Hamas müzakerede: Hangi maddelerde değişiklik isteniyor?

Guardian'ın haberine göre "Hamas liderliği İstanbul, Doha ve Gazze'ye dağılmış" durumda. Times of Israel'e konuşan kaynaklar da Türkiye, Mısır ve Katar'dan arabulucuların Hamas'ın yönetici kadrosuyla yoğun müzakere yürüttüğünü söylüyor.

Filistinli örgütün, anlaşmada değiştirilmesini istediği şartlar arasında Hamas'ın silahsızlandırılması yer alıyor. Guardian'ın analizinde, Hamas'ın bunu özellikle iki devletli çözüme yönelik önemli bir ilerleme kaydedilmeden kabul etmeyebileceği yazılıyor.

Berlin merkezli düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Hugh Lovatt, Hamas hareketi içinde çeşitli sesler olduğuna dikkat çekerek şunlar söylüyor:

Hareket içinde farklı eğilimler var. Doha'daki üyeler, özellikle Gazze'deki askeri liderliğe kıyasla daha pragmatik. Askeri liderliğin ve savaşçıların desteğini kazanmanın açık bir ihtiyaç olduğu ortada. Askeri kanatta, özellikle genç savaşçılar arasında savaşmaya devam etme eğilimi var.

Tel Aviv Üniversitesi'nden Michael Milshtein ise Hamas içinde ciddi fikir ayrılıkları olmadığını savunuyor:

Gazze, Batı Şeria ve yabancı ülkedeki lider kadro arasında gerçek bir ihtilaf olduğunu düşünmüyorum. Silahlı mücadele, onların doğası ve kimliğinde çok derin bir ilke olduğu için, hepsi silahsızlanmaya karşı çıkmakta hemfikir.

Trump'ın planı kapsamında, ateşkes devreye girdikten sonra 72 saat içinde Hamas'ın silah bırakıp tüm rehineleri salıvermesi isteniyor. Bunun karşılığında İsrail ordusunun Gazze'den kademeli olarak çekilmesi, tampon bölgeler oluşturulması ve binden fazla Filistinli mahkumun serbest bırakılması öngörülüyor.

Analizde, İsrail'in salıvermeyi planladığı Filistinli mahkumların çoğunun müebbet hapis cezasını çekmekte olduğuna, bu kişilerin serbest bırakılmasının Hamas'ın elini güçlendirebileceğine dikkat çekiliyor. Diğer yandan İsrail ordusunun çekilme sürecinde anlaşmaya uymaması ihtimalinin Hamas'ta endişe yarattığı belirtiliyor.

Milshtein'ın İsrail ordusundaki kaynaklardan aktardığına göre savaşın başından bu yana Hamas komutanlarının yüzde 90'ı öldürüldü. Filistinli örgütün elindeki roketlerin yüzde 97'sinin imha edildiği, tünel ağınınsa sadece yüzde 40'ının dağıtıldığı savunuluyor.

Akademisyen, Hamas'ın bu koşullara hızla uyum sağladığına işaret ederek, "Hamas'ı tamamen ortadan kaldıramazsınız. Onlar dönüşüm geçirdiler ve hayatta kaldılar" diyor.

ABD Başkanı'nın 20 maddelik planına göre Gazze Şeridi, teknokrat bir Filistinli komite tarafından geçici olarak yönetilecek. Trump'ın başkanlık edeceği "Barış Kurulu" da bu komitenin faaliyetlerini denetleyecek. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun onayladığı plan kapsamında, kurulda eski Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair de yer alacak. Hamas'ın ise yönetimde söz sahibi olması öngörülmüyor.