Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının bitkisel yağlar ve süt ürünleri öncülüğünde şubatta tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığını bildirdi.
FAO'dan yapılan açıklamaya göre, gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, şubatta ocak ayına kıyasla yüzde 3,9 (5,3 puan) artış göstererek ortalama 140,7 puan oldu.
Artış oranı geçen yılın şubat ayına göre ise 24,1 puan (yüzde 20,7) olarak gerçekleşti.
Böylece endeks, söz konusu değerle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Küresel gıda fiyatlarının süt ürünleri ve bitkisel yağlar kaynaklı olarak artış göstermesi dikkati çekti.
Tahıl Fiyat Endeksi, yükselen buğday ve mısır fiyatlarının etkisiyle aylık yüzde 2, yıllık ise yüzde 14,8 artış gösterdi.
Söz konusu artışta, Karadeniz bölgesindeki iki büyük buğday ihracatçısı olan Ukrayna ve Rusya’nın savaşta olmasının buğday ve mısır ihracatını kısıtlayacağı endişesi etkili oldu.
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi palmiye, soya ve ayçiçek fiyatlarının itici gücü nedeniyle aylık yüzde 8,5, artış kaydetti.
Ukrayna ve Rusya, küresel ayçiçek yağı ihracatının yaklaşık yüzde 80'ini gerçekleştiriyor.
Şeker Fiyat Endeksi, büyük ihracatçılar Hindistan ve Tayland'daki olumlu üretim beklentileri nedeniyle bir önceki aya göre yüzde 1,9 düştü.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi kıt küresel arzın desteğiyle yüzde 6,4 artarken Et Fiyat Endeksi'nde ise yüzde 1,1 yükseliş oldu.
Ekonomiler Covid-19 salgınının neden olduğu krizden toparlandıkça yüksek gıda fiyatları enflasyon oranlarını yukarı yönlü baskılarken FAO, gıdada da yüksek maliyetlerin ithalata bağımlı ülkelerde yoksul nüfusları riske attığı konusunda uyardı.
Raporda değerlendirmelerine yer verilen FAO Kıdemli Ekonomisti Upali Galketi Aratchilage, “mahsul koşulları ve ihracat yapabilme” konusundaki endişelerin küresel gıda fiyatlarındaki artışa kısmen sebep olduğunu belirtti.
Aratchilage, “Gıda enflasyonunda daha büyük itici güç, başta enerji, gübre ve yem sektörleri olmak üzere gıda üretiminin dışından geliyor." ifadesini kullandı.
Tüm bu faktörlerin gıda üreticilerini kar marjlarını daraltmaya ittiğini belirten Aratchilage, aynı zamanda bu üreticileri yatırım yapmaktan ve üretimi genişletmekten vazgeçirmeye zorladığını vurguladı.
FAO, küresel üretim, tüketim, ticaret ve stok eğilimlerine ilişkin değerlendirmelerin ve tahminlerin yer aldığı Tahıl Arz ve Talep Özeti Raporu'nu da yayımladı.
Raporda, 2022'de küresel buğday üretiminin ABD ve Asya’da yüksek verimin etkisiyle 2021'deki 775,4 milyon tondan 790 milyon tona yükselmesinin beklendiği kaydedildi.
2021-2022'de küresel tahıl kullanımının 2020-2021 seviyesinin yüzde 1,5 üzerine çıkacağının tahmin edildiği raporda, 2 milyar 802 milyon tona ulaşacağı öngörüldü.
FAO raporunda, tahminlerin Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın olası etkisinin hesaba katılmadan yapıldığı da aktarıldı.
Bu arada Avrupa'nın "tahıl ambarı" olarak bilinen Ukrayna'nın Rusya tarafından saldırıya uğraması, buğday fiyatlarını 14 yılın en yüksek seviyesine çıkarırken, bu durumun küresel çapta ekmek, makarna ve bisküvi gibi ürünlerin fiyatını artırması bekleniyor.
Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesiyle tarımsal emtia fiyatlarındaki yükseliş ivme kazanırken, artan fiyatlar küresel gıda enflasyonu için yukarı yönlü risk oluşturuyor.
14 yılın zirvesindeki buğday fiyatlarının ekmeğin maliyetini artırması bekleniyor.
Batılı ülkelerin Rusya'ya yönelik sert ekonomik yaptırımlarına rağmen Ukrayna'da savaş devam ederken, küresel arza ilişkin endişelerin artmasıyla buğday fiyatlarının 14 yılın zirvesine ulaştığı dikkati çekiyor.
Chicago Borsasında (CBOT) buğday fiyatları kile başına 4 Mart'ta 12,09 dolarla 2008'den bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Böylece en temel gıda maddelerinden biri olan buğday fiyatları hafta boyunca yüzde 40'tan fazla artış gösterdi.
