Moskova: 'Barış Anlaşması' Rusya’nın güvenlik çıkarlarını garanti altına almalı

Rusya, Salı günü yaptığı açıklamada Ukrayna ile yapılacak herhangi bir anlaşmanın hem kendi güvenliğini hem de Ukrayna’daki Rusların güvenliğini garanti altına alması gerektiğini söyledi. Açıklama, Ukrayna’nın müttefiklerinin olası barış görüşmelerini ele almak üzere toplandığı sırada geldi. Daha önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Rusya lideri Vladimir Putin ile masaya oturabileceğine dair sinyaller verilmişti.

Washington’da Ukrayna lideri Zelenskiy ve Avrupalı liderler ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldikten sonra, Trump’ın Putin ile de telefonda görüştüğünü açıklaması üzerine çözüm umutları artmıştı. Ancak Rusya, savaşın çözümü için “Rusya’nın güvenlik çıkarlarının” gözetilmesi gerektiğini vurguladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, iki liderin olası bir görüşmesinin “çok dikkatli hazırlanması gerektiğini” söyledi.

Zelenskiy ve Putin’in yüz yüze görüşmesi, Rusya’nın üç buçuk yıl önce başlattığı işgalden bu yana ilk olacak. On binlerce kişinin ölümüne yol açan savaş, Trump’ın bitirme yönündeki baskılarına rağmen birkaç Rus ilerlemesi dışında büyük ölçüde çıkmaza girmiş durumda.

Lavrov, Rossiya 24 devlet kanalına yaptığı açıklamada, olası bir anlaşmanın Ukrayna’daki “Rusça konuşan insanların haklarını” da güvence altına alması gerektiğini ifade etti.

Fransa ve Britanya, Kiev’in yaklaşık 30 müttefikini sanal ortamda bir araya getirerek bilgilendirme toplantısı yaptı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, görüşmelerden sonra barış müzakerelerinin hazırlıklarının başlayacağını ve Cenevre’nin olası bir toplantı yeri olabileceğini söyledi.

Macron ayrıca, Ukrayna’nın halen kontrolünde tuttuğu Donbas bölgelerinden bir kısmını vermeye zorlanabileceği yönündeki iddialara atıfta bulunarak, Moskova’nın toprak hedeflerine dair Avrupa’daki kaygıları dile getirdi.

Kiev sokaklarında ise şüphecilik hakimdi. 32 yaşındaki depo işçisi Anton, AFP’ye “Asıl sorun Putin’in kendisi. İstediği bir şey değil. İstedikleri kadar görüşsünler, ama Putin istemez ve Trump da ne yapacağını bilmiyor,” dedi.

Moskova’da ise bazıları daha umutluydu. 23 yaşındaki devlet çalışanı Vyaçeslav, “Karşılıklı faydaya dayalı şartlarda anlaşmayı umuyorum,” dedi.

Trump’ın Rolü ve Zirve Hazırlığı

Trump, geçen hafta Alaska’da Putin ile görüşmesinden sonra Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Zelenskiy ile barış görüşmelerinin planlanması için Putin’i aradığını duyurdu. ABD Başkanı, her iki liderle üçlü bir zirve düzenlenebileceğini belirtti.

Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Putin’in iki hafta içinde ikili görüşmeyi kabul ettiğini söyledi. Zelenskiy de Putin ile görüşmeye “hazır” olduğunu ve Washington’daki görüşmeleri “savaşı bitirme ve Ukrayna’nın güvenliğini sağlama yönünde gerçekten önemli bir adım” olarak nitelendirdi.

Moskova’da Kremlin’den bir yetkili, Putin’in doğrudan görüşme “fikirlerine” açık olduğunu söylerken, Lavrov da ABD’nin krizi çözme konusunda “çok daha derin bir yaklaşım” benimsediğini savundu.

Trump’ın geçen Cuma Putin ile yaptığı zirve ateşkese yol açmamıştı. Pazartesi günkü görüşmeler öncesinde ise Rusya’nın Harkiv’deki bir apartman bloğuna düzenlediği İHA saldırısında ikisi çocuk yedi kişi hayatını kaybetti.

Trump, Zelenskiy’yi Beyaz Saray’a çağırarak Ukrayna liderini Rusya’ya taviz vermeye zorlamaya devam etti.

Güvenlik Garantileri ve NATO Tartışması

Trump, görüşmelerde Ukrayna için güvenlik garantilerini ele aldıklarını ve Putin’in buna prensipte onay verdiğini açıkladı. Ancak Ukrayna’nın uzun süredir istediği NATO üyeliği ihtimalini dışladı.

Trump’a göre bu garantiler, “çeşitli Avrupa ülkeleri tarafından ve ABD koordinasyonuyla” sağlanacak. Financial Times, Ukrayna’nın güvenlik garantileri karşılığında Avrupa’nın finansmanı ile 100 milyar dolarlık ABD silahı satın almayı kabul ettiğini iddia etti. Zelenskiy ise daha sonra 90 milyar dolarlık bir paketten söz ederek, garantilerin 10 gün içinde resmileştirileceğini söyledi.

Öte yandan Avrupalı liderlerin Washington’daki varlığı, Trump’ın daha önce birkaç kez yaptığı gibi yeniden Putin’e yakınlaşabileceği yönündeki endişeleri de artırdı. Trump, görüşmeler öncesinde Ukrayna’nın Kırım’dan vazgeçmesi ve NATO hedefini bırakması gerektiğini söylemişti — bu iki talep, Putin’in uzun süredir öne sürdüğü şartlar arasında yer alıyor.