Erbil’den Bağdat’a Çağrı: Petrol Dışı Gelirlerde Ortak Anlaşma Şart

Başbakan Mesrur Barzani, Çarşamba günü Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık ederek, acil ekonomik ve yönetsel meseleler ile federal hükümetle ilişkileri görüştü.

Toplantıda özellikle 27 Eylül 2025 tarihli üçlü petrol ihracat anlaşmasının ardından bölgenin ekonomik durumu ve petrol dışı gelirlerin paylaşımı ele alındı.

Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri Omed Sabah, bölgenin yeni mali durumuna ilişkin ayrıntılı bir rapor sundu. Maliye ve Ekonomi Bakanlığı verilerine dayanan raporda, anlaşma kapsamında Kürdistan’daki günlük ortalama 195.000 varil petrolün SOMO’ya devredildiği ve gelirlerin federal bütçeye aktarıldığı belirtildi.

Kurul, bu düzenlemenin devam ettirilmesi kararlılığını teyit ederken, özellikle Ağustos 2025 ve sonrası için maaş ve hak ödemelerinin zamanında yapılması konusunda Bağdat’ın yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğini vurguladı.

Bakanlar Kurulu ayrıca, federal hükümetin petrol dışı gelirlerdeki payının açık ve adil şekilde belirlenmesi gerektiğini belirtti. Federal Mali Yönetim Kanunu’nun 29. maddesi ve Federal Bütçe Kanunu’nun 21/2 maddesi bu payın açıkça tanımlandığını ortaya koyuyor.

Ancak, federal Maliye Bakanlığı bölgeye yatırım ve işletme harcamaları için ödemeleri henüz yapmadı. Bu durum, Kürdistan Bölgesi’ni kendi gelirlerinden harcamaları karşılamaya zorladı. Kurul, 2023’ten bu yana gelir ve gider raporlarının şeffaf bir şekilde federal bakanlığa sunulduğunu ve hem federal hem bölgesel denetim kurulları tarafından incelendiğini vurguladı.

Bakanlar Kurulu, federal hükümetin müzakere heyetleri arasında bakanlık komitesi denetiminde toplantıların devam etmesini ve petrol dışı gelir paylaşımında ortak bir anlaşmaya varılmasını talep etti. Kurul, bu konunun petrol meselesinde olduğu gibi hızlı çözülmesi gerektiğini belirtti.

Toplantıda ayrıca başka önemli konular da görüşüldü. Adalet Bakanı Farhad Ahmed, 2021 tarihli Devlet Mallarının Satışı ve Kiralanması Kanunu’na aykırı olduğu gerekçesiyle Kürdistan Bölgesi Ekonomi Konseyi’nin önceki bir kararının iptalini önerdi ve karar oy çokluğuyla geri alındı.

İçişleri Bakanı Reber Ahmed ise vatandaşların yaşam ve mal güvenliğini korumak için hazırlanan “Güvenlik Rehberi”ni sundu. Rehber, binaların, fabrikaların ve projelerin güvenli inşası için standartlar belirliyor. Kurul, rehberi oy çokluğuyla onayladı ve bakanın uygulama talimatlarını vermesini yetkilendirdi.