Perşembe gecesi yayımlanan ortak bildiridede, iki komşu ülkenin varılan anlaşmayı, "uzun zamandır beklenen barış için tarihi bir şans" olarak gördüğü belirtildi.
İki ülke, yıl sonuna kadar bir barış anlaşması imzalamayı umuyor.
Azerbaycan ve Ermenistan, birbirlerinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı çerçevesinde bir barış anlaşması imzalamak için çalışacaklarını açıkladı.
“İyi niyet göstergesi" olarak Azerbaycan 32 Ermeni askerini, Ermenistan askerini serbest bırakacak.
Diğer adımlar arasında Ermenistan'ın kendi adaylığını geri çekerek Azerbaycan'ın COP29 İklim Zirvesi’ne ev sahipliği yapma teklifine destek vermesi yer alıyor. Azerbaycan da, Ermenistan'ın iklim müzakereleriyle bağlantılı bölgesel bir gruba adaylığını desteklemeyi kabul etti.
İki ülke ayrıca uluslararası topluma çabalarını destekleme çağrısında bulundu.
Anlaşmaya giden süreçte neler yaşandı?
Anlaşmaya, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın ekipleri ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in ekipleri arasında yapılan görüşmelerde varıldı.
Aliyev ve Paşinyan, normalleşme görüşmeleri için Avrupa Birliği (AB), ABD ve Rusya'nın arabuluculuğunda birçok kez bir araya geldi.
Azerbaycan'ın Batılı ülkelerin önyargılı olduğu iddiasıyla ABD ve İspanya'daki müzakerelere katılmayı reddetmesinin ardından müzakereler son aylarda durmuştu. İki ülke Ekim ayı sonunda İran'da yeniden görüşmelere başlamıştı.
Ermenistan ve Azerbaycan arasında 2020’de 44 gün süren savaşın ardından Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da 1994’ten beri Ermenistan işgali altında bulunan topraklarını geri almıştı.
Azerbaycan Eylül ayında Dağlık Karabağ’ın tamamını kontrol altına almış, bölgede yaşayan yaklaşık 120 bin Ermeni evlerini terk ederek Ermenistan’a göçmüştü.
Eylül ayındaki bu gelişmenin ardından iki ülke, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra uluslararası toplumun tanıdığı uluslararası sınırlarına geri dönmüştü.
Bunun üzerine Azerbaycan ve Ermenistan arasında kalıcı bir barış anlaşması imzalanması gündeme gelmişti.
Anlaşma uluslararası toplumda nasıl karşılandı?
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Azerbaycan ve Ermenistan'ın anlaşmasını, "İki ülke ilişkilerinde büyük bir atılım" olarak nitelendirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller da Perşembe günü yaptığı açıklamada, "Bu taahhüt, taraflar barış anlaşmasını nihayete erdirmek ve ilişkileri normalleştirmek için çalışırken, güven artırıcı önemli bir adımı temsil ediyor" dedi.
