Analistlerin ve yorumcuların İran'ın dış politikası ve insan hakları siciliyle ilgili açıklamalarını değerlendirirken, Tahran hükümetiyle ilişkilerinin farkında olmak büyük önem taşıyor.
Seyid Hüseyin Musavyan 8 Nisan 2024'te yayınlanan " İran-İsrail gerginlikleri: Yalnızca Orta Doğu'da büyük bir pazarlık bölgesel savaşı önleyebilir " başlıklı son makalesinde , bir kez daha ABD, İsrail ve NATO'yu bu savaşın baş düşmanları olarak gösteriyor. Orta Doğu'da süregelen kargaşa, İran rejiminin oynadığı yıkıcı rolleri rahatlıkla göz ardı ediyor.
Musavyan'ın anlatısı, İran'daki İslam rejiminin Hizbullah, Hamas ve Husiler gibi terör örgütlerini destekleyip silahlandırarak bölgesel istikrarsızlığı nasıl körüklediğini kabul etmekte başarısız oluyor. Bu gruplar, İran'ın gündeminin uygulanmasında, şiddet ve anlaşmazlığın bölgeye yayılmasında önemli rol oynadı.
Musavyan’ın Batı'ya İran'ı yatıştırmaya ve teşvikler sunmaya yönelik çağrısı, İslam Cumhuriyeti uluslararası baskı veya izolasyonla karşı karşıya kaldığında ortaya çıkan tekrarlanan bir stratejidir. Makaleleri tipik olarak İran'a karşı uzlaşmacı bir yaklaşımı teşvik ediyor, İran'ın terörizmi desteklemesi ve uluslararası normları bariz bir şekilde göz ardı etmesi gibi temel sorunlara değinmeden yersiz tavizleri savunuyor. Bu taraflı bakış açısı, Ortadoğu'daki çatışmaların gerçek dinamiklerini yanlış yansıtmakla kalmıyor, aynı zamanda bölgede gerçek barış ve istikrar arayışına da zarar veriyor.
Tahran'daki İran hükümeti kontrolündeki medyanın, Musavyan'ın makalesini, “bölgede barış” için ileriye giden yolu gösteren büyük bir gelişme olarak geniş bir şekilde ele alması şaşırtıcı değil.
İran-Avrupa ilişkilerini tartışırken Musavyan, Almanya Şansölyesi Helmut Kohl ve İran Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani'nin görev süreleri boyunca İran ile Almanya arasındaki diplomatik bağların pembe bir resmini çiziyor. Musavyan, iki ülke arasında geliştirilen siyasi, kültürel ve ekonomik işbirliğinin altını çizerek, Almanya'nın ABD yaptırımlarına karşı olduğunu ve İran'ın Irak işgalinden sonra savaş sonrası yeniden yapılanmasına yardımcı olan bankacılık ve sigorta kredileri yoluyla İran'a destek verdiğini vurguladı. Ancak M Musavyan'ın anlatımında bu dönemdeki İran-Almanya ilişkilerinin kritik bir yönü bariz bir şekilde göz ardı ediliyor: İranlı muhaliflerin Avrupa topraklarında öldürülmesi, en önemlisi de Mykonos restoran saldırısı.
Berlin'deki Mikonos restoranı, 1992'de dört İranlı Kürt muhalifin öldürüldüğü vahşi bir saldırıya sahne olmuştu. Bu saldırı münferit bir olay değil, İran rejiminin muhalefeti kendi sınırlarının ötesinde bile susturmaya yönelik daha geniş bir stratejisinin parçasıydı. Saldırganların İran hükümetiyle bağlantılı olması, İran'ın uluslararası ilişkilerini derinden etkileyen kötü şöhretli bir davaya yol açtı. Berlin Mahkemesi'nin Mikonos davasındaki kararında, emirlerin Tahran'daki en üst düzey yöneticilerden geldiğini belirterek, açıkça İran hükümetini suikastın sorumlusu olarak adlandırdı.
Musavyan'ın anlatısı, Mikonos saldırısı da dahil olmak üzere İran'ın Avrupa'daki eylemlerinin diplomatik ilişkilere nasıl ciddi zarar verdiğini anlatmakta başarısız oluyor. Duruşma ve sonrasında yaşananlar, İran'ın yabancı topraklarda devlet destekli terörizm yürütmeye istekli olduğunu, uluslararası hukuku ve diplomatik angajman normlarını temelden ihlal ettiğini gösterdi. Karar bir dönüm noktasıydı; çünkü bu, bir Avrupa mahkemesinin İran hükümetini bu tür ciddi eylemlerle doğrudan suçladığı ve İran ile Almanya arasında diplomatik bir çatışmaya yol açan ilk örneklerden biriydi. Bu sonuç, Musavyan'ın öne sürdüğü gibi, ABD'nin baskısı ya da ilişkileri normalleştirme konusundaki isteksizliği nedeniyle değil, İran'ın Avrupa'daki saldırgan ve hukuka aykırı eylemlerine doğrudan bir tepkiydi.
