Kürt iş insanı Hamdi Ulukaya'nın sponsorluğu neden tartışılıyor?

Fenerbahçe Spor Kulübü’nün, ABD merkezli Chobani markasıyla yaptığı stat isim hakkı ve futbol A takımının Avrupa maçlarındaki forma göğüs sponsorluğu anlaşması, Türk futbolunda nadir görülen bir kamuoyu tepkisine yol açtı. Bu tepkinin merkezinde, sponsorluk anlaşmasının ekonomik boyutundan çok, markanın sahibi Hamdi Ulukaya’nın etnik kimliği ve geçmiş demeçleri yer aldı.

Sosyal medyada hızla yayılan tepkiler, Türkiye’de futbolun sadece bir spor değil, aynı zamanda kimliklerin, değerlerin ve toplumsal fay hatlarının kesiştiği bir alan olduğunu bir kez daha gösterdi. Futbol kulüpleri, sadece sportif kurumlar değil, ideolojik, etnik, dini ya da sınıfsal aidiyetin taşıyıcıları olarak işlev görüyor.

Hamdi Ulukaya’nın Kürt kimliğini açıkça ifade etmesi, özellikle milliyetçi reflekslerle hareket eden taraftar kesimlerinde “kulüp değerlerine aykırı” olarak algılandı. Ancak bu kesimler, yıllardır kulüplerin çok uluslu sponsorlarla kurduğu ticari ilişkileri sorgulamadan kabul etmişti.

Ulukaya’nın 2015 yılında CNN’e verdiği röportajda Türkiye’den ayrılma gerekçesini “Kürt olmam ve Kürtlerin haklarını savunmam” şeklinde açıklaması, bazı taraftarlar ve sosyal medya kullanıcıları tarafından “PKK'ye  yakın durmakla” itham edilmesine yol açtı. Ayrıca sponsorluk anlaşmasının imza töreninde yaptığı konuşmada “Türk” yerine “Türkiyeli” ifadesini kullanması da sosyal medyada tepki çekti.

Fenerbahçe yönetimi ise anlaşmaya bütüncül ve destekleyici bir yaklaşım sergiliyor. Başkan Ali Koç, bu ortaklığın sadece ticari değil, vizyoner ve stratejik bir birliktelik olduğunu vurguladı. Kulüp, stat isim sponsorluğundan 5+5 yıllık anlaşmayla yıllık 10 milyon Euro, forma sponsorluğundan ise 2+3 yıllık anlaşmayla yıllık en az 4 milyon Euro gelir elde edecek.

Sosyal medyadaki tepkilerin ne kadarının gerçek taraftar iradesini yansıttığı tartışmalı. Bazı büyük taraftar grupları sessiz kalırken, 12 Numara adlı platform anlaşmanın iptal edilmesini talep etti. Ayrıca eleştirilerin bir kısmının organize trol kampanyaları tarafından yürütüldüğü gözlemleniyor.

Türkiye’de futbol, genellikle “birleştirici güç” olarak tanımlansa da bu örnek, sporun ayrıştırıcı etkisini gözler önüne seriyor. Futbol kulüpleri toplumsal kutuplaşmaların da taşıyıcısı haline gelirken, taraftarlık sadece skor ve forma renkleri üzerinden değil, temsil ve ideoloji üzerinden şekilleniyor.

Hamdi Ulukaya ve Chobani Markası

Erzincan doğumlu Kürt iş insanı Hamdi Ulukaya, Ankara Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi okuduktan sonra 1994’te ABD’ye göç etti. 2005 yılında New York’ta terk edilmiş bir yoğurt fabrikasını satın alarak kurduğu şirketle, geleneksel Türk yoğurdunu Amerikan pazarına uyarladı ve Chobani markasını yarattı.

Chobani, yoğurt dışında kefir, sütlü içecekler, bitkisel bazlı ürünler ve atıştırmalıklar gibi çeşitli kategorilerde de üretim yapıyor. Forbes’a göre Ulukaya’nın serveti 2,3 milyar dolar. Sosyal girişimci kimliğiyle de tanınan Ulukaya, mültecilere iş imkanı sağlayan programlara öncülük ediyor. Göçmen istihdamı ve mülteci politikaları konusundaki duruşu nedeniyle ABD’de bazı aşırı sağ grupların hedefi oldu.