İsrail-ABD-Suudi Hattı: F-35 Satışı İçin Normalleşme Şartı

İsrail-ABD-Suudi Arabistan hattında askeri ve siyasi temaslar sürüyor. İsrailli yetkililere göre, İsrail yönetimi ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 savaş uçağı satmasına karşı çıkmıyor, ancak bunun Suudi Arabistan’ın İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesi koşuluna bağlanmasını istiyor.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Salı günü Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi bekleniyor. Görüşmede F-35 satışı, ABD-Suudi güvenlik anlaşması ve İsrail ile olası normalleşme konularının gündeme gelmesi öngörülüyor.

Trump, geçen ay Bin Selman ile yaptığı telefon görüşmesinde, “Gazze savaşının sona ermesiyle Suudi Arabistan’ın İsrail ile normalleşme yolunda ilerlemesini beklediğini” söylemişti. Cuma günü ise Washington’dan Florida’ya giderken gazetecilere, Suudi Arabistan’ın İsrail ile ilişkilerini normalleştirme olasılığını Bin Selman ile görüşeceğini belirtti ve “Suudi Arabistan çok kısa sürede İbrahim Anlaşması’na dahil olacak” dedi.

İsrailli yetkililer, F-35 satışının İsrail ile ilişkilerin tamamen normalleşmesinin bir parçası olarak gerçekleşmesi gerektiğini vurguluyor. Bir yetkili, “ABD’nin Suudi Arabistan’a karşılığında herhangi bir diplomatik kazanım olmadan F-35 vermesi hata olur ve ters etki yaratır” dedi.

Suudi Arabistan, 48 adet F-35 savaş uçağı alma yolunda ilerliyor. İsrail, bölgede F-35’lere sahip tek ülke olarak “niteliksel askeri üstünlüğünü” (QME) korumaya çalışıyor. ABD Kongresi, 2008 yılında İsrail’in QME’sine bağlılığı resmî kanun hâline getirmişti.

İsrailli yetkililer, Suudi Arabistan’a tedarik edilecek F-35’lerin ülkenin batı kesimlerindeki üslerde konuşlandırılmamasını talep etmeyi planlıyor. Ayrıca İsrail’in, ABD’den benzer güvenlik garantileri talep etmesi ve Suudi Arabistan’ın İsrail’e yakınlığı nedeniyle olası risklerin önüne geçilmesi bekleniyor.