1975 te Cezayir de Uluslararası bir komplo sonucu İran Şah’ı Rıza Pehlevi ile Irak başbakanı Saddam Hüseyinin bir araya getirilerek yapılan büyük ihanet antlaşmasının neticesinde: Genelde dört parçada Kürdistan mefkuresi,özelde Barzanilerin önderliğinde 20.yüz yılın başından itibaren devam eden milli karakterli mücadele büyük bir kırılma ile karşı karşıya gelmiş.Kürdistanın kuzeyindeki PDK de Av.Faik Bucak ve Said Elçi ninsuikastinden sonra üçüncü kırılmayı yaşamıştı.
20.Yüzyılın başından itibaren Kürdistan’ın dört parçasında belirli zaman dilimlerinde devam eden milli illi mücadeleler çoğunlukla dış desteklerden yoksun oldukları için büyük kırılmalara ve umutsulğadönüşmüştü.Kürdistan tarihinin en uzun erimli mücadelesi olan ve MahabadKürd Cumhuriyeti’nin dağılmasından sonra 1947 yılında 512 yol arkadaşı ile SSCB ye gitmek zorunda kalan Mele Mustafa Barzani,1958 de Irak’a Muzaffer bir şekilde dönerek Kürdistan’ın dört parçasındaki Yurtsever Kürdler için yeniden büyük bir umut kaynağı olmuştu.Bu vesileyle 11 Eylül 1961 de Bağdat hükümeti ne karşı silahlı direniş başlattığı zaman, dört parçadaki Kürdler,maddi ve manevi olarak destek vermeye başlamışlardı.11Mart 1970 te Irak hükümeti ile yapılan geniş kapsamlı otonomi antlaşması yine dört parça Kürdistan da, büyük bir sevinçle karşılanmıştı
Ne yazık ki 1975 te Cezayir de yapılan ihanet antlaşması Kürdistan genelinde, Kürdistan mefkuresi üzerinde büyük bir kırılmaya sebep olmuş.KürdYurtseverleri ABD nin bu ihanetine karşı ulusların kendi kaderini tayin hakkı ilkesini benimseyen ama tarihin hiçbir döneminde bunu Kürdler için uygulamayan SSCB ye doğru siyasi antenlerini çevirmişlerdi.Bu kırılmanın bir ucuna da Mele Mustafa Barzani eklenmişti.Yani bu kırılmadan bir anlamda Mele Mustafa Barzani yi sorumlu tutarak onu günah keçisi durumuna soktular.Hele,hele Kürdistan’ın kuzeyindeki sol, Sosyalist çizgideki yapılar, işi o kadar ileri götürdüler ki,saçma sapan, parça bütün teorisi geliştirerek, parça dan Barzani’yi , Bütün den de o dönemde SSCB nin müttefiki olan Irak BAAS hükümeti ni kastederek, parça bütünle çelişir se, parça koparılıp atılır diyecek kadar kendi toplumsal değerlerinden uzaklaştılar.Yani açık söylemek gerekirse,kendi iktidarı döneminde 500 bine yakın Kürd’ün katili olan BAAS hükümeti (Saddam Hüseyin) ni Barzani’ye tercih ediyorlardı.
Kürdistan’ın kuzeyinde o süreçte sarsılmaz bir inançla Ferid Uzun’unda lider kadroları içinde bulunduğu KAWA ÖRGÜTÜ SSCB yi Faşist Irkçı bir karaktere sahip olan BAAS hükümeti niher türlü silahla,hatta Rus pilotların Mig 21 savaş uçaklarını kullanarak Kürd halkına karşı büyük katliam yaptıkları gerekçesiyle arşı çıkıyor,her yerde dağıtılan bildirilerle SSCB nin ve Faşist Irkçı Irak hükümetinin yaptığı katliamlar protesto ediliyordu.Ferid Uzun destansı Peşmerge ve KevokenSipişiirleriyle Kürdistan’ın her tarafına Teyp kasetleriyle avazını ulaştırıyordu.Siyasi ibreleri SSCB ye dönük olan siyasi yapılarla her yerde yoğun tartışmalar Kürdistan’ın kuzeyinde yükselmeye başlamıştı.Bu arada Rızgari örgütünün de bu süreçte Barzani’nin yanında durduğu notunu düşme gereği duyuyorum.
