Washington Post: Putin ABD barış planına kapıyı araladı

Washington Post’un haberine göre, Rusya, önümüzdeki hafta ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff liderliğinde bir heyeti Moskova’da ağırlamayı bekliyor. Görüşmelerin, Başkan Vladimir Putin’in “gelecekteki anlaşmaların temeli” olarak nitelendirdiği ABD barış teklifini ele almak amacıyla yapılacağı bildirildi.

Putin, perşembe günü yaptığı açıklamada, Başkan Donald Trump’ın Rusya-Ukrayna çatışmasını çözmeye yönelik son girişimine belirli bir açıklık gösterdiğini söyledi. Haberde, ABD-Ukrayna müzakereleriyle Cenevre’deki son hafta boyunca orijinal 28 maddelik planın Kiev için daha kabul edilebilir hale getirilmek üzere değiştirildiği aktarıldı.

Putin’den açıklama

Putin, Kırgızistan’daki bir güvenlik zirvesinde, “Genel olarak, bunun gelecekteki anlaşmaların temeli olabileceği konusunda hemfikiriz, ancak şu anda herhangi bir nihai versiyon hakkında konuşmam kaba olur; çünkü henüz yok. Bazı konular temel nitelikte ve genel olarak Amerikan tarafının, Anchorage öncesi ve sonrası görüştüğümüz pozisyonumuzu dikkate aldığını görüyoruz.” dedi.

Putin, bir basın toplantısında ayrıca, “Daha önce anlaştığımız üzere, toplantı ABD tarafından önümüzdeki hafta Moskova’da teklif ediliyor.” açıklamasını yaptı ve Witkoff’un görüşmede yer almasını beklediğini belirtti.

Planın sızdırılması ve tepkiler

Putin’in açıklaması, tam 28 maddelik planın medyaya sızdırılmasından bir haftadan fazla bir süre sonra geldi.

Haberde, planın bazı bölümlerinin Moskova lehine olması nedeniyle Kiev ve birkaç Avrupa hükümetinin rahatsız olduğu aktarıldı.

Avrupa liderleri ve Ukrayna’nın sunduğu karşı önerilerle plan 19 maddeye indirildi; bu hâliyle Ukrayna için daha kabul edilebilir oldu, ancak Rusya, orijinal taslağı daha ileri görüşmeler için temel olarak gördüğünü ifade etti.

Lavrov ve tartışmalı belgeler

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu hafta yaptığı açıklamada, revize edilen belgelerin Putin’in ağustos ayında Trump ile Alaska’da yaptığı görüşmede talep ettiklerinden sapması durumunda “temel olarak farklı bir durumla karşı karşıya kalacaklarını” belirtti.

Putin, Rusya’nın “oturup belirli konuları ciddi şekilde görüşmeye hazır olduğunu” ifade etti, ancak Moskova’nın Ukrayna’nın mevcut liderliğiyle belge imzalamakta çok da anlam görmediğini ekledi.

Haberde, Putin’in, Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin geçen yıl seçim yapmayarak meşruiyetini kaybettiği yönündeki yaygın Kremlin iddiasını yinelediği aktarıldı; buna rağmen yasal olarak olağanüstü hal altında seçimlerin askıya alındığı belirtildi.

Carnegie Rusya-Avrasya Merkezi uzmanı Tatyana Stanovaya, “Kremlin, çalışabileceği açık statüye sahip resmi, yazılı bir metin istiyor. Şu anda sadece bekliyor.” dedi.

Stanovaya, “Şu anda Putin’in hedeflerini yeniden hesaplamasını veya temel taleplerinden vazgeçmesini gerektirecek bir durum görmüyorum. Savaş alanındaki durumdan her zamankinden daha emin ve Kiev’in kazanamayacağını ve Rusya’nın bilinen şartlarıyla müzakere etmek zorunda olduğunu kabul edene kadar bekleyebileceğine inanıyor.” ifadelerini kullandı.

Donbas ve askeri seçenekler

Putin, Rusya’nın Donbas bölgesinden Ukrayna güçlerinin çekilmesini beklediğini belirtti; çatışmaların devam ettiğine dikkat çekti.

Putin, Ukrayna bu bölgelerden çekilirse “düşmanlıkları durduracaklarını”, aksi halde “hedeflerine askeri yollarla ulaşacaklarını” söyledi.

Witkoff’un savunulması

Putin, Witkoff hakkında medyaya yansıyan iddialara da yanıt verdi. Haberde, Witkoff’un Trump ile barış anlaşmasını daha etkili müzakere etme yollarını Rus danışman Yuri Uşakov’a tavsiye ettiği yönündeki sızıntılara atıfta bulunuldu.

Putin, “Bay Witkoff’a kim saldırıyor? Bunlar, alternatif görüşe sahip ve Ukrayna yönetimiyle birlikte para çalmak isteyen temsilciler” dedi.

Ukrayna’nın beklentisi

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha, Kiev’in ABD heyetiyle yapılacak görüşmelerden somut ilerleme beklediğini ifade etti. Trump yönetiminin, Ukrayna’nın anlaşmayı kabul etmesi için Şükran Günü’ne kadar süre koyduğu, ancak daha sonra bu talebin geri çekildiği bildirildi.

Zelenskiy’nin başdanışmanı Andriy Yermak, Ukrayna heyetinin ABD heyetiyle bu hafta sonu görüşme yapmayı planladığını açıkladı.

Yermak sosyal medyada, “Ortak temel hedefimiz değişmedi: Ukrayna için kalıcı ve onurlu bir barış sağlamak. Cenevre’de yaptığımız gibi, şimdi somut adımlar atmak için yapıcı bir diyalog hazırlıyoruz.” dedi.

ABD tarafındaki yapısal sorunlar

Stanovaya, Trump’ın barış sürecinde ayrıntılara girmeyip farklı görüşleri olan birden çok ABD yetkilisini sürece dahil etmesinin Moskova açısından “ciddi yapısal bir sorun” yarattığını belirtti.

Uzman, “ABD tarafında gerçekten kimle konuşacaklar? Steve Witkoff uygun ve Rus fikirlerine açık, ancak bürokratik olarak izole ve siyasi olarak kırılgan. Bilinen Rus pozisyonlarını yeniden paketleyip hemen ölüyor.” dedi.

Stanovaya, Marco Rubio ve diğer yetkililerin de süreçte yer aldığını belirtti. Putin, Lavrov’un kamu önünde görünmemesi nedeniyle görüşmelerden uzaklaştırıldığı iddialarını yalanladı ve Witkoff’la temasın Uşakov ve Rus elçisi Kirill Dmitriev aracılığıyla yürütüldüğünü söyledi.

Putin, “Hayır, bu saçmalık. Hiç gözden düşmedi. Kendi çalışma programı var… Amerikan ortaklarla bir toplantı için hazırlanıyor.” dedi.