Dört aydan fazla bir süredir devam eden mali ve siyasi görüşmelerin ardından Irak Parlamentosu’nda 2023, 2024 ve 2025 yıllarına ilişkin federal mali bütçe görüşmelerine geçtiğimiz perşembe günü başlandı.
Parlamento Başkanı Muhammed Halbusi başkanlığında dün gerçekleşen oturumda, Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol gelirleri ve bunun Bağdat tarafından denetlenmesine ilişkin 14’üncü Madde görüşüldü.
Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) yanı sıra, Kürdistan İslami Birlik (Yekgirtu), Kürdistan Adalet Topluluğu (Komel) ve Yeni Nesil Hareketi’nin (Newey Nwê) karşı çıktığı maddenin bazı bendleri üzerinde tartışma yaşandı.
Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (YNK) ilk haliyle destek verdiği taslak yapılan nihai değişikliklerin ardından parlamento bileşimi tarafından onaylandı.
KDP’den YNK’ye suçlama
Sabaha karşı saat 02:30’a kadar süren görüşmelerin ardından bir basın toplantısı düzenleyen KDP Milletvekili Sipan Şêrwani, YNK’nin tüm Kürt tarafları karşısına alarak “Anayasaya aykırı bir şekilde Süleymaniye’yi Kürdistan Bölgesi’nden ayırma girişiminde bulunduğunu” söyledi.
Şêrwani, şunları kaydetti:
“Buradan açıklamak isterim ki; geçmişte yaptıkları gibi Süleymaniye’nin gelirlerini kendi hesaplarına geçirme ve istedikleri gibi kullanma girişimleri başarıya ulaşamamıştır. Bildiğiniz gibi YNK geçmişte de Süleymaniye’nin gelirlerini Kürdistan Bölgesi Hükümeti’ne devretmeye yanaşmamıştı. Üstelik Kürdistan Bölgesi Hükümeti, mali gelirlerinin yüzde 81’ini oluşturan petrol gelirlerinin tamamını ayırım yapmadan Erbil, Süleymaniye, Duhok ve Halepçe’de memur ve çalışanların maaşlarına harcamıştır. Hükümet gelirlerin yüzde 19’unu kapsayan petrol dışı kaynaklardan elde edilen gelirleri de Kürdistan Bölgesi halkının hizmeti için harcamıştır. Ancak YNK, Süleymaniye bölgesinden elde ettiği petrol dışı gelirlerin tek dolarını bile hükümete vermemiştir.”
“YNK’nin bu tutumu Kürtler arasındaki birliği baltalamaktan öte hiç bir amaca hizmet etmiyor” diyen Şêrwani, “Kürdistan Bölgesi Hükümeti 9’uncu Kabinesi kurulduğunda YNK mali konular için ademi merkeziyetçilik talep etti. Hükümet bu talebi kabul etti ancak buna rağmen bugün direk olarak kendilerini merkeze bağlamak için girişimde bulundular. Bağdat ile doğrudan temas kurarak Süleymaniye’nin bütçesini ayırmak için çalıştılar. Fakat biz bu oyunu boşa çıkardık” dedi.
“Kimse Kürdistan Bölgesi’ni bölemez”
14’üncü Madde’de Kürdistan Bölgesi’nin mali hakları ve statüsüne zarar verecek nitelikteki değişikliklere müdahale ettiklerini dile getiren KDP’li vekil, “14’üncü Madde’nin 7’inci paragrafı, Erbil ile Bağdat arasında sorun yaşanacaksa ortak komisyon kurulmasını öngörüyor. Fakat bazı çevreler, bu maddeyi, ‘Erbil ile Bağdat arasında sorun yaşanırsa Irak Hükümeti Kürdistan Bölgesi’nin bütçesini kesebilir’ şeklinde kabul ettirmeye çalıştı. Biz Kürdistan halkının mali hakları üzerinde tehlike arz eden bu maddenin onaylanmasını engelledik” diye konuştu.
Sipan Şêrwani, bütçede yer alan 13 ve 14’üncü maddelerin son haliyle Kürdistan Bölgesi’nin mali haklarını bir ölçüde garanti altına aldığını belirterek, “Buradan tekrar vurguluyorum; YNK’nin yaptıkları yasalara ve anayasaya aykırı, çirkin bir davranıştı. Ama KDP başta olmak üzere Kürt halkına gönül verenlerin sayesinde Kürdistan Bölgesi’nin statüsü savunuluyor ve hiç kimse de parçalayamaz” ifadelerini kullandı.
Şêrwani, KDP’nin resmi tutumunu ise daha sonra açıklayacağını söyledi.
