Kubad Talabani: Kürdistan Bölgesi-Federal Hükümet ilişkileri kurumsal temele dayanmalı

Başkent Erbil'de, Ortadoğu Araştırma Enstitüsü (MERI) tarafından düzenlenen forum, ikinci gününde devam ediyor.

Kürdistan Bölgesi Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani, forum kapsamında katıldığı “Irak ve Kürdistan Bölgesi: İkili Kırılganlıklar, Ortak Gelecekler” başlıklı oturumda, Kürdistan Bölgesi’ndeki durum, Irak’la ilişkiler ve bölgedeki durumu değerlendirdi.  

Irak’ın mevcut yönetim biçimini eleştiren Talabani, Irak Anayasası’nın tam olarak uygulanmadığını belirterek, Bağdat’ta bekleyen yasa tasarılarının anayasal boşlukları doldurabileceğini söyledi.

“Kürtler Bağdat’ta güçlü olursa, bu boşluklar doldurulur” diyen Talabani, Kürdistan Bölgesi ile federal hükümet arasındaki ilişkilerin kurumsal temele oturtulması gerektiğini vurguladı.

“Ülke böyle yönetilemez”

Forumda Irak’ın yönetim anlayışını eleştiren Talabani, ilişkilerdeki istikrarsızlığa dikkat çekti:

“İlişkiler bir gün iyi, bir gün kötü olamaz. Federal hükümetle Kürdistan Bölgesi arasındaki ilişkiler anayasal ilkelere, bakanlıktan bakanlığa, parlamentodan parlamentoya kurumsal temelde yürütülmelidir. Kararların keyfi biçimde değiştiği bu durum sürdürülemez.”

Kürdistan Bölgesi’nin geleceği açısından Bağdat’la güçlü ilişkilerin önemine vurgu yapan Talabani, “Kürdistan Bölgesi’nin stratejik derinliği Bağdat’tır. Partim Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK), bu anlayışla Bağdat’taki konumunu güçlendirmeye çalışıyor. Kürdistan Bölgesi’nin yüksek çıkarlarıyla ilgili tartışmalar Bağdat’ta yapılmalı” ifadelerini kullandı.

Talabani, anayasanın uygulanmamasının yanı sıra Irak Parlamentosu’nda bekleyen yasaların da ciddi bir boşluk yarattığını, bu boşlukların yalnızca Bağdat’taki siyasi birlik ve güçle doldurulabileceğini ifade etti.

Petrol ve Gaz Yasası: “Irak’ın ekonomik anayasası olabilir”

Petrol ve Gaz Yasası’nın eksikliğine de değinen Talabani, yasanın yalnızca Kürdistan Bölgesi için değil, Basra ve Anbar gibi diğer bölgeler için de önemli olduğunu belirtti.

Talabani, “Eğer bir petrol ve gaz yasası olursa, bu sadece Kürdistan için değil, tüm Irak için iyi olur. Uluslararası şirketlere güven verir, ülkeye yatırım getirir” dedi.

Talabani, 2007’den bu yana farklı taslakların gündeme geldiğini ancak kalıcı bir çözüme ulaşılamadığını hatırlattı.

Başbakan Yardımcısı, “Irak gibi 46 milyon nüfuslu bir ülkenin tek gelir kaynağı petrol ama bu sektörü düzenleyen bir yasası yok. Bu bir felaket” diye konuştu.

“Bağdat’ta askeri değil, anayasal güçle var olmalıyız”

Celal Talabani döneminde stratejik meselelerin Bağdat’ta çözüldüğünü hatırlatan Kubad Talabani, Kürtlerin Bağdat’ta yeniden etkin olması gerektiğini söyledi.

Talabani, “Bağdat’a gittiğimizde askeri güçle değil, halkın ve anayasanın gücüyle gitmeliyiz. Orada sadece Kürtlerin değil, tüm Irak halkının haklarını savunmalıyız” diye belirtti.

Kerkük hakkında: “Rewar, Kerkük’ün valisi, Kürtlerin değil”

Kerkük konusuna da değinen Talabani, YNK’nin Kerkük politikasının kapsayıcı olduğunu dile getirdi.

Talabani, “Kerkük Valisi Rewar Taha sadece Kürtler için değil, Türkmen, Arap, Hristiyan ve Kakaî kardeşlerimiz için de çalışıyor. Mam Celal’in siyaseti buydu: Kerkük tüm halkların evidir” ifadelerini kullandı.

Türkmenlerin yerel yönetime katılımının önemine değinen Talabani, “Diyalog kapısı kapanmadı” diyerek Kerkük’te siyasi uzlaşma çağrısı yaptı.

“Kürtler birleştiğinde güçlü olurlar”

Irak’taki yaklaşan parlamento seçimlerine ilişkin soruya yanıt veren Talabani, Kürt partilerinin birlik içinde olmasının gerekliliğini vurguladı.

Talabani, “Tarih bize gösterdi ki Kürtler ne zaman bölündülerse zayıf oldular, ne zaman bir oldularsa güçlü oldular. KDP ve YNK rakip olabilir, ancak Kürdistan Bölgesi’nin geleceğiyle ilgili konularda bir olmalıyız” şeklinde konuştu.