Bütün bu olumsuzluklar arasında büyük kırılmadan sonra Doğu Kürdistan’a geçen Barzanilerin, bulunduğu mevkiye iki arkadaşı ile giden DERWÊŞ’Ê Sado,kendisive sekreteri olduğu TKDP ninher konuda destek vermeye ve gereken her hizmeti yapmaya hazır olduklarını bildirir.SayınMesud Barzani, Celal Talabani ye iletilmek üzere yazdığı bir mektubu Suriye nin Başkenti Şam’a götürmesini ister.SayınDerwêş’êSado,son derece saygı duyduğu Mesud Barzani’nin bu teklifine olumsuz cevap vererek, mektubu Celal Talabani ye götüremeyeceğini söyler.Mesud Barzani’nin neden sorusuna DERWÊŞ’Ê Sado şu şekilde cevap verir.”Kürdistanda siyasetle ilgili herkes benim sizinle beraber olduğumu biliyor.Ben Celal Talabani nin yanına gittiğimde Kürdler bunu mutlaka duyacak ve şöyle diyeceklerdir.Barzaniler ayakta oldukları sürece Derwêş, Barzaniler le beraberdi,Barzaniler şimdi düştü, Derwêş bu sefer Celal Talabani ye yanaşmaya başladı diyeceklerdir.Onun için ben mektubunuzu Celal’agötüremeyeceğim.”der.
Mesud Barzani ile DERWÊŞÊ SADO arasında bu diyaloğun yaşandığı ortamda nemirMele Mustafa Barzani de hazır bulunmakta ve bu diyaloğa tanıklık etmektedir.Derwêş’êSado’nun, Mesud Barzani ye verdiği cevabı dikatle dinleyen Nemir Mele Mustafa Barzani,eliniDerwêş’ in omuzuna koyarak,”Derwêş,Mektub’êMesud’îji Celal re bibe.WallahiHesenElbekir û Saddam Hüseyin jiKurdistan’êre,çixizmetêbikinwêCelal Talabani û İbrahim Ahmedjihewqasxizmetêbikin.Lêmektub’êMesud’iji Celal re bibe.” Türkçesi:Derwêş:” Mesud’un mektubunu Celal Talabani ye götür, Wallahi Hasan El Bekir ile, Saddam Hüseyin Kürdistan’a ne kadar hizmet ederse, Celal Talabani ile İbrahim Ahmed te o kadar hizmet edecekler.Amayinede sen Mesud’un mektubunu Celal Talabani ye götür.”
Derwêş’in deyimiyle Mele Mustafa Barzani ona derse:Git kendini 10 katlı bir binanın üzerinden at,Derwês gidip kendini atacak.
Bu arada Nemir Mele Mustafa Barzani ninİran Şah’ı ve Saddam Hüseyin arasında yapılan antlaşma ile ilgili söylediği bir belirlemeyi burada not edip, yazıya öyle devam edeceğim.”İran Şah’ı ile, Saddam Hüseyin arasında yapılan antlaşma fazla uzun ömürlü olmayacaktır.Çünkü Saddam Hüseyin İran’la tarihsel olarak ihtilaflı olduğu Şattularap bölgesini İran’a vermeyi içine sindirmesi mümkün değil ve yakın bir zamanda bu iki güç yeniden birbiriyle savaşa girecek,bu iki gücün birbiriyle girişeceği savaştan da,Kürdlere büyük fırsatlar doğacaktır.” Gerçekten de hayat Mele Mustafa Barzani yi doğruladı, Mele Mustafa Barzani’nin ebediyete intikal etmesinin üzerinden sadece bir yıl geçtikten sonra İran ve Irak arasında sekiz yıl devam edecek her iki tarafı da yıpratacak uzun bir savaş oldu ve bu savaşın sona ermesinden üç yıl sonra Güney Kürdistan DeFactobir Federal Kürdistan statüsü ile tarih sahnesine çıkmaya başladı.
Sayın Derwêş’êSado,mektubu alarak, RojavaKürdistan’ına geçer.Kamışlıda ikamet eden Mele Mustafa yêHilêlîyêyi yanına alarak Suriye’nin Başkenti Şam’a gider.Celal Talabani ve grubunun adresi o dönemde Şam da bulunan HAVANA Cafedir.Derwêş’êSadoberaberinde götürdüğü mektubu Celal Talabani ye takdim eder.Celal Talabani, Mele Mustafa yê Hileliye yi, Derwêşle beraber görünce rengi atar, Mele MustafayêHileliyeninROJAVA’DA Barzanilerin yakın bir dostu olduğunu Celal iyi biliyordu ve Derwêş’ ê Sadonun uzattığı mektubu alarak, yarın tek başına gelmesini ister.
