Yeni dönemde Suriye-Rusya ilişkisi nasıl şekillenecek?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suriye lideri Ahmed Şara, 2024 Aralık’tan bu yana ilk kez Moskova’da bir araya geldi. Görüşme, Suriye-Rusya ilişkilerini yeniden tanımlama ve geliştirme çerçevesinde gerçekleşti.

Esad ailesi ve iade iddiaları

Reuters ve AFP’ye konuşan Suriyeli kaynaklar, Şara’nın görüşmede Beşar Esad’ın iadesini talep edeceğini belirtmişti. Ancak görüşmede bu konunun ele alınıp alınmadığı henüz netlik kazanmadı. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, görüşme öncesinde Esad ailesine “tehdit altında oldukları için sığınma verildiğini” ifade etmişti.

İkili ilişkiler ve anlaşmalar

Şara, Putin ile yaptığı basına kapalı görüşme öncesinde, “Bizi Rusya’yla bağlayan ikili ilişkilerimiz ve ortak çıkarlarımız var. Yaptığımız bütün anlaşmalara saygılıyız” dedi. Putin ise iki ülke ilişkilerinin geliştirilmesi için “ilgi çekici ve yararlı” adımlar atmaya hazır olduklarını söyledi. Putin ayrıca Şara’yı ülkede yapılan meclis üyesi seçimleri nedeniyle kutladı ve bunun siyasi bağları güçlendireceğini belirtti.

Rus askeri üsleri ve enerji iş birliği

Görüşmede Rusya’nın Lazkiye’deki Hmeimim Hava Üssü ve Tartus’taki donanma üssü ile kuzeydoğudaki Kamışlı Havaalanı’ndaki askerlerinin durumu gündeme geldi. Şara’nın anlaşmalara uyulacağı açıklaması, Moskova’nın askeri üslerini açık tutabileceği yorumlarına yol açtı.

Enerji iş birliği de görüşmede öne çıkan başlıklardan oldu. Rus ve Suriyeli yetkililer, petrol sahaları ve potansiyel enerji projeleri üzerine görüştü. Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, petrol kıtlığının Suriye ekonomisini yeniden inşa sürecinde büyük sorun oluşturduğunu belirtti.

Geçmişin gölgesi ve pragmatizm

İç savaş sırasında karşı taraflarda yer alan iki lider, yıllar süren çatışmaların ardından pragmatizmi öne çıkararak bir araya geldi. Şara, Rusya ile ilişkilerini yeniden tanımlamak ve geliştirmek istediklerini söylerken, Putin iki ülke arasındaki özel ilişkilere vurgu yaptı.

Suriyeli kaynaklar Şara’nın Esad ailesinin iadesini talep ettiğini söylese de Rusya’nın bu talebi kabul etmesi olası görünmüyor. Görüşmede ayrıca Suriye’nin sınır güvenliği, güç konsolidasyonu ve Rus yatırımlarıyla ekonominin yeniden inşası da gündeme geldi.