ABD: Haşdi Şabi Tasarısı İran’ın Irak’taki Etkisini Güçlendirir

ABD Dışişleri Bakanlığı, Salı günü yaptığı açıklamada Irak’ta gündemde olan Haşdi Şabi yasa tasarısına karşı tutumunu yineleyerek, tasarının Irak’ın güvenlik kurumlarını zayıflatabileceği ve İran’ın etkisini artırarak ülkenin egemenliğini tehdit edebileceği uyarısında bulundu.

ABD’li yetkililer, tasarının ABD-Irak ikili güvenlik ortaklığı hedefleriyle çeliştiğini belirtti. Haşdi Şabi’nin yasayla kurumsallaştırılmasının Irak’ın resmi güvenlik güçlerini zayıflatabileceği ve bölgesel istikrara zarar verebileceği ifade edildi. Washington, Irak’ın geleceğinin halkı tarafından ve dış müdahalelerden uzak şekilde belirlenmesi gerektiğini vurguladı.

ABD’li yetkililer daha önceki açıklamalarında, tasarının terör bağlantılı ve İran tarafından desteklenen silahlı grupları meşrulaştırabileceğine dikkat çekmişti. Bu grupların, Irak’ta ABD personeline ve çıkarlarına yönelik saldırılar geçmişi olduğu hatırlatıldı.

Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği, maslahatgüzarın Irak Parlamentosu Birinci Başkan Yardımcısı ile tasarı hakkında görüştüğünü ve bu temasın Washington’un diplomatik girişimlerinin sürdüğünü gösterdiğini açıkladı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da son açıklamasında, tasarının yasalaşmasının İran’ın Irak’taki etkisini derinleştireceğini ve silahlı fraksiyonları güçlendireceğini söyleyerek, bunun ülkenin egemenliği açısından tehdit oluşturduğunu belirtti. Rubio, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı telefon görüşmesinde, tasarının Tahran’la yakın bağları olan grupları kurumsallaştırdığı ve bunun Irak’ın güvenlik dengesini karmaşıklaştırabileceği uyarısında bulundu.

Haşdi Şabi, 2014 yılında IŞİD’e karşı savaşmak için çoğunluğu Şii olan paramiliter grupların oluşturduğu bir koalisyon olarak kuruldu. IŞİD’le mücadelede önemli rol oynayan bu grupların birçoğu, İran’la yakın ilişkilere sahip ve önemli ölçüde bağımsız hareket ediyor.

Tasarının amacı, Haşdi Şabi’yi Irak’ın resmi güvenlik yapısına entegre etmek, başbakanın yetkisi altına almak ve komutanlar için emeklilik yaşı sınırlaması gibi reformlar getirmek. Ancak analistler, birçok PMF liderinin Tahran ile güçlü bağları olduğu için bu adımın İran etkisini pekiştirebileceği uyarısında bulunuyor. PMF yönetiminin, özerkliklerini azaltacağı düşünülen reformlara direnç gösterdiği belirtiliyor.

Tasarı ayrıca PMF için ayrı askeri akademiler kurulmasını ve kabine düzeyinde temsil hakkı verilmesini öngörüyor. Bu durum, geçmişte militan faaliyetlerde bulunmuş silahlı grupların resmileştirilmesi endişesini artırıyor.

Tasarının kabul edilmesi halinde, ABD-Irak askeri iş birliğinin zorlaşabileceği ve ekonomik yatırımların sekteye uğrayabileceği ifade ediliyor. ABD, Eylül 2025’e kadar Irak’taki askeri varlığını azaltmayı planlıyor. Bu süreç, Irak’ın güvenlik sorumluluklarının daha fazla kendi kurumlarına devredilmesini ve yabancı müdahalenin sınırlandırılmasını hedefliyor.

18 Maddelik Tasarı Meclis Gündeminde

Toplam 18 ana maddeden oluşan yasa tasarısının birinci ve ikinci okumaları Irak Parlamentosu’nda tamamlandı. Şimdi sadece oylama süreci kaldı. Tasarının kabul edilmesi halinde, Haşdi Şabi bağımsız bir kurum haline gelecek ve doğrudan Irak Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanı’na bağlanacak.