Duhok’ta Kürdistan Amerikan Üniversitesi’nde düzenlenen forumun açılışında konuşan Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) arasında son dönemde verimli toplantılar düzenlediklerini aktardı.
Bu yılki forumun bölgede, Orta Doğu ve dünyanın istikrar ve güvenliğini tehdit eden İsrail-Hamas çatışması ile tehlikeli bir kargaşanın yaşandığı bir döneme denk geldiğini anımsatan Barzani, dünyanın neresinde olursa olsun yaşanan kaosların dünyanın güvenlik, istikrar ve ekonomisini etkilediğini söyledi.
“Irak hiç bir gerekçe ile bu savaşa müdahil olmamalı”
Barzani şöyle devam etti:
İsrail-Hamas çatışması bir kez daha dünyanın güvenliğinin bir gerçek ve anlamlı bir kavram olduğunu, savaşın yayılması, bölgesel ve uluslararası güçlerin de savaşa müdahil olması riski durumu daha da zorlaştıracağını kanıtladı. Bu çatışmanın bölge ve dünya üzerindeki sonuçları daha da yıkıcı ve uzun vadeli oluyor. Böyle bir durumda bizler Kürdistan Bölgesi ve Irak’ta her zamankinden daha fazla duyarlı davranmalıyız. Hiç bir gerekçe ile Irak’ın bu savaş ve daha fazla sorun ile kargaşaya müdahil edilmesine izin vermemeliyiz. Çünkü bu daha fazla zarara neden olur. Irak gelişebilmek için istikrarlı olmalı. Şimdi Irak’ı, bölgedeki savaş ve çatışmaları sürdürmenin değil halkının sorunlarını çözen bir meydan haline getirmek üzerine düşünmenin zamanı.
“Savaş ve şiddet hiç bir sorunu çözmez”
İsrail ile Hamas arasında savaşın yeniden başlaması çok basit bir gerçeği ispat etti. Sorunlar ertelenerek veya bastırılarak çözülemez aksine daha da büyür ve birgün daha da kötü patlar. Savaş ve şiddet hiç bir sorunu çözmez. Bazı hallerde sorunları bastırabilir ancak daha da derinleştirir. Doğru yol barıştır. Asıl cesaret sorunlara çözüm bulmaktır. Savaş, şiddet, yıkım ve intikam düşüncesinin gelişmesinden başka bir sonuç doğurmaz. Bu durumda da herkes ağır bedeller öder, tıpkı şu an bölgede olduğu gibi eğer önlenemez ise neticeleri daha kötü ve yıkıcı olur.
“Gazze’de sivillerin öldürülmesine son verilmelidir”
Uluslararası kararlarda da belirtildiği gibi, her iki taraf için de varlık ve barış hakkını garanti altına alan iki devletli çözüm çatışmaların son bulması ve sorunların çözümünün tek yoludur. Onlarca yıldır savaş ve çatışmalarla geçti, onlarca yıl daha sürse ne İsrail’e ne de Filistin’e kan ve yıkımdan başka bir şey getirmez. Çözüm barış için ciddi irade sahibi olmaktan geçiyor. Şimdi tüm dünyanın bu savaşı durdurmak için birlikte çalışmasının zamanı geldi. Gazze’de sivillerin öldürülmesi ve halkın hayatının mahvedilmesine son verilmelidir. Sivil rehineler serbest bırakılmalıdır. Ardından iki devlet temelinde İsrail ile Filistin arasındaki soruna nihai bir çözüm bulunmalıdır. Aksine tarihin tekerrürü bugünkü sonucu doğurur, ileride yine durumun daha da kötüleştiği bir güne başlamış oluruz.”
“Federal sistemin uygulanamaması Irak\'ta sorun ve istikrarsızlık yaratmıştır”
Konuşmasının devamında Irak’taki duruma değinen Neçirvan Barzani, “Anayasa olduğu gibi uygulansa ve Irak halkının oy verdiği federal sistem kurulmuş olsaydı, Irak\'ın 20 yıllık özgürlük deneyimi çok daha iyi olabilirdi. Federal sistemin ve anayasanın uygulanamaması Irak\'ta birçok siyasi sorun ve istikrarsızlık yaratmıştır. Bu durum Irak\'ta istikrarın her zaman sallantılı olarak kalmasına neden olmuştur” dedi.