1975 te Cezayir de yapılan uluslararası ihanet komplosu Barzanileri o kadar derinden sarsıp etkilemiştir ki,1964 te İran’ın istihbarat örgütü SAVAK la işbirliği yaparak Mele Mustafa Barzani yi tasfiye etme girişiminde bulunan İbrahim Ahmed, Celal Talabani kliğinin siyasi darbe girişimi başarısız olunca,İran Devleti de siz Barzani ile baş edemezsiniz diyerek ortalıkta bırakınca,Mele Mustafa Barzani onlara af çıkararak Kürdistan’a geri dönmelerini sağlamış.İbrahimAhmed,Celal Talabani kliğinin tüm üyeleri Barzani’nin af çağrısına uyarak geri gelmiş.İbrahimAhmed ise gururuna yenik düşerek geri gelmemiş,1966 yılında bu sefer ikinci bir düşman başkentini kendine mesken seçerek, Bağdat’a kapağı atmıştı.
1966 dan itibaren Kürdistan tarihine 66 cahşlarıolarak geçen dört yıllık büyük iç ihanet süreci başlıyordu.İbrahim Ahmed,1964 te İran Şah’ının istihbarat örgütünün desteğiyle Barzani’yi tasfiye etmeye çalışan ve daha sonra Barzani’nin affına olumlu cevap vererek Kürdistan’a dönen klik arkadaşlarını Bağdat’a davet ediyordu.İbrahimAhmed,Celal Talabani kliği,1966 dan 1970 yılına kadar BAAS hükümetinin adeta paramiliter gücü gibi savaş uçakları da dahil,her türlü savaş gücünü kullanarak, Barzani’ye bağlı peşmergeleresaldırıyor, dört yıllık bir süreç içinde 3600 peşmergeyişehid ediyorlardı.
11 Eylül 1961 yılında başlayan Barzani liderliğindeki Ulusal Özgürlük mücadelesine karşı çaresiz duruma düşen Irak BAAS hükümeti defalarca Barzani’nin ayağına giderek, antlaşma çağrısında bulunuyordu.Nihayetinde 11 Mart 1970 yılında Mele Mustafa Barzani önderliğindeki PDKI ile BAAS hükümetinin liderleri olan Hasan Elbekir ve Saddam Hüseyin arasında geniş kapsamlı otonomi antlaşması yapılır.
Barzani ve BAAS hükümeti arasında yapılan otonomi antlaşmasının ardından Celal Talabani, İbrahim Ahmed kliğinin BAAS hükümeti nezdinde bir kıymeti harbiyesikalmaz ve Bağdat otellerinde rüsva durumuna düşerler.SaddamHüseyin’e bizim durumumuz ne olacak diye dertlenince,SaddamHüseyin,biz kurt la anlaştık,artık size ihtiyacımız yok diye cevap verince, çareyi Mele Mustafa Barzani ye bir mektup göndererek af talebinde bulunurlar.Barzani Parti’nin yönetimini toplayarak af talep eden mektuplarını parti yöneticileri ile paylaşarak,biz bugün güçlü bir durumdayız.İnsan güç ve kudret sahibi olduğu zaman,af etmeyi bilmelidir diyerek onlara af çıkaracağını söyler.Barzaninin bu talebi üzerine PDKI nın yönetiminden genç bir üye, bunların yaptığı ihanet,herbirinin yüz defa idam cezasına çarptırılmaları gerekir diye söyleyince,Barzani hemen ona cevap vererek,bu günden itibaren onlar Allah’ın emri ile de ölürse ben senden bileceğim diyerek, onlara hem af çıkarır,hem de 3600 peşmergeninşehid edilmesinden sorumlu olan bu kliğe Kürdistan’da yaşam güvencesi verir.
Barzani’nin af çıkarması sonucu 3600 peşmergeninşehid edilmesinden sorumlu olan bu klik 1975 te Cezayir de yapılan ihanet antlaşması na kadar Kürdistan’da güven içinde yaşamlarını sürdürürler.1975 teki uluslararası komplo sonucu büyük bir kırılma yaşayan Barzani önderliğindeki Eylül devrimi sonrası,bu sabıkalı klik bu seferde kapağı Suriye devletinin başkenti Şam’a atmıştı.
