İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’la ticareti sürdürmek için 2019 yılında kurulan INSTEX adlı özel ödeme şirketine ilişkin ortak açıklama paylaştı.
Açıklamada, INSTEX hissedarı olan Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç ve İngiltere’nin şirketi tasfiye etmeye karar verdikleri kaydedildi.
INSTEX’in özellikle ilaç ve gıda gibi ürünlerde Avrupa ile İran arasındaki meşru ticareti kolaylaştırmak için kurulduğu anımsatılan açıklamada, bunun 4 yıl boyunca Avrupa ile İran arasında ticari faaliyeti kolaylaştırmaya çalıştığı ifade edildi.
‘İran engelledi’
Açıklamada, “İran, INSTEX’in görevini yerine getirmesini siyasi nedenlerle ve sistematik biçimde engelledi.” yorumuna yer verildi.
İran’ın, INSTEX ile 2020 yılında Avrupa’dan İran’a tıbbi malzeme ihracatı için yalnızca 1 işlem yapmayı kabul ettiği hatırlatılan açıklamada, İran’ın AB ülkeleri, İngiltere ve Norveç ile çeşitli işlem tekliflerini sürekli ve kasıtlı olarak engellediği savunuldu.
Açıklamada, İran’ın INSTEX şirketiyle ilişki kurmayı ısrarla kabul etmediğine işaret edilerek, “Hissedarlar, artık INSTEX’i faal durumda tutmak için bir zemin olmadığı sonucuna vardılar.” değerlendirmesinde bulunuldu.
INSTEX hissedarlarının 9 Mart tarihinde olağanüstü genel kurul gerçekleştirdikleri belirtilen açıklamada, bütün hissedarların INSTEX’in feshi yönünde oy kullandıklarına vurgu yapıldı.
ABD, Donald Trump’ın başkanlığı döneminde İran’la nükleer anlaşmadan çekilerek ülkeye yeniden yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
Karar karşısında Avrupa ülkeleri, ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlardan AB’li yatırımcıların etkilenmemesi ve ülkeyle ticari ilişkileri sürdürebilmek için INSTEX adlı özel ödeme mekanizması kurmuştu.