“Çözüm, yeni Irak\'ın dayandığı ve anayasanın ruhu olan ortaklık, uzlaşma ve denge ilkelerine dönmektir” diyen Barzani, tüm siyasi partilerinin anayasanın uygulanması için hükümet ve devlet kurumlarıyla işbirliği yapmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
“Federal sistem Irak anayasasının temelidir”
Başkan Neçirvan Barzani şöyle devam etti:
Federal sistem Irak anayasasının temelidir. Federalizm, Irak\'taki tüm bölge ve topluluklar için eşitlik ve tam katılımı sağlayabilir. Bu ortaklıkla Irak halkı ekonomik olarak gelişir, sosyal olarak birlik olur. Irak\'taki sorunların çözümü için doğru yol haritası budur. Güç mantığı ve kriterlerine göre hareket etmek ve düşünmek, Irak\'ın hiçbir acısını dindirmeyeceği gibi, ülkedeki sorunları daha karmaşık ve tehlikeli hale getirecektir.
Irak\'ın istikrarlı ve güvenli olabilmesi, gelişebilmesi, bölgede ve dünyada hak ettiği yeri alabilmesi için ayrımcılığın ortadan kaldırılması, Irak’ın tüm toplulukların vatanı olması, hiçbirinin haklarının gasp edilmemesi gerekmektedir. Irak\'ta hiçbir topluluk ötekileştirilmemelidir. Irak, farklı toplulukların bir arada yaşamasıyla güçlenir, aksine topluluklar arasındaki farklılıklar ve çatışmalar da zayıflatır.
Tüm topluluklar siyasi karar alma süreçlerine ve ülkenin yönetimine katılmalıdır. Hiçbir Iraklı topluluk veya vatandaş, dini, mezhebi veya milliyeti ne olursa olsun kendini baskı altında, ayrımcılığa maruz kalmış hissetmemeli, aksine bu devletin tek sahibi olduğunu hissetmelidir.”
“Irak\'ta çok akıllı ve dikkatli hareket etmeliyiz”
Anayasa ruhuna ve içeriğine uygun şekilde uygulandığı taktirde Irak’ta sorunların çözümünün kolay olduğuna dikkati çeken Barzani, “Doğru düşünürsek, barış içinde bir arada yaşama anlayışını geliştirebilirsek, ülkeyi ve çıkarlarını tüm tanımların üstünde tutarsak o zaman bunu başarabiliriz” diye konuştu.
Neçirvan Barzani, “Bölgedeki mevcut çalkantılı durumda biz Irak\'ta çok akıllı ve dikkatli hareket etmeliyiz. Bütün zorluklara göğüs gerebilmek için Irak\'ın sorunlarını çözmesi gerekiyor. Irak\'ta siyasi istikrarın korunması artık her zamankinden daha önemlidir. Irak hâlâ IŞİD\'e karşı yürütülen savaşın sonuçlarından doğan acılarla boğuşuyor, hâlâ ekonomik sıkıntılar ve hizmet sorunları yaşıyor. Dolayısıyla ülkenin istikrar ve iyileşmeye ihtiyacı var. Ülkenin siyasi istikrarını zayıflatacak her adım Irak halkının hayatını da mahveder” değerlendirmesinde bulundu.
“Irak\'ta istikrarın anahtarı Kürdistan Bölgesi ile olan sorunların çözümüdür”
“Irak\'ta istikrarın anahtarının Kürdistan Bölgesi ve Irak Federal Hükümeti arasındaki sorunların çözümü olduğuna inanıyoruz” diyen Barzani, bir kez daha Irak anayasasının sorunların çözümü için çok net bir yol haritası sunduğunu vurguladı.
