Trump-Putin görüşmesi neden Alaska'da yapılacak, Zelenskiy neden çağrılmadı?

BBC’nin haberine göre ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’daki savaşa son vermek için yürüttüğünü söylediği çabalar kapsamında 15 Ağustos Cuma günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Alaska’da bir araya gelecek.

Görüşme öncesinde Ukrayna toprakları konusundaki açıklamalar öne çıkıyor. Trump, Putin ile yapacağı görüşmede Ukrayna’nın işgal edilmiş topraklarının bir kısmını geri almayı deneyeceğini belirtti.

Daha önce de “toprak değiş tokuşu” fikrini dile getiren Trump, hangi bölgelerin kapsanacağı konusunda net bilgi vermemişti. Avrupa Birliği’nin 26 üyesi (Macaristan hariç), Ukrayna sınırlarının zorla değiştirilmesine karşı ortak bir açıklama yayımladı.

Trump ise olası bir barış anlaşmasının “bazı toprak takaslarını” içermesi gerektiğini sık sık vurguluyor. Buna göre Rusya, Donbas ve Kırım’ı elinde tutarken Herson ve Zaporijya bölgelerinden çekilebilir.

Görüşme hakkında merak edilenler

Trump’ın Putin ile yapacağı görüşme, Ukrayna’daki savaşa son verme yönündeki girişimlerinin bir parçası olarak görülüyor. BBC’nin aktardığına göre bu karar, Rusya’ya ateşkesi kabul etmesi ya da daha ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalması için tanınan sürenin dolduğu gün açıklandı.

Yaz aylarında Trump’ın girişimiyle yapılan üç tur müzakere barışa yakınlaşma sağlamadı. 15 Ağustos’ta planlanan Alaska görüşmesinin ise yeni tartışmalar doğurması bekleniyor.

Putin ve Trump neden görüşüyor?

Trump, başkanlık görevine başlamadan önce savaşın sona ereceği sözünü vermiş, göreve geldikten sonra da bu vaadini sık sık yinelemişti. Ancak BBC’ye yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı’nın kendisini “hayal kırıklığına uğrattığını” söyledi.

Geçen ay Trump, Putin’e derhal ateşkesi kabul etmesi için süre tanımış, ancak bu sürenin dolmasına günler kala Alaska’da yüz yüze görüşme kararı alındığını duyurmuştu.

Görüşme nerede yapılacak?

Başlangıçta Roma, Macaristan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi seçenekler gündeme gelse de, nihai karar “daha yakın” bir nokta olan Alaska’da verildi. Trump, Truth Social platformunda yaptığı paylaşımda görüşmenin “büyük Alaska eyaletinde” olacağını açıkladı.

Toplantının yapılacağı tam yer ise henüz duyurulmadı.

Ukrayna katılıyor mu?

ABD medyası, başarılı olması halinde bu görüşmenin Trump, Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin katılacağı başka bir zirveyle devam edebileceğini aktardı. Ancak şimdilik Zelenskiy’nin Alaska’daki toplantıya davet edilmediği görülüyor.

Zelenskiy, Ukrayna’nın katkısı olmadan yapılacak herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyeceğini belirtiyor ve Avrupa’nın sürece dahil edilmesi gerektiğini vurguluyor.

Taraflar bu görüşmeden ne bekliyor?

Trump, hedefinin net olduğunu söylüyor: seçim kampanyasında verdiği savaşı durdurma sözü. Trump yönetimi, Rusya’ya Kırım ve Donbas’ın verilmesini, buna karşılık Herson ve Zaporijya’dan çekilmesini öngören bir ateşkes planını Avrupalı liderlere anlatıyor.

Ukrayna ise başta Kırım olmak üzere toprak kaybını kabul etmeyeceğini yineliyor.

Görüşme neden Alaska’da yapılacak?

Alaska’nın ABD toprağı olması güvenlik açısından avantaj sağlıyor. Ayrıca, ABD’nin 150 yılı aşkın süre önce Rusya’dan satın aldığı topraklarda iki liderin buluşması sembolik anlam taşıyor.

Rusya ve ABD, Bering Boğazı ile ayrılan komşu ülkeler. Bu nedenle, Putin’in yardımcısı Yuri Uşakov, Alaska’nın “mantıklı bir seçim” olduğunu belirtiyor.

Ayrıca ABD, Putin hakkında tutuklama kararı bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yargı yetkisini tanımıyor; bu da Putin’in yasal sorun yaşamayacağı anlamına geliyor.

Önceki doğrudan görüşmeler

Trump ve Putin, Şubat ayında telefonla görüşerek 2022’deki işgalden bu yana ilk doğrudan teması kurmuştu. İki liderin fiziksel olarak en son bir araya gelmesi ise 2021’de, Biden döneminde Cenevre’de gerçekleşmişti.