Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, beraberindeki bir heyetle Türkiye Cumhurbaşkanlığı’nın resmi daveti üzerine bugün Ankara’ya gitti.
Rûdaw TV'nin Haber Bültenine katılan DTSO Başkanı Mehmet Kaya, Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani’nin Ankara ziyareti ve ikili ilişkilerin ekonomiye etkilerini değerlendirdi.
Mehmet Kaya, Kürdistan Bölgesi ile Türkiye arasındaki ilişkiler gelişirse hem ticaretimiz artacaktır hem de oraya çalışmaya giden insanların işsizlik sorunu çözülecek” dedi.
Irak ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile ticaret hacminin önceki yıllara göre özellikle referandum sonrası düşük noktada olduğunu belirten Kaya, Türkiye ile ticarette her zaman üçüncü sırada olan Irak’la ticaretin yedinci sekizinci sıralara gerilediğini ifade etti.
Ticaretin gerilmesinde pandeminin de etkisinin olduğunu kaydeden Kaya, “Neredeyse yüzde 50’ye yakın bir düşüşten bahsediyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin en önemli ticaret partneri Kürdistan Bölgesi
Türkiye’nin en önemli ticaret partnerinin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi olduğunu vurgulayan Başkan Kaya, sözlerine şunalrı ekledi:
“Biz de zaman zaman sayın Çavuşoğlu ile görüşerek siyasi ilişkilerin bir an önce normalleştirilmesiyle ticari ilişkilerin önündeki engellerin kaldırılması gerektiğini ifade ettik.
Hem Türkiye Dışişleri Bakanlığı hem de bizler biliyoruz ki ticaretin gerilemesindeki en büyük etken siyasi nedenler.
Türkiye Irak’a önemli rakamlarda ihracat yapan bir ülke. İhracatın düşmesiyle Türkiye’de bir çok fabrika kapandı. Özellikle beyaz et ve yumurta sektörü Irak pazarının kaybedilmesiyle büyük sorunlar yaşadı. Bazı ürünlerde uygulanan vergilerin yükseltilmesi iç pazarı önemli derecede etkiledi. Diyarbakır’ın ihracatının yüzde 65’i Kürdistan Bölgesi’nedir. Dönüp baktığınız zaman 3 yıl öncesine göre yüzde 40’lara yakın bir gerileme olduğunu görüyoruz. Bu siyasi ilişkiler normalleşir ve engeller kaldırılırsa Türkiye’deki Irak’la ticaret yapan işyerleri yeniden canlanacak ve ihracatları artacak. Kapanmış fabrikalar da yeniden üretime geçeceklerdir.
MHP ile ortaklığı devam ettiği sürece Kürtlerin AK Parti ile yakınlaşma şansı oldukça zayıf görünüyor
Türkiye’deki siyasi yapının AK Parti’nin MHP ile koalisyonu ve özellikle MHP’nin Kürt karşıtı tutumu, ittifak devam ettiği sürece bu ilişkinin gelişmesi ile ilgili endişeliler. Çünkü MHP gerek Irak, gerek Suriye ve gerek Türkiye’de Kürtlerin kendi aralarındaki ilişki ve Kürtlerin gelişimi ile ilgili her türlü projenin karşısında bir milliyetçi eksende durmaktalar. Bu ister istemez AK Parti’ye de sıkıntı yaratmakta. Bundan bir şekilde kurtulması gerekiyor. MHP ile devam ettiği sürece Kürtlerin gerek Güney Kürdistan gerekse de Türkiye’deki Kürtlerin AK Parti ile yakınlaşma şansı oldukça zayıf görünüyor. Ve Kürtlerde de bu inanç maalesef oluşmuyor. Kürdistan Bölgesi ile Türkiye arasındaki ilişkiler gelişirse hem ticaretimiz artacaktır hem de oraya çalışmaya giden insanların işsizlik sorunu çözülecek.
Turizm sektörü de iki taraf arasında çok önemli. Erbil-Diyarbakır uçak seferleri yeniden başlayacak. Hem sağlık turizmi hem de kültürel turizm anlamında Diyarbakır ile Kürdistan Bölgesi arasında hem ticari hem siyasi ilişki bu anlamda daha da genişleyecektir. Biz DTSO olarak da Erbil, Duhok ve Süleymaniye ticaret odalarıyla ortak fuarlar düzenleme, ortak etkinlikler gibi çalışmalarımız da vardı. Tabi siyasi durum bu şekilde devam ettikçe bizlerde zorlanıyoruz.”
Neçirvan Barzani, her zaman diplomasinin, ticari ve siyasi ilişkinin en üstte tutulmasını savunuyor
Başkan Kaya, “Sayın Başkan Neçirvan Barzani, her zaman diplomasinin, ticari ve siyasi ilişkinin en üstte tutulmasını en çok savunan liderlerden biriydi. Türkiye’de de bu böyle biliniyor” ifadelerini kullandı.
Kaya, Neçirvan Barzani’nin her zaman her yerde Türkiye ile dostluğun önemini ifade eden bir Başkan olması münasebetiyle gerek Türkiye halkında gerekse de Tayyip Erdoğan ve Çavuşoğlu’nda popülaritesinin ve inanırlılığının yüksek bir lider olduğunu belirtti.
Ankara’daki görüşmelerin olumlu geçeceğine ve yeniden bir anda olmasa bile yavaş yavaş ilişkilerin gelişeceğine inandığını kaydeden Kaya, şöyle devam etti:
“Çünkü Türkiye komşuları ile ticaret yapmadığı için ihracat ve büyüme rakamlarında önemli dercelerde küçülmeler var. Bölge ticareti de bu anlamda çok etkileniyor. Türkiye bunun farkında.”
Kaya, Neçirvan Barzani ile yapılan görüşmede yol alınacağına inandığını vurguladı.
