HDP'nin grup önerisi üzerine söz alan Mardin Milletvekili Ebru Günay, Le Monde dergisinin bir araştırmasına göre, en etkili diller sıralamasında Kürtçe'nin 31. sırada yer aldığını ve tekçi politikalara rağmen gelişmekte olan bir dil olduğunu söyledi.
31 Mart'ta belediye başkanı seçilen ve Kürtçe tabelaları indiren AKP'li Bitlis ve Tatvan belediye başkanlarının İstanbul'da seçim çalışması yaptığını belirten Günay, "Muhtemelen seçim faaliyetlerini Kürtçe yapıyorlardır. Bitlis'te yasak olan Kürtçe İstanbul'da neden serbest? İktidarınızı korumak için Kürtçe serbest iken sizin çıkarlarınıza ters düştüğü andan itibaren neden yasak" diye sordu.
Kürt olduğu için dışlandığını belirten bir paylaşım yaptıktan sonra intihar eden İbrahim Layık'ı da hatırlatan Günay, asimilasyon politikalarının ayrımcılığı ve Kürt düşmanlığını derinleştirdiğini kaydetti.
Günay, Binali Yıldırım'ın Diyarbakır'daki Kürtçe konuşmasına atıf yaparak, "Kürt illerinde Kürtçe konuşmakla Kürtçe üzerindeki yasağı kaldırmış olmuyorsunuz, bu yasağın ortadan kalkması için Kürtçe anadil olarak kabul edilmeli" dedi.
Chp'li Sarıaslan: Bir Halkın Dilini Yasaklamakla Sorun Çözülmüyor
Öneri üzerine söz alan CHP Nevşehir Milletvekili Faruk Sarıaslan, "Yaşanmış tecrübelere baktığımızda, belli bir nüfusa sahip yerleşik bir halkın dilini yasaklamakla sorun çözülmüyor. Kendisini Kürt olarak tanımlayan, tanıyan kimsenin ana dilini kullanması, öğrenmesi ve öğretmesinden daha tabii bir şey olamaz. Eğitim sisteminde dil meselesi hem demokrasinin hem de birlikte yaşamanın gerekleri açısından dikkatle düşünülmelidir" diye konuştu.
Akp'li Özkan Kürtçe Konuştu, İlk Tepki İyi Parti'den Geldi
AKP Grup Başkanvekili Cahit Özkan ise "Hamdolsun demokrasimiz çok doğru bir istikamette yol alıyor" dedi ve şöyle devam etti:
"Kürt vatandaşlarımız bu ülkenin kurucu unsurudur, birlikte savaştık, birlikte mücadele verdik. Hamdolsun yasakları kaldırdık, Kürtçe üzerine araştırma yapan enstitüler kurduk. Kürtçe dili ile ilgili yapılan çalışmalar ortada. RTÜK Kürtçe yayın yapan bir kanala kavuştu. Sadece Kürt vatandaşlarımızla ilgili değil nüfusuna bakılmaksızın farklı dil ve lehçeler üzerindeki çalışma hükümetimizin demokratik anlayışının gereğidir. Vatandaşların dilinin yasaklandığı, engellendiği yolundaki hiçbir iddiayı kabul etmiyoruz. Barış ve huzuristiyorsak, bir etnik grubu diğeri aleyhine kin ve tahrike yol açacak türlü yaklaşımı ortadan kaldırmak lazım. Allah'ın izni ile bu ülkede ortaya koyduğumuz demokrasi ve özgürlük mücadelesini her şeye rağmen emin ve kararlı adımlarla sürdüreceğiz."
Özkan, konuşmasının sonunda Kürtçe deyiş söyledi. Ardından "Anlayana" diye ekledi.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan, Özkan'ın kullandığı Kürtçe ifadelerin tutanaklara nasıl geçtiğini sordu. Türkkan, daha önce 'bilinmeyen ve anlaşılmayan bir dil' olarak geçtiğini hatırlattı.
TBMM Başkanvekili Sadi Bilgiç, 'anlaşılmayan bir dil' olarak geçtiğini söyleyince Türkkan, "Sayın Özkan Anlaşılmayan Bir Dil Konuşmuşsunuz" Dedi.
Tutanaklara X Olarak Geçti
Ancak uyarılar üzerine Bilgiç, tutanaklara 'Türkçe dışında bir dil' olarak geçtiğini söyledi.
Sonrasında söz konusu Kürtçe ifadenin Meclis tutanaklarına '…X' olarak geçtiği görüldü.
AKP ve İYİ Partili milletvekilleri arasında tartışma yaşanırken, İYİ Parti Milletvekili Dursun Müsavat Dervişoğlu "Ne dedin bize küfür mü ettin" ifadelerini kullandı.
Mhp'li Akçay: Kürtçe Talebi Bölücü Faaliyettir
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da söz alarak HDP'nin önergesine karşı çıktı. Akçay, "Bu anadil maskesi ardındaki birtakım talepler aslında bir ölçüde ırkçı talepler de içermektedir. Osmanlı Devleti'nin son 200 yılına baktığımızda dil meselesi âdeta bölünme ve parçalanmanın bir aracı hâline getirilmek istenmiştir" diye konuştu.
İnsanların annelerinden öğrendikleri dili özel alanlarında, evlerinde konuşabileceğini ancak kamusal alanda konuşamayacağını söyleyen Akçay, "Türkiye'de hiçkimseanasının diliyle eğitim almamaktadır, almamıştır" ifadesini kullandı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Türkkan, AKP'ye tepkisini sürdürdü. İstanbul seçimini hatırlatarak, "Pazar günkü seçim uğruna, bilmediği bir dili, onu da karıştırarak konuşan Cahit Özkan'ı yadırgıyorum. Bu kadar popülizm biraz fazla, hele size hiç uymamış. Ne elbise uymuş üstüne ne pantolon ne ayakkabı, ortada çırılçıplak kalmışsın" diye konuştu.
Hdp'li Oluç: Kürtçe Televizyonlar, Gazeteler Kapatıldı
Tartışma üzerine söz alan HDP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç, milyonlarca kişinin anadilinin Kürtçe olduğunu belirterek, Türkiye'deki farklı küldür ve dillerin zenginlik olduğunu ifade etti. Anadilin evrensel bir insan hakkı olduğunu ve Türkiye'nin altında imzası olan uluslararası sözleşmelerde de yer aldığını belirten Oluç, "Bizim tartıştığımız konu anadilin nasıl geliştirilebileceğidir. Nasıl yok olmayacağı konusudur. Bitlis ve Tatvan örneklerini vermemizin nedeni buydu. Kayyımlar ilk geldiklerinde bütün belediyelerdeki Kürtçe tabelaları indirdiler" dedi. Kürtçe üzerinde yasaklar ve engeller olduğunu söyleyen Oluç, Kürtçe şarkı söylediği için yargılanan insanlar bulunduğunu, Kürt enstitüsünün, Kürtçe yayın yapan televizyon, radyo ve gazetelerin kapatıldığını hatırlattı.
Sık sık sataşmalar yaşanırken, Oluç, şöyle devam etti:
"Tartıştığımız mesele Türkçe'nin resmi dil olmaktan çıkması değil. Elbette ortak dilimiz, resmi dil Türkçe. Kürtçe'nin anadil olarak öğrenilmesi, geliştirilmesi, korunması için eğitim ve öğretim alanında atılması gereken adımlar var, bu adımları konuşalım diyoruz."
Yeniden söz alan AKP Grup Başkanvekili Özkan ile İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan arasında bir süre daha tartışma yaşanırken, HDP'nin önergesi reddedildi.
