Yeni İsrail-İran savaşı an meselesi: Tahran 2.000 füze fırlatmaya hazırlanıyor

Orta Doğu’da yeni bir savaş endişesi tırmanıyor. The New York Times’ın haberine göre, İran ile İsrail arasındaki bir sonraki savaş “yalnızca bir zaman meselesi.” Gazetenin analizinde, İran’ın hem nükleer kapasitesini hem de füze programını hızla genişlettiği, Haziran ayında yaşanan 12 günlük savaşın bu kapasiteyi ciddi biçimde zayıflatmadığı vurgulandı.

Rapora göre, İran halen 11 nükleer silah üretmeye yetecek miktarda yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyuma sahip. Tahran bu stokun “enkaz altında kaldığını” iddia ederken, İsrailli yetkililer uranyumun güvenli bir bölgeye taşındığına inanıyor.

“İran Savaşa Hazırlanıyor”

Gazeteye konuşan Orta Doğu uzmanı Ali Vaez, İsrail’in Haziran’daki saldırılarda “işini tamamlanmamış” gördüğünü belirterek, “İran da bu nedenle bir sonraki raunda hazırlıklarını iki katına çıkardı” dedi.

NYT’nin haberine göre, İran 2.000 füzeyi aynı anda ateşleyebilecek kapasite kurmayı hedefliyor. Bunun yanı sıra, uluslararası denetçilere kapatılan yeni bir uranyum zenginleştirme tesisi üzerinde yoğun bir çalışma yürütüyor.

ABD ile İran arasında aylarca süren dolaylı görüşmelerin, Washington’ın Haziran’da İsrail’in bombardıman kampanyasına katılmasıyla sona erdiği bildiriliyor. 2015 nükleer anlaşmasının süresinin dolmasıyla birlikte İran, yeniden ağır ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya.

Tahran’da Bölünmüş Görüşler

Vaez, İran yönetiminde iki görüşün öne çıktığını aktardı: Bir grup, ABD ile yeni bir anlaşma arayışını sürdürmek isterken; diğerleri, eski Başkan Donald Trump’ın müzakereye yanaşmayacağına inanarak çatışma hazırlığını tercih ediyor.
Ancak her iki taraf da bir konuda hemfikir: İsrail ile yeni bir savaşın kaçınılmaz olduğu.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ise geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, ABD ile yeni bir işbirliği olasılığını reddetti:

“Amerikalılar bazen İran’la işbirliği yapmak istediklerini söylüyorlar. Ancak ABD, siyonist rejimi desteklediği, bölgeye müdahale ettiği ve askeri üslerini koruduğu sürece bu mümkün değildir.”

Haziran’daki 12 Günlük Savaşın Ardından

Haziran ayında İsrail, İran’ın üst düzey askeri liderlerini, nükleer bilim insanlarını, füze üslerini ve uranyum tesislerini hedef almıştı. Tel Aviv yönetimi, bu saldırıların “İran’ın nükleer silah üretimini durdurmak için zorunlu” olduğunu savunmuştu.

Tahran ise karşılık olarak 500’den fazla balistik füze ve 1.100 drone fırlattı. İsrail’de 32 kişi hayatını kaybederken, 3.000’den fazla kişi yaralandı. İran tarafında ise can kaybının 1.000’i geçtiği bildirildi.
Saldırılar sonucu İsrail’de 2.000’den fazla konut hasar gördü, 13.000 kişi evsiz kaldı.

Yeni Savaş “Kaçınılmaz” mı?

Uzmanlar, nükleer anlaşmanın çökmesi, yaptırımların geri dönmesi ve İran’ın artan füze kapasitesiyle birlikte bölgenin “patlama noktasına” yaklaştığı görüşünde. Körfez ülkelerinin bir kısmı da İsrail’in yeni bir saldırıya hazırlanmasının “kaçınılmaz” olduğuna inanıyor.

Bir Körfez diplomatı, NYT’ye yaptığı değerlendirmede, “Taraflar şu anda savaşı ertelemeye çalışıyor, ancak herkes biliyor ki bu sadece zaman kazanma çabası” dedi.

İran’ın yeni yeraltı tesisler inşa etmesi, uluslararası denetimlere kapalı alanlarda faaliyet göstermesi ve uranyum zenginleştirmesini sürdürmesi, çatışma riskini daha da artırıyor.

2015 anlaşmasının çöküşüyle nükleer denetim mekanizmalarının ortadan kalkması, bölgedeki dengeleri kırılgan hale getirdi. İsrail’in olası “önleyici saldırı” stratejisi yeniden masada. Ancak böyle bir savaş, sadece iki ülkeyi değil; Körfez’den Doğu Akdeniz’e kadar uzanan tüm enerji hatlarını ve küresel ekonomiyi sarsabilir.