Suriye ve İran yüzünden ilişkileri koparmakla tehdit eden Suudi Kralını ziyaret eden Obama, Suriyeli isyancılara daha fazla destek işareti verdi
ABD Başkanı Barack Obama, 2009’dan sonra 2. kez ziyaret ettiği Suudi Arabistan’da Kral Abdullah ile biraraya geldi. Geçen yıl Obama’nın Suriye’ye askeri müdahaleden vazgeçmesi ve İran ile nükleer anlaşmaya varması üzerine Suudi yönetiminden üst düzey isimler ABD ile ilişkileri koparma ve başka müttefikler bulma tehdidi savurmuştu. Özellikle 30 yıldır ilk kez hasıl olan ABD-İran yakınlaşmasına karşı İsrail de Suudilerle aynı çizgide.
2 SAAT GÖRÜŞTÜLER
İran ile nükleer pazarlıkların yürüdüğü, ama Cenevre-2’de Suriye’ye diplomatik çözümün çıkmaza saplanmasının ardından Ukrayna krizi yüzünden Rusya’nın Kırım’ı ilhak ettiği bir dönemde Obama’nın Riyad ziyareti dikkat çekti. Dışişleri Bakanı John Kerry ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’ın eşlik ettiği Obama’nın Kral Abdullah ile görüşmesi 2 saat sürdü.
SURİYE’DE AYNI HİZAYA
‘’İki ülkenin Suriye krizi, İran’ın nükleer silah edinmesinin engellenmesi, aşırılıkçılıkla mücadele ve Ortadoğu barış görüşmelerine destek gibi meselelere birlikte çözüm aradığını’’ açıklayan Beyaz Saray, ‘’Obama ABD’nin Suudi Arabistan ile 80 küsur yıllık güçlü ilişkisine verdiği önemi teyit etti’’ dedi. Obama, Suudi Arabistan’ın korkunç insan hakları sicili hakkında Kral’a bir çift laf ettiyse bile, bu, açıklamada yer almadı. Obama’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Yardımcısı Ben Rhodes, Suriyeli isyancılara yardım konusunda Suudilerle koordinasyonun ilerleme kaydettiğini duyurdu. ‘’Suudiler ile ilişkilerimiz Suriye’ye dair taktik farklılık içinde olduğumuz sonbahara nazaran şimdi çok daha güçlü konumda’’ diyen Rhodes,Suudilerle gündemde ‘’Ilımlı Suriye muhalefetini nasıl güçlendirecekleri ve aşırılıkçı grupları nasıl tecrit edeceklerinin’’ de bulunduğunu belirtti. Ancak isyancılara uçaksavar verilip verilmeme konusuna açıklık getirmedi.
Şii İran’la ilgili ise yarı resmi el Riyad gazetesi ‘’Obama, İran’ı bizim kadar iyi tanıyamayacağı gibi İran’ın barışçı hale gelebileceğine de bizi ikna edemez. Güvenliğimiz her şeyden önce gelir ve bu konu kimseyle tartışma götürmez’’ diye yazdı.
OKSİJEN TÜPÜNE BAĞLI
Burnundan oksijen tüpüne bağlı olan 90 yaşındaki hasta Suudi Kralı Abdullah’ın el hareketleri eşliğinde hararetle konuşması ve Obama tarafından pür dikkat dinlenmesinin görüntüleri Suudi televizyonunda yayımlandı.
‘Türkiye’ye rol biçilmedi’
WASHINGTON Post yazarı David Ignatius, ABD Başkanı Barack Obama ile Suudi Kralı Abdullah’ın dünkü görüşmesi öncesi yayımladığı makalede, gündemin Suriye muhalefetine gizli yardımların çapını genişletmek olduğunu belirtti. Ignatius, Obama’nın bu programı onaylamasının, Suriye politikası yüzünden kavgalı bir dönemin ardından, ABD-Suudi ilişkilerini yeniden sıkılaştıracağını, ama Suriye rejiminin iki destekçisi Rusya ve İran ile gergin ilişkileri daha da zorlaştıracağını kaydetti. Ayrıntıları perşembe günü hala tartışılmakta olan planın anahatlarını konuyla ilgili yetkililerden aktaran Ignatius, ABD’nin, Suriye operasyonlarını güney cephesine kaydırma ve tek bir komuta merkezi yaratma çabasında Türkiye’ye rol biçilmediğine işaret etti:
»CIA 6 bin Suriyeli isyancıyı Ürdün, Suudi Arabistan’ın kuzeyi ve Katar’da eğitecek.
UÇAKSAVAR VERMEK GÜNDEMDE
» İsyancılar 2 yıldır Esad’ın hava kuvvetlerini durdurmak için uçaksavar füzeleri verilmesi için yalvarıyor. Suudi Arabistan bunların teslimi için ABD’nin onayını istiyor. ABD’ye güvence sunmak için muhalefet MANPADS denen uçaksavarlara sıkı kontrol sözü verdi. O takdirde ilk etapta sadece 5 füze fırlatıcı tedarik edilecek. Her biri takip cihazı ve uzaktan kumandalı kapatma mekanizmasıyla donatılacak bu silahların her kullanılışı da videoya çekilecek. Perşembe itibarıyla ABD yönetimi hala bu meseleyi tartışıyordu.
» İsyancıların kimliklerinin sorgulanması eğitim sırasında ve sonrasında devam edecek. Eğitime alınacak isyancılar, arka planları eğitimciler tarafından öğrenildikçe, ayıklanacak. Ahrar eş Şam, Nusra Cephesi ve Irak Şam İslam Devleti ile çalışmış her savaşçının dışarda bırakılmasını Suudi Arabistan da kabul etti:
» Geçmişte İslami Cephe gibi örgütlere kanalize ettiği ama Kaideci aşırılıkçıların eline geçen yardımlarını durdurmayı kabul eden Katar, buna karşılık, yeni programı ilk yılında finanse etmeyi teklif etti. Ama baş rakibi Suudi Arabistan, buna karşı çıkabilir. Suriye ile sınırında Müslüman aşırılıkçıların faaliyet göstermesine izin vermekle suçlanan Türkiye’nin ne rol oynayacağı ise belli değil.
» Nihayetinde program, insani yardım ulaştırılması için koridorlar açılmasını amaçlayabilir, ama ABD ile müttefiklerinin, insani bölgeleri ne kadar koruyacağı net değil. Ignatius ‘’Suriye’de sonunda diplomatik çözüme ulaşmak için şimdi çatışmaları askeri yönden tırmandırmak gerektiği’’ savına dair ‘’Obama açısından yenilir yutulur bir ilaç değil, ama Suudilerin kışkırtmasıyla, o noktaya gelmiş görünüyor’’ dedi.
