Wehab Axa di sala 1909an de li Rewandizê hatiye dinê, xwendina xwe ya seretayî li Rewandizê qedandiye û paşê di destpêka salên 1930an de diçe Hewlêrê û xwendina xwe temam dike.
Serok Barzanî: Wehab Axa yek ji damezrînerên PDKê ye
Di dema vekirina peykerê Wehab Axa de, Sîdad Barzanî gotara Serok Barzanî xwend û tê de got: 50 sal bi ser koça dawî ya şoreşgerê navdarê Wehab Axa re derbas dibe, ew kesayetekî dilsozê gel û welatê xwe bû û gelek êş û azar kişandibû. zor û zehmetî, koçberî û zindanîkirina di pêvajoya têkoşîna xwe de. Dîroka têkoşîna vî leheng ne tenê di Şoreşa Mezin a Îlonê de bû, lê rola wî di salên 1940an de dest pê kir û cihê wî di nav şoreş û tevgerên urdan de diyar bû.”
Serok Barzanî herwiha eşkere kir ku di sala 1943an de Wehab Axa rola xwe di piştgîrî kirina şoreşa Barzan de hebû û alîkariya serhildana Barzan kir, lê belê Wehab Axa kemînek ji bo hêzên hikûmeta Îraqê yên ku ji Rewandiz û bi rêya Balayan û Mêrgesorê ve hatibûn danîn, saz kir. Hêzên dijmin têk çûn û Pêşmerge serkeftinek mezin tomar kir û Zeîm Ehmed Hemdî jî di wî şerî de birîndar bû.”
Weke ku Serok Barzanî di axaftina xwe de behsa qonaxeke din a jiyana siyasî ya Wehab Axa jî kir û got: “Wahab Axa di wê demê de peywendiya di navbera birêz Barzanî Nemir û Hizba Hîwê de bû û herî pêbawer û nêzîk bû. Wehab Axa Pêşmerge û şoreşgerê Komara Kurdistanê li Mehabadê bû, ew yek ji fermandarên hêzên Barzan bû di artêşa Komara Kurdistanê.”
Peykerê Wehab Axa ji wêneyekî rast hatiye girtin
Wehab Axa piştî rûxana Komara Kurdistanê li Mehabadê, ji ber nexweşiyê nekarî ligel nemir Barzanî û hevalên wî here Yekîtiya Sovyetê, ji ber wê jî vegeriya Iraqê.
Li gor wêneya ku ji BasNewsê re hatiye şandin, peykerê Wehab Axa ku bi zincîran hatiye girêdan, ji wêneyekî rastîn yê Wehab Axa ye ku di sala 1948an de hatiye kişandin û piştî çend salan ji Mehabadê vegeriyaye, li zindana Mûsilê ye û zincîr kirin.
Wehab Axa di Şoreşa Îlonê de roleke girîng lîst. Ji sala 1963 heta mirina xwe endamê civata serkirdayetiya şoreşê bû û kurdekî wêrek û xwedî tolerans
Ji aliyê girseya gel, serkirdayetiya şoreşê û Nemir Barzanî ve rêz û hezkirin ji bo wî hebû. Jina Wehab Axa Nûriya Xan jî jineke têkoşer û nêzîkî diya Hemaîl bû.”
Azad Cundiyanî di salvegera koça dawî ya bavê xwe de ji Serok Barzanî çi pirsî?
Siyasetmedarê navdar û kurê Wehab Axa Azad Cundiyanî di gotarekê de ku li kêleka vekirina peykerê Wehab Axa pêşkêş kir, got: “Em xwe wek mîratgirê Wehab Axa dibînin. Şoreşa Îlonê û heta kêliyên dawî yên jiyana xwe bi pêşengiya wî têkoşîna, xezîneyeke bi serbilindî û berpirsyariyeke mezin ji me re hişt."
Herwiha Azad Cundiyanî dibêje: “Divê em bi rastî jî bêjin Serok Barzanî, em bi te û PDKê serbilind in û em xwe beşek ji berdewamiya wê rêyê dibînin ku bavê me şopdarê wê yê pêbawer û bêwestan bû. Piştî cudabûna min ji Partiya Demokrata Kurdistanê (PDK) ji Cotmeha 1975 heta Sibata 2017an, îro 29/10/2022 rasterast li ber kamerayên medyayê, daxwazê ji Serok Barzanî dikim ku careke din min pesend bike û şanaziyê bi endamtiya PDKê bike.”
