Trump ile Netanyahu Arasında Beyaz Saray’da Soğuk Akşam Yemeği: Öncelikler Çatıştı

ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, pazartesi akşamı Beyaz Saray’da bir araya geldi. Ancak iki lider arasında Gazze’den İran’a uzanan krizlere ilişkin önceliklerde ciddi farklılıklar olduğu gözlendi. Akşam yemeğinde bölgesel krizlere çözüm üretilemezken, Gazze’deki ateşkes için yürütülen müzakereler Doha’da sürüyor.

Netanyahu, Trump’ı Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermiş olsa da, İsrail’in bölgedeki politikaları Trump’ın “barışın mimarı” olma hedefini zorlaştırıyor. Trump’ın en büyük beklentisi, Netanyahu’dan Gazze’de iki aylık bir ateşkes hediyesi alabilmekti. Böyle bir adımın, ABD Başkanı’nın Oslo’daki barış yolunda şansını artıracağına inanılıyor. Daha önce de Pakistan hükümeti, Hindistan’la geçen yılki çatışmayı sonlandırmasındaki rolü nedeniyle Trump’ı Nobel’e aday göstermişti.

Gazze Konusunda Ayrışma

Görüşmede, Gazze’ye yönelik yaklaşımlarda iki liderin görüş ayrılıkları dikkat çekti. Trump, Hamas’ın “ateşkes istediğini” belirterek olumlu bir dil kullanırken, Netanyahu, Gazze halkının başka ülkelere taşınarak daha iyi bir yaşam kurabileceğini savundu. Trump ise bu konuda net bir tavır almayarak, “komşu ülkelerin yardımlarına” övgüyle yetindi.

ABD Başkanı, Gazze’de ateşkesin bölgedeki diplomatik sürecin başlaması ve Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki normalleşmenin önünü açacağına inanıyor. Ancak Netanyahu, savaş ve normalleşmeyi eş zamanlı yürütme çizgisini sürdürüyor.

Trump’a göre, Gazze’de savaş sonlandırılmadan Suudi Arabistan’ın talep ettiği güvenilir siyasi sürecin başlatılması ve Filistin devletine giden yolun açılması mümkün görünmüyor. Netanyahu ise, Gazze savaşı ve İran’a geçen ay düzenlenen saldırının “yeni fırsatlar” yarattığını, Filistin devletinin gündemden çıkarılması gerektiğini düşünüyor.

İran’da Diplomasi Çağrısı

İran konusunda da iki lider arasında yaklaşım farkı vardı. Trump, askeri müdahalenin “amacına ulaştığını” savunarak, İran’ın nükleer programının iki yıl geriye atıldığını ve artık diplomasinin zamanı geldiğini söyledi. Önümüzdeki hafta müzakerelere başlanabileceğini belirten Trump, bu açıklamasıyla Netanyahu’nun daha fazla askeri saldırı isteğine karşı çıkmış oldu.

Görüşme sırasında İran Cumhurbaşkanı Mesud Bezeşkian, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in Amerikalı yatırımcıların ülkeye gelmesine karşı olmadığını açıkladı. Trump da “uygun zamanda” İran’a yönelik yaptırımları kaldırabileceğini ifade etti.

Barış Mümkün mü?

ABD’li eski diplomat Dennis Ross, Wall Street Journal’a yaptığı açıklamada, “Trump, barış yapıcı olarak anılmak istiyor ve anlaşmaları teşvik etmek için kaldıraç kullanmayı biliyor. Ancak kapsamlı bir stratejisi yok” dedi. Ross’a göre, Trump İsrail’in askeri başarılarını diplomatik kazanca dönüştürmeye çalışıyor.

Trump, Gazze’den Suriye ve İran’a kadar Netanyahu’yu savaşın tek çözüm olmadığına ve diplomasinin de sonuç verebileceğine ikna etmeye çalışıyor. Ancak bu konuda başarılı olup olmayacağı henüz belli değil.