürek, Kürt dilinin korunarak geliştirilmesi için herkesin elinden geleni yapması gerektiğini söyledi. Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK) Başkan Yardımcısı Vahid Aba ise çalışmalarının sonuç vermesi için güçlü bir siyasete gereksinim duyulduğuna dikkat çekti.
“Bu Çalıştaya Tüm Partiler Katılmalıydı”
PDK Bakur Genel Başkanı Sertaç Bucak, bu çalıştayı Kürtlerin geleceği açısından oldukça önemli olduğunu söyledi. Bu çalıştayda diğer partilerinde olması gerektiğini savunan Bucak, “Hak-Par ve Hüda-Par’da burada olmalıydı. Kürtçe tüm Kürtlerin dilidir. Bundan dolayı Kürtleri temsil edecek her grup ve partinin temsilcileri bu platformda yer almalı” dedi.
KDP- T Başkanı Mehmet Emin Kardaş, Kürt dilinin zengin bir dil olduğunu ancak bugün varlık ve yokluk savaşı verdiğini söyledi. Kardaş, dil mücadelesinin tüm Kürtlerin ortak mücadelesi olduğunu ifade etti. İnsan ve Özgürlük Partisi Başkanı Sedat Doğan ise Kürtlerin dil yarası olduğuna dikkat çekti. “Yaramızı kendi elimiz ile sarabiliriz” diyen Doğan, dermanın evde, sokakta ve her yerde Kürtçe konuşmak olduğunu söyledi. Kürdistan Sosyalist Partisi (PSK) Yöneticisi Hasan Dağtekin, Kürtçenin artık bir statü alması gerektiğini kaydetti.
Dil İçin Üç Grup Oluşturuldu
Çalıştay yapılan konuşmaların ardından başladı. Çalıştaya katılan dil uzmanları belirlenen konular üzerinde atölye çalışması yapacak. Çalışma kapsamında üç gurup oluşturuldu. Birinci grup, Kürt siyasi partilerinin taleplerini gündemlerine alıp, Kürtçenin resmi dil kabul edilmesi ve eğitim dili olması alanında çalışma yapacak. İkinci grup, hükümet ve bürokrasi nezdinde girişimlerde bulunacak. Siyasetçi ve avukatların yoğun olduğu üçüncü grup ise Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler alanında faaliyet yürüterek, konunun Birleşmiş Milletler (BM) gündemine taşınması için çalışma yapacak. Dil uzmanlarının atölye çalışmalarında yürüteceği tartışmalar sonucu Kürtçe için yol haritası belirlenecek. Çalıştayın sonuç bildirgesinin Salı günü açıklanması bekleniyor.
