ABD’nin Suriye’den Çekilme Planı Durduruldu

ABD’nin Irak’taki terörle mücadele görevlerini Bağdat güçlerine devretmesiyle birlikte asker sayısı azaltılırken, Suriye’de planlanan paralel çekilme süreci aylar önce durduruldu. Al-Monitor’un haberine göre, ABD istihbarat raporları, Aralık 2024’te Beşar Esad rejimini deviren ve eski Heyet Tahrir el-Şam lideri Ahmed Şara tarafından yönetilen yeni hükümetin son derece kırılgan olduğunu ortaya koydu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Mayıs ayında Kongre’de yaptığı konuşmada, Washington’un desteği olmadan Şara liderliğindeki İslamcı koalisyonun “haftalar içinde çökeceğini” söylemişti.

Irak’ta Çekilme, Suriye’de Bekleme

ABD, Irak’taki IŞİD karşıtı operasyonların büyük bölümünü Bağdat’ın güvenlik güçlerine devrederken asker sayısını azaltıyor. Ancak komşu Suriye’de planlanan çekilme, birkaç aydır durdurulmuş durumda. Bu karar, yeni İslamcı hükümetin istikrarına dair kaygılar nedeniyle alındı.

ABD’li iki yetkilinin Al-Monitor’a verdiği bilgiye göre, Washington’daki istihbarat değerlendirmeleri, eski Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) lideri Ahmed el-Şara’nın başında olduğu hükümetin kırılgan yapısının çekilmeyi erteleyen ana unsur olduğunu ortaya koydu.

“Destek Olmazsa Haftalar İçinde Çöker”

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Mayıs ayında Senato’da yaptığı açıklamada, ABD desteği olmadan Şara liderliğindeki koalisyonun “haftalar içinde çökebileceğini” ve bunun yeni bir iç savaşı tetikleyebileceğini söyledi.

Bir üst düzey ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi de gazetecilere yaptığı açıklamada, “Son dört aydır statükoyu koruyoruz” diyerek çekilme planının durduğunu doğruladı.

Yeni Yönetim Altında Şiddet

Aralık 2024’te Beşar Esad rejimini deviren Sünni İslamcı milisler, iktidara geldikten sonra iki büyük mezhep çatışmasına karıştı. Bunlardan biri Alevi çoğunluğun yaşadığı Lazkiye’de, diğeri ise Dürzi nüfusun yoğun olduğu Süveyda’da yaşandı.

İnfazlar ve toplu katliam iddiaları, azınlık topluluklarında büyük endişe yarattı. Pentagon raporları, Şara’nın güçlerinin “şimdilik” Şam dışındaki bölgelerde kontrol sağladığını ancak “dağınık” olduğunu ve azınlık bölgelerinde düzeni sağlamaktan uzak göründüğünü bildirdi.

ABD’nin Kaygıları

ABD yetkilileri, mezhep şiddetinin diğer bölgelere yayılmasından ve bunun komşu ülkeleri de istikrarsızlaştırmasından endişe ediyor. Yetkililer, IŞİD’in hâlâ Suriye’de ciddi bir tehdit olmaya devam ettiğini vurguladı.

Bir ABD’li savunma yetkilisi, “Yeni hükümetin kırılganlığı çok açık. Biz de hükümetin nasıl şekilleneceğini ve güvenlik yapısının nasıl olacağını görmeden adım atmayacağız” dedi.

Askeri Varlık ve IŞİD Tehdidi

Yetkili, Suriye’deki asker sayısını açıklamaktan kaçındı ancak sayının 2.000’in altında olduğunu, 2019’daki 900 askerlik seviyenin üzerinde bulunduğunu belirtti.

Suriye’de hâlâ yaklaşık 9.000 IŞİD mensubu erkek ve 21.000’den fazla aile üyesi, kamplarda ve hapishanelerde tutuluyor. ABD’li komutanlar, özellikle Hol ve Roj kamplarının “yeni nesil IŞİD militanları için kuluçka merkezi” olduğunu söylüyor.

Rehineler ve Uluslararası Çağrı

ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper, BM Genel Kurulu oturumları sırasında Irak Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşid ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile görüşerek ülkeleri vatandaşlarını bu kamplardan daha hızlı geri almaya çağırdı.

Irak bugüne kadar yaklaşık 17.000 vatandaşını geri aldı. Bu sayı içinde sadece 2025’in başından bu yana 9.000 kişi bulunuyor. Iraklılar, Suriyelilerden sonra kamplarda tutulan en büyük grup.

Iraklı yetkililer, geri alınmayan IŞİD mensupları için uluslararası bir mahkeme kurulmasını önerdi. Ancak benzer çağrılar daha önce Suriye’nin kuzeydoğusundaki özerk yönetim tarafından da yapılmış, uluslararası destek bulmamıştı.