Küresel globalleşmeyle birlikte dünyanın küçük bir köye dönüştüğü günümüzde Kürt aydınını kısır döngü teorik tanımlamalarla boğmanın anlamı yoktur. Somut iki durum söz konusudur :
1- Kürt aydının reel rasyonel durumu
2- Kürt aydının kişilere ve olaylara göre subjektif tanımlanması
Reel tanımlamanın üzerinde durduğumuzda can alıcı soru Kürt aydını varmıdır? sorusunu sorarak bütün ezberleri bozmak gerekmez midir? Yada Kürt aydının standartları nelerdir? sorusu sorularak pozitif bir sonuca ulaşılabilinir mi?
Çok eskilere gitmemek kaydıyla 1900\'lerin başlarından günümüze somut birkaç veriyle Kürt aydın tipolojisi ele alınabilinir. Yaklaşık 116 yıl içerisinde dünyada birbirinden farklı onca şey yaşandı.Adına bilgi ve iletişim çağı dediğimiz günümüzde dünyada bunca farklı gelişme ve olay yaşanırken, Kürt aydının durumunda somut neler değişti? Kürt Tealî Cemiyetinden Xoybun Hareketine, 49 \'lar davasına kadar bir Kürt aydın entelijiyansı vardı. Bunların en belirgin özellikleri ulusal kimlikleriyle yüzleri batıya dönük entelektüel duruşları söz konusuydu. Ve bu insanlar pratik yaşamlarıyla tarihe not düştüler öyle ki bizlere feyiz veren duruşları daha sonra birçok Kürdi direnişin ve mücadelenin ana kaynağı oldu.
Bugün ki kuşaklar Celladet Bedirxan\'ı, İhsan Nurî Paşa\'yı, Osman Sebri\'yi, Mahmud Berzencî \'yi, Abdurrahman Qasimlo\'yu, Nureddin Zaza\'yı, Faik Bucağı, Apê Musa\'ya kadar bu insanlarımızın yaşadıklarını bilince çıkarmadan ve yâd etmeden Kürt aydın insiyatifini doğru temeller üzerine inşaa etmek imkânsızdır.
Tarihe not düşmüş bu aydınlarımızın bizlere bıraktıkları mirasa baktığımızda somut birkaç veriye ulaşmak mümkündür. Örneğin milliydiler, cesurdular hiçbir vesayet siyasetine tabii değildiler, yüzleri batıya dönük ama oryantalizmi de iyi biliyorlardı. Dahası bilgelik üzerine oturmuş aristokrat bir kuşak idiler.
Bugün ise Kürt aydın tipolojisini ele aldığımızda artı eksi birkaç net veriyle bir sonuca ulaşabiliriz. Kürt aydının durumu nedir soran sorgulayan perspektif sunan özgür birey hüviyetini kazanmış bir aydın kişiliği varmıdır? Yada bugün bilinç ile yoğrulmuş her türlü veayete karşı dik duruş sahibi Kürt aydını varmıdır? Cevaplarını yine kendimiz verelim bugün örgütlerin kontrolünde dizayn olmuş, özgürlüğünü yitirmiş aydın olarak lanse edilen insanlarımız vardır. Yine bugün milli karakterini yitirmekle yüzyüze kalmış gündelik yaşamında Kürdi duruş sahibi olmayan bir zümrenin ağırlığı söz konusudur.
Oysaki sorgulamaktan çekinmeyen ve toplumsal gelişmelere yön verebilecek cesur Kürt aydınları neyazık ki izole olmuş durumdalar. Unutulmasın ki Kürt toplumumun sosyolojik durumu Kürt aydının da aynasıdır yansımasıdır, biribirinden ayrı ele alınamaz. Öyleki özelliklede Kuzey Kürdistan\'da yaşanan siyasal kültürel tahribatlar ve kırılan demografik fay hatlarına karşı suskun kalan yada çok cılız ses çıkaran aydın karakteri elbetteki konuşulmalı eleştirilmelidir. Neredeyse özgün düşüncenin önüne bile örülen bariyerlerle eşilen çukur ve hendeklerle ne yazıkki Kürt aydını kendisini ifade etmekten çekinir hale gelmiştir.
Bu hengâme içerisinde Kürt aydınını kangren gibi kemiren beş olumsuz unsur ön plana çıkmaktadır:
1- Bir türlü millileşemeyen kendi ulusal değerlerinden uzak enternasyonalizm hayallerinde yol almaya çalışan kişilik,
2- Aşılamayan statik ideoloji hastalığı,
3- Vesayet siyasetinin gölgesinde kalma acizliği,
4- Nihilizmin hem felsefi görüş hemde yaşam tarzı olarak yanlış algılanması,
5- Narsizim ve ego hastalığına bulaşmış tehlikeli tipler...
Bu beş somut verinin muhasebesini yapmadan Kürt aydınının alabileceği fazla bir yol yoktur.
Kürt aydını ve inisiyatifi eğer özgür bireyi esas alabilirse, Kürdün ortak vicdanı olabilirse vede düşüncenin sınırlarını sonuna kadar zorlayabilirse başta Kürtler arasında ve dünya aydın entelijiyansında haklı ve onurlu yerini alacaktır.