Reza Allamezadeh'nin 1994 yılında Hollanda televizyonu için hazırladığı "Kutsal Savaş" belgeseli, 1997'deki Mikonos davası kararından önceki bu gergin dönemi ayrıntılarıyla anlatıyor. Film, o dönemde Mousavian liderliğindeki İran büyükelçiliğinin yayınını nasıl engellemeye çalıştığını vurguluyordu . Allamezadeh'nin olaya karıştığını anlayan büyükelçilik, yayınlanmasını engellemek için filmi satın almaya çalıştı. İlk girişimleri başarısızlıkla sonuçlanınca yapımcı ve ailesine yönelik üstü kapalı tehditlere başvurdu. Belgesel sonunda yayınlandı, önemli bir izleyici kitlesi çekti ve İran'ın Avrupa'daki gizli operasyonlarına ilişkin kamuoyu söylemine katkıda bulundu. Bu olay, İran'ın, diplomatik ilişkiler kisvesi altında Almanya ile bağlarını nasıl kötüye kullandığını ve sağlam ikili ilişkilerin kendisini yurtdışındaki yasa dışı eylemlerinin yansımalarından koruyacağını varsayarak nasıl kötüye kullandığını gösteriyor.
Kutsal Savaş belgeselinde Musavyan, İran İslam Cumhuriyeti'nin tarihi eylemleri ve politikalarıyla tamamen çelişen çeşitli açıklamalarda bulunuyor (Dakika 33:44). Musavyan, İran'ın yargılama olmadan infaz yapmadığını ileri sürüyor ve bu tür eylemlerin İran anayasasına aykırı olacağını iddia ediyor. Aynı zamanda İran hükümetinin her türlü terörizme kesinlikle karşı olduğunu ve İran'ın Almanya'da İranlı Kürtlere yönelik suikastlara müdahale etmeyeceğinden emin olarak Berlin Mikonos davasının hukuki sonucunu sabırsızlıkla beklediğini öne sürüyor.
Ancak bu açıklamalar, İslamcıların 1979'da iktidara gelmesinden bu yana rejimin tutumuna ilişkin iyi belgelenmiş kayıtlarla doğrudan çelişiyor. Rastyad'ınkiler de dahil olmak üzere araştırmalar ve tarihi veriler, sistemik insan hakları ihlallerinin korkunç bir resmini çiziyor. Örneğin, yalnızca 1981 yılında Tahran'da 104'ü çocuk olmak üzere 3.200'den fazla kişi idam edildi. Dahası, 1988 yazında İran, 5.000'den fazla siyasi mahkumun toplu infazına tanık oldu. Halihazırda kanguru mahkemeleri tarafından verilen hapis cezalarını çekmekte olan bu kişiler, herhangi bir yeni suç işlenmeden kısa sürede infaz edildiler; bu da infazların adil yargılanmadan gerçekleştiğini açıkça gösteriyor.
Musavyan'ın filmdeki yorumları sadece bu vahşeti aklamakla kalmıyor, aynı zamanda İran'ın anayasal ve hukuki gerçeklerini de yanlış tanıtıyor. İran'ın rutin olarak yargısız infazlara başvurduğu ve hem yerel hem de uluslararası hukuk standartlarını açıkça göz ardı ettiği göz önüne alındığında, onun iddiaları özellikle vahim. Musavyan'ın belgeseldeki tavrı ve iddiaları, kamuoyunun algısını yeniden şekillendirme ve Mykonos davasının uluslararası etkilerini hafifletme girişimi olarak görülebilir. Anlatısı samimiyetsiz ve İslam Cumhuriyeti yetkililerinin devletin masumiyetini uydurmak ve tarihi gerçekleri kendi lehlerine manipüle etmek için ne kadar ileri gidebileceklerini net bir şekilde hatırlatıyor.
Bu olaylar dizisi, uluslararası diplomasinin karmaşıklığının altını çiziyor ve İran'ın terör eylemlerine karışması nedeniyle Avrupa ile normalleşmenin önündeki önemli engellerin altını çiziyor. Musavi'nin seçici anlatımı ve ABD gibi dış güçleri suçlaması, İran'ın eylemlerinin dış ilişkilerini nasıl önemli ölçüde etkilediğini ve diplomatik izolasyona yol açtığını gözden kaçırarak gerçek dinamikleri çarpıtıyor. "Kutsal Savaş" ve Mikonos davasının hikayesi, devlet destekli terörizmle mücadelede karşılaşılan zorlukları ve acil hesap verebilirlik ihtiyacını özetliyor ve İran'ın uluslararası tutumu hakkında gerçek, kapsamlı bir diyalog ihtiyacını güçlendiriyor.
Prestijli bir akademik kurum olan Princeton Üniversitesi'nin, profesyonel geçmişi devlet destekli sınır ötesi siyasi şiddet ve insan haklarını açıkça göz ardı etmesiyle gölgelenen eski bir İran hükümet yetkilisi olan Seyid Hüseyin Musavyan’ı işe aldığını görmek cesaret kırıcı. İslam Cumhuriyeti'nin zulmünün kurbanlarının aile üyeleri olarak, Princeton'dan Musavyan'ın üniversiteyle olan ilişkisini sonlandırmak için derhal harekete geçmesini talep ediyoruz. Princeton Üniversitesi Rektörüne kaygılarımızı ve taleplerimizi özetleyen ayrıntılı mektubumuza rağmen ricalarımız dikkate alınmadı. Buna cevaben, 26 Nisan'da Princeton Üniversitesi önünde toplanıp kamuoyuna ve üniversite camiasına, İranlıların ve Amerikalıların güvenliğine ciddi bir tehdit oluşturmanın yanı sıra etik standartları ve dürüstlüğü de baltalayan bir kişiyi ağırladıklarını hatırlatmak için bir araya geleceğiz. Bu kadar saygın bir kurumdan beklenen şey bu. Bu protesto, yönetimin insan hakları ihlallerinin bilinen bir failini korumaya yönelik şaşırtıcı kararına ışık tutmayı, hesap verebilirlik çağrısında bulunmayı ve Musavyan'ın derhal görevden alınmasını amaçlıyor.
