ABD’den Şam-DSG krizine yeni diplomasi hamlesi
ABD, Suriye’nin doğusundaki Kürtlerin önde gelen ismi İlham Ahmed’in Amman’daki temaslarının ardından Şam’a yeni önerilerle gitmesini beklerken, taraflar arasında artan gerilim geniş çaplı bir çatışma endişesini güçlendiriyor.
The National’a konuşan kaynaklara göre Washington, Kürtlere daha az baskı uygulayan yeni bir yaklaşım benimsiyor. ABD, daha önce Kürtlerin “ademi merkeziyetçi sistem” talebine karşı çıkmıştı. Ancak şimdi, Şam’ın en önemli şartı olan DSG’nin tamamen feshedilmesi konusunda köprü oluşturacak öneriler sunuyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’na yakın bir kaynak, “Bakanlık kapılarını Kürtlere kapatmıştı, şimdi yeniden açtı,” dedi. Kaynağa göre, hükümetin Süveyda’daki Dürzileri kontrol altına alma girişimi ve yüzlerce sivilin ölümü, ABD’nin Kürtler ve diğer azınlıklara bakışında değişikliğe yol açtı.
ABD’den uyarı: İsrail koruması beklemeyin
Buna rağmen, ABD’li yetkililer Kürtlere İsrail’in Dürzilere sağladığı türden bir koruma beklememeleri gerektiğini hatırlattı. Kaynak, “Washington hâlâ Kürtlerden ciddi tavizler istiyor. İsrail aynı anda iki azınlığı savunamaz ve her zaman Dürzileri tercih eder,” dedi. ABD’nin, SDG’nin doğudaki Arap bölgelerini terk etmesini ve petrol üretimindeki tekeline son vermesini istediği belirtildi.
Pazar günü, DSG adına başmüzakereci olan üst düzey Kürt siyasetçi İlham Ahmed, Amman’da ABD Kongresi’nin dış ilişkiler komitelerinden iki üyesiyle bir araya geldi. Görüşmeye ABD’nin Kürt dosyasından sorumlu üst düzey diplomatı Scott Bolz’un da katıldığı aktarıldı.
Geçtiğimiz hafta iki ABD’li yasa yapıcı, Senatör Jeanne Shaheen ve Temsilciler Meclisi üyesi Joe Wilson, Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara ile görüşerek, Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) kontrolündeki bölgelerde yaşayan azınlıkların geleceğini ele almıştı.
Şam-DSG çıkmazı
DSG, Suriye’nin doğusundaki(Rojava Bölgesi) enerji, buğday ve diğer temel kaynakların büyük bölümünü kontrol ediyor. Şara yönetimi için bu bölgelerin yeniden ele geçirilmesi, özellikle Sünni tabanını güçlendirmek adına kritik öneme sahip.
Mart ayında DSG’nin yeni Suriye ordusuna entegre edilmesine dair bir anlaşma gündeme gelmiş, ancak Şam’ın “DSG’nin feshi” ısrarı nedeniyle süreç tıkanmıştı. ABD ise DSG’nin kısmen orduya katılmasını, lideri Mazlum Abdi’nin de örgütün bir kısmını korumasını ve Şara ile açık kanal sürdürmesini öngören bir öneri sundu.
Buna karşın, kaynaklar DSG’nin özellikle Süveyda’daki katliamlardan sonra feshedilmeye daha da karşı çıktığını belirtiyor: “Hükümet güçlerinin doğuya gelip aynı senaryoyu tekrarlamayacağından emin değiller.” İlham Ahmed’in de bu konuda “sertlik yanlısı” kanatta yer aldığı ifade ediliyor.
Türkiye’nin rolü
Türkiye, DSG’yi güvenlik tehdidi olarak görüyor ve Kürtlere ya da diğer azınlıklara merkezi yönetimden yetki devrine kesinlikle karşı çıkıyor.
“Şara esneklik gösterse bile, Türkiye’ye danışmadan Suriye dosyasında adım atamaz,” diyen Batılı bir diplomat, Ankara’nın belirleyici rolüne işaret etti.
Kaynaklar, İlham Ahmed’in önümüzdeki günlerde Şam’a giderek DSG’nin geleceğini masaya yatıracak yeni bir müzakere turuna katılacağını aktardı. Ancak Şara’nın geçtiğimiz ay Arap gazetecilerle buluşmasında net bir şekilde “üniter devlet” vurgusu yaptığı ve ademi merkeziyetçiliği reddettiği kaydedildi.
Bir Batılı diplomat, “Hükümet adem-i merkeziyetçiliği kabul etmedikçe, Kürtler Amerikalıları memnun etmek için masada oturacak ama gerçek kontrolü bırakmayacak. Asıl sorun şu ki, Şara kabul etse bile Ankara etmeyecek. Onun da Türkiye’ye rağmen hareket etmesi mümkün değil,” dedi.
Son güncellenme: 13:21:29