1964 te Doğu Kürdistan’ı kendi egemenliğinde tutan İran Devleti’nin başkenti Tahran’ı kendilerine mesken tutan bu klik,1966-1970 arası Kürdistan’ın güneyini egemenliği altında tutan Bağdat’ı mesken edinmiş,1975 te de Rojava Kürdistan’ını egemenliğinde tutan Suriye devletinin başkenti Şam’a kapağı atmışlardı.1964 ile 1975 tarihleri arasında ihanet sicilleri son derece kabarık olan bu kliğe,Derwêş’ ê Sadonun eli ile sayın Mesud Barzani mektup göndererek onları Kürdistan’a davet ediyor.Sadece davet etmekle de kalmıyor, geçici bir komiteyle Parti’nin yönetimini ona devretme talebinde bulunuyordu.
İhanet sicilleri bu kadar kabarık olan Celal Talabani ve İbrahim Ahmed kliğine Parti’nin yönetimini geçici bir komite ile devretmenin mantığını,1975 ten beri(50 yıl) Barzanilerin sürdürdüğü onurlu direnişin bir gönüldaşıve kararlı savunucusu olarak anlamakta güçlük çekiyorum.Onlarlaempati kurmaya çalışırken,şu kanaate varıyorum.1)-Kürdistanın1923 te imzalanan Lozan antlaşması sonrası Kürdlere biçilen statüko 2)- Güney Kürdistan da Soran -Bahdinanikilemi ve Celal Talabani ile İbrahim Ahmed kliğinin, Soran kartını Barzanilere karşı her zaman tehdit ve şantaj unsuru olarak kullanması ki,Mele Mustafa Barzani daha SSCB de iken, İbrahim Ahmed in,1950 li yıllarda kendisine mektup göndererek eğer bizim istediğimiz çizgide hareket etmezsen,Soran kartını kullanacağını ifade etmiştir.Bundan kasıt, Güney Kürdistan’ı Behdinan,Sorandiye iki bölgeye ayırma tehdidi dir.3)- ABD nin yaptığı büyük ihanete tepki olarak, Kürdistan’da sol perspektifin öne çıkarılmasıdır.
Ertesi gün kek Derwêş’êSado,Celal Talabani nin istediği gibi tek başına HAVANA Cafe ye giderek,Celal Talabani ile görüşür.
Celal Talabani:” Biz Barzanilerin sonunun böyle olacağını biliyorduk.Çünkü:Barzaniler aşiretçi, gerici ve ABD nin işbirlikçisi dirler.Biz gelip Barzanilerle artık birlikte çalışmayacağız.Örgütümüzü kurduk (YNK) en kısa zamanda Kürdistan’a dönüp sahada güçlü bir şekilde kendimizigöstereceğiz.
Sanki 1964 te ABD nin Ortadoğu’da ki en güçlü müttefiki olan İran Şah’ı ile, Barzani’ye karşı işbirliği yapan kendisi değil di.Sanki 1966-70 arası BAAS hükümetinin paramiliter gücü olup, Barzani’ye bağlı peşmergeler den 3600 kişiyi şehid eden kendisi değildi.Sanki11 Mart 1970 te imzalanan otonomi antlaşmasından sonra Mele Mustafa Barzani ye mektup göndererek ondan af dileyen kendileri değildi.
Kek Derwêş’êSado,Celal Talabani den beklediği cevabı almış ve Doğu Kürdistan’a Barzanilerin bulunduğu ikametgaha giderek, Celal Talabani nin,kekMesud Barzani’nin mektubuna verdiği cevapları harfiyen kendisine iletiyor ve şu tavsiyede bulunma gereğini de görüyor.” Celal Talabani ve kliği sizden önce Kürdistan’da sahaya çıkıp kendilerini ıspatlarsaönünüzü kesecekler dir.Onun için onlar sahaya çıkmadan,sizin kendinizi ıspatlamanız gerekiyor.” Bu görüşmeden sonra PDKI kendilerinin dışındaki siyasi kadrolardan bir Geçici Komite(Qiyadamuwaqqet)kurarak, politik mücadele sahasına yeniden çıkmaya başlıyorlar.
Devamı gelecek bölümde