ABD ve Lübnan arasında yeni dönem: Silahsızlanma tartışmaları derinleşiyor

ABD’nin Beyrut’a gönderdiği özel temsilciler Thomas Barrack ve Morgan Ortagus, pazartesi günü Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn ile Baabda Sarayı’nda bir araya geldi. Ziyaret, Lübnan hükümetinin iki hafta önce ABD’nin Hizbullah’ı silahsızlandırmaya yönelik tarihi fakat tartışmalı planını onaylamasının ardından gerçekleşti.

Lübnan medyasına göre Barrack ve Ortagus pazar gecesi Beyrut’a ulaştı. Trump yönetiminin başında Lübnan dosyasını Ortagus yürütürken, daha sonra görevi Barrack devralmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, “Büyükelçi Barrack’ın odak noktası Başkan’ın hedeflerini gerçekleştirmek. Başkan Trump barışa kararlı ve Lübnan’ın istikrarı bölgesel güvenlik ve refah açısından kilit önem taşıyor” açıklamasını yaptı.

ABD’li yetkililerin görüşmeleri, İsrail’in Lübnan’a yönelik günlük saldırılarını tırmandırabileceği endişelerinin arttığı bir dönemde yapılıyor. ABD’nin sunduğu planın hükümette kabul edilmesi sırasında Şii bakanlar toplantıyı terk etmiş, karar Hizbullah ve İran tarafından sert şekilde eleştirilmişti.

Hizbullah lideri Naim Kasım, silahsızlandırma adımlarının ülkeyi İsrail’e teslim etmek anlamına geldiğini savunarak, Lübnan’ın “yaşayamayacağını” söyledi. Kasım, protesto gösterilerini şimdilik ertelediklerini ancak gerekirse ABD’nin Beyrut Büyükelçiliği’ne kadar uzanabileceklerini ifade etti.

Planın en önemli unsurlarından biri, Lübnan ordusunun 31 Ağustos’a kadar bir silahsızlanma yol haritası sunması ve yıl sonuna kadar tüm silahların devlet kontrolüne geçmesi.

ABD heyetinin ziyareti, İran Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Ali Laricani’nin Lübnan’a yaptığı temasların hemen ardından geldi. Cumhurbaşkanı Avn ve Başbakan Nawaf Selam, Laricani’ye Tahran’ın eleştirilerine karşı net bir tavır sergileyerek İran’ın Lübnan iç işlerine müdahalesini reddettiklerini vurguladı. Avn, hafta sonu Suudi basınına da benzer açıklamalarda bulundu.

Suudi Arabistan, geçmişte Lübnan’ın en büyük mali destekçilerinden biri olmasına rağmen Hizbullah’ın artan etkisi nedeniyle desteğini çekmişti. Ancak son dönemde yeniden sürece dâhil olacağı mesajını veriyor. Uluslararası bağışçılar da yardımların Hizbullah’ın silahsızlandırılması ve ekonomik reformlara bağlı olduğunu dile getirdi.

Bir dönem bölgedeki en güçlü silahlı örgüt olarak görülen Hizbullah, geçen yıl İsrail’le yaşanan savaşta lider kadrosunu ve büyük bir silah stoğunu kaybetti. Kasım ayında varılan kırılgan ateşkese rağmen İsrail saldırılarını sürdürüyor.

ABD planı yalnızca Hizbullah’ın silahsızlandırılmasını değil, aynı zamanda İsrail’in Lübnan topraklarından çekilmesini ve günlük bombardımanlarını durdurmasını da öngörüyor.