ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve beraberlerindeki yetkililer, Moskova'nın Ukrayna'daki savaşını sona erdirmeye yönelik bugüne kadarki en önemli görüşmeler için Salı günü Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad'da biraraya geldi.
Yaklaşık 4 buçuk saat süren görüşmede ABD tarafında Rubio’nun yanısıra Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff da yer aldı.
Rusya tarafında ise Lavrov’un yanında Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in dış politika danışmanı Yuri Uşakov masadaydı.
Suudi Dışişleri Bakanı Faysal bin Farhan ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaed el Alban da ABD’li ve Rus yetkililerin görüşmesinin başlangıcına katıldılar.
Ukrayna savaşını sonlandırmak için üst düzey heyetler oluşturma kararı
Görüşmelerin ardından açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, görüşmeler sırasında ABD ve Rus yetkililerin şu konularda mutabık kaldıklarını söyledi:
“İlgili diplomatik misyonlarımızın işleyişini normalleştirmek için gerekli adımları atmak amacıyla ikili ilişkilerimizdeki rahatsızlıkları ele almak üzere bir istişare mekanizması kurmak.”
“Ukrayna'daki çatışmayı mümkün olan en kısa sürede kalıcı, sürdürülebilir ve tüm taraflarca kabul edilebilir bir şekilde sona erdirecek bir yol üzerinde çalışmaya başlamak üzere üst düzey ekipler atamak.”
“Ukrayna'daki çatışmanın başarılı bir şekilde sona erdirilmesiyle ortaya çıkacak ortak jeopolitik çıkarlar ve tarihi ekonomik ve yatırım fırsatları konularında gelecekteki işbirliği için zemin hazırlamak.”
“Sürecin zamanında ve verimli bir şekilde ilerlemesini sağlamak için angaje olmaya devam etmek.”
"Trump-Putin görüşmesinin gelecek hafta yapılma ihtimali düşük"
Rus müzakereci Yuri Uşakov da, görüşmelerin iyi geçtiğini ve Donald Trump ile Vladimir Putin arasında bir toplantı için koşulların görüşüldüğünü söyledi.
Interfax haber ajansında göre Uşakov, iki lider arasında bir zirvenin gelecek hafta gerçekleşme ihtimalinin düşük olduğunu belirtti.
Riyad'daki toplantı ABD Başkanı Trump'ın göreve gelmesinden bir ay sonra gerçekleşti.
ABD ve Rusya arasındaki üst düzey son görüşmede Lavrov ile dönemin ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken yaklaşık iki yıl önce Hindistan'da düzenlenen G-20 toplantısı sırasında kısa bir görüşmede biraraya gelmişti.
2022 sonbaharında ise ABD'li ve Rus istihbaratçılar, Washington'un Moskova'nın savaş alanındaki başarısızlıklar karşısında nükleer silahlara başvurabileceği yönündeki endişeleri nedeniyle Türkiye'de görüşmüştü.
2014'ten bu yana Ukrayna'nın bazı bölgelerini işgal altında tutan Rusya, Şubat 2022'de Ukrayna’ya karşı geniş çaplı bir işgal başlatmıştı.
İki lider arasında yapılacak görüşmeye hazırlık
ABD'li yetkililer, Salı günkü görüşmeleri, Moskova'nın Ukrayna'daki savaşı sona erdirme konusunda ciddi olup olmadığını belirlemek için bir ilk temas olarak nitelendirdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Riyad'da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bu, Putin ve Başkan Trump arasında belki de ilk adımın mümkün olup olmadığı, çıkarların ne olduğu ve bunun yönetilip yönetilemeyeceği konusunda yapılan ilk görüşmenin bir devamıdır” dedi.
Kremlin ise görüşmelerin, Ukrayna ile ilgili olası bir anlaşmaya ve iki başkan arasında yapılacak bir görüşmeye hazırlık niteliği taşıyacağını öne sürdü.
Rusya, Lavrov ve Rubio'nun Cumartesi günü yaptıkları telefon görüşmesinde iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımın önündeki engellerin kaldırılmasını ele aldıklarını belirtti.
Önceki ABD Başkanı Biden ve Ukrayna’nın dünya çapındaki müttefikleri, üç yıl önce işgal nedeniyle Moskova'ya Rus ekonomisini zayıflatmak ve Kremlin'in savaş çabalarını sınırlamak amacıyla yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