Çözüm için yalnızca siyasi iradeye ihtiyaç olduğunu belirten Başkan Neçirvan Barzani, “Kürdistan Bölgesi, Bağdat\'la sorunları anayasaya uygun ve karşılıklı anlayışla çözmeye hazırdır. Tüm ülkenin çıkarına olan ve herkesin anayasal haklarını garanti eden bir çözüm. Henüz bir çözüm bulunmasa da Kürdistan Bölgesi ile Irak Federal hükümetleri arasındaki görüşmelerin devam etmesi büyük önem taşıyor. Elbette bugüne kadar devam eden müzakerelerin sonuçları Kürdistan Bölgesi\'nin beklentilerini karşılamıyor ancak müzakerelerin sürdürülmesinin mevcut tüm sorunların çözümü için tek doğru yol olduğuna inanıyoruz. Vazgeçmeyeceğiz ve sorunlara çözüm bulmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
“Kürdistan Bölgesi’ne ait bütçe meselesine hızla köklü bir çözüm bulunmalı”
Maaş sıkıntısı nedeniyle Kürdistan Bölgesi\'ndeki memur, emekli ve çalışanların çok kötü bir durumda olduğunu kaydeden Barzani, “Kürdistan Bölgesi\'ne ait bütçe ve maaş meselesine hızla köklü bir çözüm bulunması, Irak hükümeti ve devlet kurumlarının ulusal bir görevidir. Kürdistan Bölgesi\'ndeki mali kriz ve vatandaşların hayatı üzerindeki bu baskı, Irak ve Kürdistan Bölgesi hükümetleri arasında yapılacak bir anlaşmayla çözülebilir. Kürdistan Bölgesi\'ndeki bu kaygının sona ermesi için hızla çalışılmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
“Kürdistan’dan petrol ihracatına yönelik engeller kaldırılmalı”
Neçirvan Barzani, “Kürdistan Bölgesi\'nden petrol ihracatının yeniden başlaması önündeki engeller kaldırılmalı” diyerek petrol ihracatının askıya alınmasının Irak\'a milyarlarca dolarlık zarar verdiğini ve ülke ekonomisine mal olduğunu söyledi.
Bölgedeki karmaşık durumda Kürdistan Bölgesi\'nin de gelişmeleri ve olası sonuçlarını doğru okuması, değerlendirmesi ve anlaması gerektiğine vurgu yapan Barzani, “Dayanışma, birlik ve anlayış oluşturmak tüm siyasi partilerin birinci görevidir. Bunun için ortak anlayışa varılması, sorun ve çatışmaların çözülmesi konusunda öncelikli görev ve sorumluluk YNK ve KDP\'ye düşmektedir” dedi.
“Kürdistan Bölgesi\'nin karşı karşıya olduğu tehditler tüm sorunlardan daha büyüktür”
YNK ile KDP arasında çözülemeyecek hiçbir sorun bulunmadığının altını çizen Neçirvan Barzani, “Kürdistan Bölgesi\'nin karşı karşıya olduğu tehditler ve zorluklar diğer tüm sorunlardan daha büyüktür ve bunları aşmanın tek yolu anlayış, ortaklık ve işbirliğinden geçmektedir” şeklinde konuştu.
Barzani “Kürdistan Bölgesi’ndeki siyasi partiler ancak ve ancak bir olurlarsa burada ve Bağdat\'ta Kürdistan halkın haklarını ve kazanımlarını koruyabilirler. Bu nedenle bugün tüm Kürdistanlılar siyasi partilerin birliğini her zamankinden daha fazla arzuluyor. Bu, Kürdistan Bölgesi\'nin anayasal kazanımlarının korunmasının garantisidir” yorumunu yaptı.
Irak ve Kürdistan Bölgesi\'nde siyasi, güvenlik ve ekonomik zorlukların yanı sıra iklim değişikliğinin sonuçlarının da önemli bir gündem olarak öne çıktığına işaret eden Barzani, “Bu ciddi bir tehdittir ve bunun Irak\'ın, Kürdistan Bölgesi\'nin ve bölgenin bugünü ve geleceği üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için çok fazla planlama ve çalışma gerektirmektedir” dedi.
Barzani konunun ciddiyetine dikkati çekerek, “Bunun için Irak ve bölge ülkelerinin kendi aralarında ve dünyayla işbirliği yapması gerekiyor. Bu forumdaki tartışmaların bu tehditle mücadele yollarının ve araçlarının belirlenmesine yardımcı olacağını umuyorum” ifadelerini kullandı.
