Dünyanın En Gelişmiş Ordusu İnsansız Hava Aracı Savaşında Nasıl Bu Kadar Geride Kaldı?

ABD ordusu, insansız hava araçlarıyla yürütülen savaşlarda rakiplerinin gerisinde kaldığını itiraf ederken, Pentagon bu alanda hızlı bir dönüşüm başlatıyor. Temmuz ayında kurulan “ortak kurumlar arası görev gücü”, ordunun İHA kapasitesini artırmayı ve modern savaş gereksinimlerine uyum sağlamayı hedefliyor. Kara Kuvvetleri Komutan Yardımcısı General James Mingus, İHA’ları, küçük güçlerin büyük güçleri dezavantajlı duruma düşürmek için kullanabileceği “bugünün EYP’si” olarak nitelendirdi.

Uzmanlar, ABD ordusunun İHA alanında yavaş kalmasının nedenlerini, geçmişte MRAP araçlarının konuşlandırılmasındaki bürokratik gecikmelere benzetiyor. Pentagon, eski savaş odaklı düşünce yapısı ve uzun süren onay süreçleri nedeniyle modern İHA savaşındaki hızlı değişime ayak uydurmakta zorlanıyor. Savunma Bakanlığı, Temmuz ayında “ABD Askeri İHA Hakimiyetini Serbest Bırakmak” girişimini başlattı. Ancak ABD birlikleri hâlâ modern savaş alanının gerektirdiği küçük, ölümcül ve yüksek sayıda İHA ile donatılmış değil.

ABD ordusunun temel sorunlarından biri de teknoloji değil, savaş doktrini ve eğitim. Uzmanlar, ordunun mevcut birliklerde küçük İHA sistemlerini yaygınlaştırmakla sınırlı kaldığını, yeni birlikler ve yeni askeri mesleklerin yaygınlaşmasına ise direnç gösterdiğini belirtiyor. Deniz Piyadeleri, yüksek hacimli ve yıpranmaya dayanıklı İHA kullanımını içeren doktrinler geliştirse de, bu çalışmalar hâlâ başlangıç aşamasında. Donanma ise Hint-Pasifik’te olası bir çatışmada, havada, karada ve su altında çok sayıda İHA kullanmayı hedefleyen uzun vadeli planlar üzerinde çalışıyor.

Pentagon, yeni bütçesiyle İHA araştırmalarına rekor düzeyde kaynak ayırsa da, üretim kapasitesi, ticari hazır parçaların kullanımı ve sözleşme süreçlerindeki yavaşlık, ABD’nin modern İHA savaşındaki eksikliğini gideremiyor. Örneğin, ABD hâlâ büyük ölçüde Çin yapımı bileşenlere bağımlı ve üretim altyapısı yeterli değil. Blue İHA programı, Çin malı olmayan sistemler üretmeyi hedeflese de sınırlı bütçe ve kaynak nedeniyle sınırlı sayıda araç üretilebildi.

Uzmanlar, Ukrayna örneğinde görüldüğü gibi, hızlı adaptasyon ve operasyonel uyum yeteneğinin modern İHA savaşında belirleyici olduğunu belirtiyor. Ukrayna, İHA’ları hızlı bir şekilde üreterek ve sahada etkili şekilde kullanarak Rus saldırılarını karşılıyor. ABD ise hâlâ bürokratik süreçler, onay mekanizmaları ve eski savaş deneyimlerine dayalı doktrinlerle mücadele ediyor.

Pentagon’un önündeki en büyük görev, İHA’ların kitlesel ve etkili kullanımını sağlayacak doktrin, eğitim ve lojistik altyapıyı hızla oluşturmak. Uzmanlar, ABD’nin gelecekteki asimetrik savaşlardaki etkinliğinin, bu sürecin ne kadar hızlı ve esnek yönetileceğine bağlı olduğunu vurguluyor.